niet communicerende vaten

Het gaat slecht in Frankrijk, de industrie groeit niet, de dienstensector kwakkelt, de werkeloosheid wil maar niet echt zakken. Van Hollande's beloftes door het Franse volk opgezogen als in een spons is nog niets terecht gekomen. Was er in 2012 gedurende het eerste jaar van Hollande nog sprake van een flinke groei, daarna begon de het afnemen van de groei zoals in onderstaande grafiek te zien is.

Volgens Markit liep de bedrijfsactiviteit in Frankrijk voor de zesde achtereenvolgende maand terug en wel in steeds iets snellere mate. Dat geldt zowel voor de diensten als voor de industriële sector. Ook de verkoopsprijzen daalden sneller dan in de voorafgaande maanden.

In Spanje is het een tegenovergesteld verhaal. Na de bailout voor de bankensector heeft Spanje een diepgaande hervorming uitgevoerd met grote salarisverlagingen. Nu beginnen de resultaten daarvan vorm te krijgen. De krimp van 2012 en 2013 is omgebogen tot een voor de eurozone grote groei in 2014.

Hoewel de werkeloosheid nog ontstellend groot is, 24,4% maar tergend langzaam dalend,  gaat het in  zowel de diensten als industriële sector langzaam beter. Bij beide flink boven de 50, het nul punt.Zie onderstaande twee grafieken.

In Spanje is er een snel herstel in de autoindustrie bijvoorbeeld. Uiterst modern gerobotiseerde bedrijven met het minimum aan personeel dat salarisverlagingen tot wel 27 procent heeft moeten accepteren. Het alternatief was werkeloosheid en dus een moeilijke maar onontkoombare keus. Liever onderbetaald dan werkeloos thuis zitten. Ook hebben de vakbonden flexibere werktijden, minder vakantie en zwaardere arbeidsvoorwaarden moeten accepteren. De loonkosten liggen nu 40% lager dan in Frankrijk dat met lede ogen de bloei aan zijn zuid grens ziet. Renault maakt nu autos in Spanje, dus niet in Frankrijk. Maar Spanje heeft aan de andere kant nog een gigantisch aantal onverkochte huizen, vaak gefinancierd door de banken. Het land is nog uiterst kwetsbaar en de grote meerderheid van de bevolking profiteert nog niet van de groei.

Het is duidelijk dat Frankrijk eigenlijk niet blij kan zijn met die groei bij de zuiderburen. Zij vrezen dat zij zullen gaan lijden onder de Spaanse austerity, de interne devaluatie die de bevolking heeft verpauperd maar die door de toegenomen  export de financiële positie van Spanje heeft verbeterd.

Ik heb in het verleden al enkele malen betoogd dat de Eurozone een schizofrene constructie is. De lidstaten zijn onderling concurrenten, voeren naar elkaar uit en van elkaar in, bij elke transactie wordt de ene staat rijker en de andere armer en omgekeerd. Dat Duitsland  zoveel rijker is dan Spanje kan men wel terugvoeren op het gegeven dat Spanje veel meer heeft ingevoerd vanuit Duitsland dan Duitsland heeft ingevoerd vanuit Spanje. Dat is mogelijk geweest door de lage rente die de ECB heeft aangehouden en het target twee systeem dat schulden in zijn systeem doet verdwijnen. Waren Duitsland en Spanje geen lid van de Eurozone met die gezamenlijke munt geweest da was dat nooit gebeurd. 

De eurozone als geheel blijft in evenwicht wat de ene staat tekort komt heeft de andere over.

Maar als  geheel concurreert de Eurozone met de buitenwereld. Ook hier weer zijn de lidstaten elkaars concurrenten. Kan de ene lidstaat tegen lagere prijzen leveren dan de andere dan wint de lagere productiekosten staat het van de andere. Maar eurozone breed maakt dat weer niet uit.

Als het GDP, ofwel het echt geldelijk deel daarvan, sterk toenam, dan zou de Eurozone als geheel groeien en zou de ene staat kunnen groeien zonder een andere daardoor armer te maken, hooguit belet hij de andere staat om rijker te worden door de opdracht voor zijn neus weg te pikken. Dat gebeurt echter niet want het GDP van de Eurozone groeit niet sterk. Zie hieronder.

Vanaf halverwege 2012 tot nu toe zien we een teruglopende groei, dus een vermindering in de groei en omvang van het Eurozone GDP. Denk er daarbij om dat dit de echte groei is, dat wil zeggen gecorrigeerd voor de inflatie. Er dus gemiddeld sinds 2012 geen groei geweest. Dat wil dus ook zeggen dat sinds die tijd verschuivingen in groei en krimp binnen de Eurozone voornamelijk onderlinge verschuivingen waren. De ene lidstaat wat beter, de andere wat slechter.

Hieruit valt te verklaren waarom er de laatste tijd een steeds sterker beroep op Duitsland wordt gedaan om in plaats van een balanced begroting een tekort te creëren en dat bedrag te investeren ook in andere lidstaten. Er valt ook uit te verklaren dat Duitsland dat weigert met het argument dat zij wel de arbeidsmarkt hervormd hebben en  austerity hebben doorgevoerd terwijl andere zijn doorgegaan met  potverteren. Was dat maar waar, maar het was geen potverteren maar schulden vergroten tot deze unsustainable, niet meer houdbaar waren.

De Eurozone is, ik heb het meer gezegd een politieke zaak met directieven en aanwijzingen en in geen enkele opzicht een economische eenheid. Door die munt is het een stel niet communicerende vaten.