vendredi 19 mai 2017

What is in a name en wat zijn de gevolgen voor de euro en dus voor Nederland.

Het gaat goed met Nederland, de werkloosheid neemt af, het vertrouwen in de toekomst neemt toe. De inflatie in april op jaarbasis was 1,4%, in de eurozone totaal 1,9% naar euroland varierend van 0,6 tot 3,6%. Een te grote spreiding.
In Nederland nam het BBP het eerste kwartaal met 0.4% toe, in de eurozone totaal met 0,5%, naar land varierend van 1,5% tot -0,1%, eveneens een grote spreiding.
De verschillen binnen de eurozone zijn te groot en dat is een risico voor Nederland als de plannen die Macron en de zuidelijke landen hebben met de eurozone van schulddeling tot gezamenlijk budget, belastingen en uitgavenverdeling doorgaan. Later in dit blog wat meer cijfermateriaal hierover.

En die naam is ENA, Ecole Nationale d'Administration. De Super School in Frankrijk voor toekomstige politici, diplomaten en hoge functionarissen in publiekrechterlijke organisaties en vaak het hogere bedrijfsleven. Sarkozy, Hollande en ook Macron zijn ervan afkomstig.
Van alle politieke partijen. Iedereen kent iedereen.
Macron, ex-bankier, ex minister onder Hollande en nu President zonder partij, met zijn En Marche beweging nu omgedoopt tot Republique en Marche.
Zijn doel is nog meer dan de hervormingen die onder vorige presidenten niet doorgevoerd konden worden tijdens zijn presidentschap uit te voeren en is ook het hervormen van de Europese Unie.
Geen onbekende in de Corridors of Power, maar juist een erin doorkneed politicus en nu partijloze President van Frankrijk.
Hij stelde zijn regering gisteren  samen, men kan zeggen een a-politiek team, en zijn Premier Ministre is  Edouard Philippe die na de parlements verkiezingen in juni a.s. hoopt op een meerderheid in dat parlement.
Bij die verkiezingen neemt hij het op tegen socialisten en republikeinen met een vrijwel compleet aantal kandidaten van wie de helft vrouw zal zijn en vele niet politici voor de Chambre des Députés met zijn 577 zetels.
Rechts noch links van politieke kleur.
Hij ziet zich als de redder van Frankrijk
Maar pas na juni zullen we weten of hij een president met een parlementaire meerderheid is of niet.

President Hollande wordt dus opgevolgd door Macron, the youngest French president ever.
Een zucht van verlichting bij de EU Elite.
De ene Pro EU president wordt opgevolgd door een die althans wat de Europese Unie en vooral de eurozone betreft nog meer pro is dan Hollande.
Maar de verkiezingen waren niet positief maar defensief, een partijen verenigend defensief  verweer tegen Le Pen en het FN.
Bijna 25% van de kiezers bleef weg en meer dan 11% stemde  blanco of ongeldig en le Pen toonde met 33% een flinke groei  van het FN.
Maar Macron is de nieuwe President.

Waarom is dat ook voor Nederland van groot belang. Ik heb al gezegd dat de opkomst van wat de elite het populisme noemen voor die elite een aansporing zou zijn tot verdere integratie te komen om dat spook van het populisme uit te bannen.
En dat kunnen zij zolang de regeringsleiders pro de huidige EU zijn en de pro EU partijen een meerderheid hebben (en 50.1% is de meerderheid).
Macron is daarom een groot winstpunt voor de elite.

Zoals ik schreef, wil Macron niet alleen Frankrijk maar ook de eurozone grondig hervormen.
Hij staat daarin niet alleen want ook Spanje wil een grote hervorming van de eurozone.
Italië eveneens. 
Griekenland heeft niets te willen en Portugal is te klein om invloed uit te oefenen, maar behoren wel tot het hervormingskamp.
Spanje wil, na een periode van recessie en gedeeltelijke bailout (van zijn banken), maar nu een redelijke groei,  maar ook een overgrote schuld., eveneens een totale hervorming.
Duitsland (dat wil zeggen de leiders van de politieke partijen) tot nu toe strenge aanhangers van het systeem zoals in de verdragen en het Stabiliteits en Groei Pact, nu vrijwel algemeen "austerity" genoemd, begint ook te beseffen dat de eurozone in de huidige vorm niet werkbaar is en verder zal blijven falen.
Gabriel, de socialistische vice kanselier schaart zich naast Macron, en ook Merkel, vindt aanpassingen, zelfs zonodig van de verdragen,  noodzakelijk, lijkt me.
Hoe de Duitsers zelf erover denken?
Tot nu toe zijn ze er overwegend sterk op tegen geweest structureel geld aan andere landen te doneren, een transersysteem of halve fiscale unie.
Schauble heeft altijd volgehouden dat hervormingen de juiste weg waren en niet geldtransfers en is dat nog steeds van mening maar sluit nu, als ik het goed heb begrepen, een versoepeling van dat standpunt niet uit.

Maar tot de verkiezingen in Frankrijk en Duitsland achter de rug zijn zullen beide landen afwachten en daarna, als ze een nieuwe as Duitsland/Frankrijk als motor van de EU mochten gaan vormen, zullen de plannen te voorschijn komen.
Of de overige 25 EU landen deze nieuwe as zullen volgen in het beleid is overigens maar de vraag. Zij zouden een Duits/Franse overheerste Europese Unie wellicht niet op prijs stellen.

Altijd, wanneer er gesproken wordt over hervormingen van de eurozone, gaat het over geldtransfers want in het zuiden, inclusief Frankrijk (misschien met  uitzondering van Spanje) lopen de schulden nog harder op dan in het noorden en hebben de "sustainable" grens in feite al lang ver overschreden.
In een nog hoger tempo schulden maken is voor hen dus in ieder geval uitgesloten, maar is volgens de zuidelijke landen wel noodzakelijk om geld vrij te maken voor nieuwe investeringen die dan vervolgens de economie zouden versterken, banen creëren die weer meer belasting voor de staat zouden opbrengen en grotere groei veroorzaken zodat de schulden althans percentagegewijs ten opzichte van het GDP zouden teruglopen tot redelijke proporties.
Zo zag bijvoorbeeld de eurozone in het S&G Pact als een gegeven dat in een periode van 20 jaar de leden de 60% schuld grens zouden hebben bereikt en een begrotingstekort van hoogstens 0,5%.
Maar dat Pact is al vele jaren oud en bereikt het tegendeel van wat het beoogde want de schulden zijn in de tussentijd alleen maar toegenomen ondanks de hulpaankopen van het ECB en de onnatuurlijk lage rentepercentages en de waardevermindering van de euro.
En de positieve meningen van de Europese Commissie dat het veel beter gaat met de euro zijn natuurlijk relatief want het gaat in werkelijkheid niet beter met de euro maar minder slecht.
De schulden in euros nemen nog steeds flink toe, de werkloosheid is dubbel die van de USA en de groei van de eurozone als fictief geheel is ver onder de wereldverwachting van 3,x%, met tussen de eurolanden onderlinge grote verschillen.

Anders zou trouwens de dwingende noodzaak de eurozone te hervormen, zoals het zuiden meent, niet bestaan.

Alleen in de noordelijke landen is er een echt positief resultaat en bijvoorbeeld Ierland is van een bailout land in snel tempo tot een bloeiende economie gekomen zoals men in de lenteprognose van de Europese Commissie kan zien.

Hervorming wordt gezien als geldverdeling.
Spanje wil schulddeling en gaat het verst.
Maar Frankrijk wil (dat was de wens van Hollande al) van de eurozone een soort apart financieel land maken.
Een apart europarlement, apart ministerie en minister van financiën, een eigen begroting (en dus geldverdeling), eigen belastingopbrengst.

Maar het zuiden wil ook een afschaffing van de beperkingen in de verdragen en het S&G Pact, het laten vallen van de 3% tekort (eigenlijk 0,5% volgens de verdragen) en 60% schuld.
Alle remmen los.

En door het vergezamenlijken van de financiën ook natuurlijk de gezamenlijke schulddeling van de nieuw te maken schulden en rentebetalingen.
Het gaat nog niet zover om ook bestaande schuldverdeling te willlen, (behalve door Spanje) maar alleen, bot gezegd, van toekomstige schulden door die gezamenlijke begroting en fondsentoewijzing.
Maar men wil alleen alleen gezamenlijk zijn wat de financiën betreft, maar niet van de politieke eisen daarvoor: overeenkomende sociale en belasting wetgeving.
Geen politieke gelijkschakeling.
Denk zoals al eerder gezegd aan pensioenleeftijd en voorwaarden, werkloosheid uitkeringen en andere sociale uitkeringen.
Dat zou zeer onrechtvaardige  toestanden en verschillen scheppen.

Het is natuurlijk allereerst de vraag of alle eurolanden  met zo'n drastische hervorming van de verdragen (die voor zo'n hervorming noodzakelijk is) zouden instemmen.
Want het zou uiteraard leiden tot een financiering van de zwakke landen door de sterkere, zo niet dan zou zo'n hervorming immers geen enkel nut hebben.

Dan is natuurlijk de eerste hamvraag of zo'n totale hervorming van de eurozone tot het resultaat zou leiden dat na zestien jaren van falen, door een nieuwe geldverdeling de zuidelijke landen inderdaad tot echte economische bloei zouden komen.
En als tweede, of door het scheppen van zo'n geldunie, de zuidelijke landen ineens wel de hervormingen zouden gaan doorvoeren die ze tot nu toe niet hebben willen doen.
En als derde of dan die hervormingen inderdaad tot voldoende economische groei zouden leiden om geen geldtransfers meer nodig te maken en de schulden af te kunnen lossen.

Of zou dan dezelfde situatie ontstaan zoals in Italië waar het zuiden blijvend achterblijft bij noord Italië en geldstromen noord zuid vereeuwigd worden.
Of zoals in België tussen Wallonië en Vlaanderen, of zelfs het westen en het oosten van Duitsland.
En van Griekenland dat al lang, zij het met tegenzin, gedwongen wordt hervormingen door de voeren,  is de economie in die tijd 25% gekrompen en de hervormingen zijn grotendeels lastenverhogingen voor de bevolking geweest (en men kan toch niet blijven volhouden dat dat alleen het "vet" is weggesneden want het heeft bij zeker 30% van de Grieken tot diepe armoede geleid).
Want het is een droeve waarheid (we zien het ook bij de verhoging van de energieprijzen in Duitsland en Groot Brittannië bijvoorbeeld) dat juist die laagste 30% van de bevolking er het hardst door wordt getroffen en niet de top 30%.
En het is een even droeve waarheid dat sinds het begin van de eurozone de eurolanden meer geld hebben uitgegeven dan ze verdienden door de toegestane 3% tekort grens.
Anders was er geen schuldenberg van 90% van het eurozone GDP ontstaan en de eurozone op de zeventiende plaats van schuldgrootte onder de wereldlanden terecht gekomen.
En structureel meer uitgeven dan er binnenkomt is niet oneindig mogelijk.

Hieronder de lente prognose cijfers voor de eurozone landen door de Europese Commissie opgesteld voor 2017 en 2018.
Hoewel prognoses niet altijd betrouwbaar zijn gebleken moeten we het ermee doen.
Ieder kan zijn eigen conclusies trekken over de toestand in elk individueel euroland.

Maar dat een alles in één pot gooien en verdelen over alle eurolanden zinnig is en de problemen zou oplossen lijkt mij als eenvoudige leek uiterst betwistbaar.
Maar waarom de zuidelijke landen en Frankrijk het zo graag willen is er ook duidelijk door.


Het idee van een tweekoppige EU, de eurozone als louter financiële unie en de overige EU landen naar eigen behoefte op verschillende stadia van integratie daar om heen  is trouwens niet alleen tegen de verdragen maar lijkt mij ook onlogisch.

Immers de euro is de munt van de Europese Unie en niet alleen van de eurozone volgens het verdrag van Maastricht.
De eurozone bestaat alleen uit een groep EU landen die gezamenlijk een voorsprong namen op de andere maar geen losstaande eenheid vormen en bij voldoen aan de toelatingsvoorwaarden moeten de andere EU landen eveneens de euro invoeren.
In theorie is de Eurozone het eindpunt voor de Europese Unie, dan is het de EMU, een Economische en Monetaire Unie zoals in de verdragen staat.
Loslaten hiervan is het ondergraven van een existentiële principe van de EU.
Dit alles is althans zoals is vastgelegd in  het verdrag van Maastricht en later Lissabon.

En als men de toelatingsvoorwaarden van de 3% en 60%  van die verdragen zou loslaten (want het zou zinloos zijn die voor de huidige eurolanden af te schaffen maar ze wel als voorwaarde voor invoeren van de euro door andere  EU landen te handhaven) moet ook de euro in alle EU landen (behalve Denemarken althans voorlopig) worden ingevoerd.

In deze  tijd van internationalisering, alias globalisering, is een Europese Unie noodzakelijk om met zijn single market met de grote spelers mee te kunnen doen, dat staat vast.
Maar het steeds weer terugkerend dilemma of deze EU een Federale Staat met deelstaten moet worden of een verbond van zelfstandige staten moet blijven die bepaalde internationaliserings aspecten gezamenlijk uitvoeren blijft als een zwaard van Damocles boven de EU hangen.
Die bepaalde aspecten worden genoemd in het verdrag van Lissabon, zodat daarover geen onzekerheid over behoeft te bestaan.
Maar al die andere erin genoemde aspecten die volgens de principes van subsidiarity and proportionality moeten worden uitgevoerd op het  meest zinnnige niveau leveren de problemen op die het beeld vormen dat er in Brussel een Federale Staat via de achterdeur wordt ingevoerd door steeds meer van die gedeelde taken naar zich toe te trekken.
Deze gang van zaken roept de vraag op wie in de EU het gezag vormt, de Raad van Regeringsleiders, de Raad van Ministers of de Europese Commissie.
Dat doet ook afbreuk aan de geneigdheid die gezamenlijke taken ook gezamenlijk uit te voeren en zo zeggenschap uit handen te geven aan de EU.
Zolang over deze essentiële vraagstukken geen duidelijkheid komt blijft het hinken op twee gedachten en vergroot de onzekerheid.
Dat er een Europese Unie met een single market moet zijn is zeker.
Maar zolang de vraag welke vorm die Europese Unie moet hebben niet beantwoord wordt blijft de onzekerheid en het wantrouwen tegenover Brussel groeien.
Dat geldt ook voor die voorhoede, de eurozone landen.
Vanuit mijn lekenstandpunt lijkt me dit een logische conclusie.
De oude Europese Economische Gemeenschap gaf een zekerheid die in de politieke Europese Unie ontbreekt.