klimaat, energie, economie en geloven, denken, weten en propaganda.

deel een

Een vreemde opsomming zo op het eerste gezicht maar dat is gezichtsbedrog. Wetenschappers, of wat daarvoor soms doorgaat, worden steeds smaller in hun gezichtsveld. Buiten hun specialisme zien ze maar al te vaak niet wat daar plaats vindt.

Dat zien we ook in diegenen die zich bezighouden met  het klimaat, een heet onderwerp dezer dagen. Eerst het exclusieve terrein van onderzoekers die een opwarming van de aarde meenden te ontdekken die niet aan de natuur kon worden toegeschreven maar de mens als oorzaak had. Dubieuze temperatuurmetingen op niet al te optimale locaties die, misschien daardoor, moesten worden aangepast aan wat de werkelijkheid werd genoemd en aangaven dat die opwarming inderdaad plaats vond. Daar volgens hen die opwarming niet door de natuur kon zijn veroorzaakt, daarvoor was hij te hevig, moest de mens wel verantwoordelijk zijn.  Laboratorium proeven tonen aan dat het plantengroeiende CO2 de verantwoordelijke is. CO2 in de troposfeer kaatst niet alleen de door de aarde uitgestraalde infra rode straling terug maar versterkt die ook nog enkele malen zodat de aarde meer warmte teruggekaatst krijgt dan hij uitzendt  en dus opwarmt . In de historie van de aarde is het te  zien, er is een correlatie tussen CO2 concentraties en aarde temperatuur. Om die opwarming te miniseren is een zeer uitgebreid terugdringen van die CO2 oncentratie nu nodig, zo niet dat zullen allerlei rampen volgen. Een verhoging van het zeewater peil van ettelijke tientallen meters waardoor enorme gebieden blank zullen komen te staan,  een verdorring van de natuur en uitdroging door de stijgende temperatuur, uitsterven van vele diersoorten. Rekenmodellen deden opgang waarbij de een nog rampzaliger toekomst schetste dan de andere. Universiteiten en wetenschappelijke instellingen kregen miljarden subsidie om nader onderzoek te plegen.

Om al deze rampen af te wenden moesten fossiel gestookte electriciteitscentrales verdwijnen en plaats maken voor alternatieve electriciteit opwekkende methodieken die snel gevonden werden in windturbines, zonne(paneel) installaties, waterkracht centrales en biomassa centrales. Fabrieken moesten hun uitstoot van CO2 danig beperken, energiezuinigheid was de nieuwe trend. Daardoor zou de ondergang kunnen worden voorkomen. Kranten en andere media  stonden er vol van en de politiek sloot zich aan bij de nieuwe trend, alternatieve energie (=electriciteit), energiebesparingen, uitstootbeperking CO2 voor de industrie en de particulier. Van de biomassa als alternatieve brandstof voor electriciteitsopwekking werd gesteld dat deze weliswaar net zo als kolen CO2 uitstoot veroorzaakte maar dat werd, zoals de bedenkers stelden, gecompenseerd  door nieuwe aanleg bossen voor de oude die voor die biomassa gekapt moesten worden en CO2 absorbeerden voor hun groei. Een redenering die niet opgaat want als het oude bos niet gekapt was voor die biomassa was dat oude bos doorgegaan met CO2 absorberen en dus wordt er niets gecompenseerd. Maar dat ter zijde. De opwarming werd de grote trendsetter.

De politiek ziet voornamelijk geld in nieuwe ontwikkelingen en dus ook in deze opwarmings theorie. De uitstoot van de industrie werd aan banden gelegd en een grotere CO2 uitstoot dan de toegestane werd zwaar beboet. Een Cap and Trade belasting werd opgelegd. Multinationals kregen opdrachten om windturbineparken aan te leggen op het land en in de zee en photovoltaic parks, zonneparken,  particulieren kochten met een flinke subsidie zonnepanelen en wekken zo overdag hun eigen stroom op en leverden zelfs stroom terug aan het electriciteitsnet tegen een veel hogere prijs dan de gangbare voor stroom. Een aantrekkelijk vooruitzicht. Ook de windturbines door particulieren, groepen particulieren, bedrijven  werden zwaar gesubsidieerd en ook daar de premie op teruglevering van de stroom. Contracten met looptijden voor soms 25 jaar werden afgesloten voor windturbineparken met gegarandeerde afzet en prijs. The sky was the limit.

Na verloop van tijd begonnen de overheden te bemerken dat wat zo idealistisch was begonnen een zo grote vlucht had genomen dat de betalingen aan subsidies en teruglevering een te grote aanslag op de publieke financiën pleegde. Om dat te compenseren werd er naast de ecotax voor de bedrijven ook een belasting op aan de consument geleverde stroom geheven. Een kringloop dus: de opwekking werd gesubsidieerd en het verbruik belast om die subsidie terug te krijgen. De zaak liep zo uit de hand dat allerlei subsidieregelingen werden verminderd. Dat leidde tot vooral in Spanje faillissemeten voor diegenen die op basis van die subsidies de solarpanels en windturbines hadden aangeschaft. Inmiddels was de stroom prijs in Duitsland voor de particulieren verdubbeld en voor energie intensieve bedrijven zo ondragelijk dat zij vrijgesteld moesten worden van de energie belasting om niet te behoeven te verhuizen naar landen met goedkopere energie. Het was duidelijk dat in het enthousiasme voor de redding van de wereld geen rekening gehouden was met de eruit voortvloeiende economische gevolgen.

Een complicerende factor die in het begin min of meer onder tafel werd geveegd was het rendement van de windturbines. Men kan wel zeggen dat het ding x megawatt vermogen heeft en dus voor zoveel huishoudens de electriciteit kan leveren maar men vemeldt liever niet dat dat vermogen afhangt van de windsnelheid.  Bij windstilte niets, bij weinig wind een fractie en pas bij windkracht vijf beaufort wordt het volle vermogen bereikt. Bij te sterke wind stilzetten. Dat wil dus zeggen dat een groot deel van de tijd er niet genoeg stroom is voor die "zoveel" huishoudens en dat die oude fossiele centrales die die uitstoot veroorzaken dan moeten worden ingeschakeld. Je kunt die dingen dus niet stilzetten en dat kost geld. Niet alleen dus die subsidies voor de opwekking van die schone stroom maar ook die van die bijstand verlendende vieze fossiele centrales. Want uitvallen van stroom veroorzaakt een ramp en paniek. Er wordt dan gesproken over windparknetten die zich uitstrekken over geheel Europa en dan door enorme kabelsystemen worden verbonden. Dat is echter al haast uitgesloten door de enorme kosten van de nodige infrasctuctuur en zou tevens betekenen dat het totale vermogen van elke centralenetwerk verdubbeld zou moeten worden. Elk windturbine park moet dan niet alleen voor zijn eigen verzorgingsgebied optimaal stroom kunnen leveren maar ook voor andere. Dat drijft de kosten nog meer op. Een veel  gehoorde stelling is dat het rendement van een windmolenpark wel 30% bedraagt tegenover een olie gestookte 50% dus geen onoverbrugbaar verschil. Maar het probleem is juist dat een oliegestookte dat continu bereikt en een windmolenpark alleen bij voldoende wind. Oliegestookt is vraaggestuurd, windgestookt is aanbodgestuurd.

Klimaatwetenschap, politiek en commercie en dus economie, de laatste twee zijn onderhorig geraakt aann de eerste, geen harmonie maar dissonantie.

Langzamerhand onstond een tegenstroming die zeer kritisch stond tegenover deze opwarmings theorie. Niet in klimaatwetensschappelijke kring, waar peer reviews, beoordeling door een vriendenkring  de kring gesloten hielden. Niet in de media die de opwarming omarmd hadden en van geen ander geluid wilde weten, noch in de politiek die er belastingen over hief. Het nieuwe medium, het internet, met vrije nieuwsgaring stond aan de wieg van die  andere zienswijze. Eerst door veelal gepensionneerde wetenschappers, later door meer en  meer anderen.

"The science is settled".Popper zou zich in zijn graf omdraaien. Science is never settled, anders zouden er geen ontwikkelingen zijn. Er is een 97% consensus. Die was er ook tijdens het leven van Galilei en het kostte hem bijna de kop toen hij waarnam dat de aarde om de zon draaide. De wetenschap moest toen nog buigen voor het geloof.

volgende week de tegenstroming