De ECB en de inflatie

Trump heeft een fout begaan door te verwijzen naar een aanslag in Zweden de dag ervoor. Dat was een misstap en de Zweedse Prime Minister reageerde onmiddellijk en iedereen lachte om Trump. die zich snel verborg achter Fox News dat aandacht had geschonken aan de toename van geweld in Zweden.

Maar de Zweedse PM had zich er beter buiten kunnen houden want door zijn ontkenning werd juist de aandacht gevestigd op het toegenomen geweld in Zweden, het aandeel hierin door nieuwkomers en het negeren ervan en de onrust onder de politiemensen over dit alles. En er komt meer erkenning ervan uit Zweden.
Vandaag, 1 maart zelfs een artikel erover in the Daily Mail.

Fake of Weglaten, de feiten blijven bestaan en truth will come out.

En wat Griekenland betreft had ik gelijk, het IMF laat de eis tot directe kwijtschelding van Griekse schulden vallen. Uitstel op uitstel, pleister na pleister tot het niet meer blijft plakken.

In januari 2017 was de inflatie in de eurozone op jaar basis 1,8% en in de EU 1,7%.

Deze inflatie is voor het grootste deel veroorzaakt door de stijgende olie en dus brandstofprijzen.

En de brandstofprijzen werken door in alle andere prijzen.

En de EU is voor zijn brandstof, energie voorziening grotendeel afhankelijk van import in dollar prijzen.

De laagwaardige euro, goed voor de export is evenzeer slecht voor de import.

Geïmporteerde inflatie dus, veroorzaakt door de lage wisselkoers van de euro ten opzichte van de dollar.

Maar wel het inflatiepeil dat Draghi als doelstelling voor zijn lage rente en opkoop politiek hanteert.

Maar een inflatie die wel als oorzaak heeft dat spaarders nu echt gaan verliezen en dat rentetarieven zouden moeten gaan stijgen.

Een inflatie, prijsstijging dus, die de koopkracht aantast.

De economische theorie leert dan dat de mensen dan gaan kopen om verdere prijsstijgingen voor te zijn.

Dat is goed voor de economie.

Maar dat geldt alleen als ook de koopkracht is toegenomen door loonsverhogingen.

Dat is juist niet het geval.

Loonsverhogingen zijn er in de meeste EU landen niet.

Het geld wordt in eerste instantie besteed aan de eerste levensbehoeften en daarna aan andere aankopen.

Geïmporteerde inflatie is nooit goed, alleen inflatie veroorzaakt door toenemende koopkracht en dus grotere vraag en dus de mogelijkheid van hogere prijzen, interne inflatie, om het zo te noemen.

Deze inflatie door waardevermindering van de euro schaadt de economie en bevoordeelt hooguit ondernemingen die veel exporteren en profiteren van de lage wisselkoers.

Maar hun import inkoopprijzen stijgen ook door die lage eurokoers en het zijn de andere produktiekosten die hun omzet en dus winst verhogen.

Arbeidskosten onder andere.

Stijgen die mee met de inflatie dan is het export voordeel alweer weg.

Duitland en Nederland hebben beide een begrotingsoverschot bereikt in 2016.

Ook dat is een gevolg van de ECB politiek.

Als je als staat leningen kunt afsluiten tegen een uiterst lage rente of zelfs rente toe betaald krijgt voor de lening zijn je rente uitgaven voor schulden natuurlijk zeer laag en zij de uitgaven fors lager.

Zo krijg je een begroting surplus in plaats van tekort.

Maar daartegenover staan de tekorten van de pensioenfondsen en geringere inkomsten of zelfs geen inkomsten uit spaargelden.

En nu de inflatie toeneemt nemen daardoor ook de verliezen van de spaarders toe.

De staat wint en de spaarders en gepensioneerden verliezen.

Dat is waarschijnlijk een van de redenen dat de Nederlandse bevolking ondanks de florissante toestand van de staats financiën niet veel van die voorspoed merkt.

Maar de ECB zet de lage en negatieve rentepolitiek voort.

Want zie je de inflatie per lidstaat dat ontstaat een ander beeld. In de eurozone als geheel is de inflatie 1,8% maar hij varieert van 0.2% tot 3,1% bij de lidstaten.

Die variatie zal voor de ECB genoeg reden zijn om de lage rente te handhaven want het beleid van de ECB is nog steeds het redden van de euro en dus het beschermen van de zwakke staten ten koste van de sterke.

Althans dat is de conclusie die ik denk te mogen trekken uit de feiten.

Maar ook het opkopen van staatsobligaties door de ECB begint de grens van 33% te naderen.

Dan heeft de ECB dus een derde van de schulden van de Eurolanden in bezit.

Daarover hoor je niet veel bij de verkiezingscampagne, hoewel heel veel Nederlandse euros daar bij betrokken zijn.

You can fool all the people some of the time, and some of the people all the time, but you cannot fool all the people all the time." - Abraham Lincoln

In mijn overpeinzingen beperk ik me zoveel mogelijk tot de Europese Unie en de economische ontwikkelingen daarin, gebaseerd op feiten.

Maar er zijn tijden en zaken die dat overstijgen maar waarin de EU wel betrokken is.

Vaak vraag ik me af, zoals nu bij de Nederlandse verkiezingen, hoe dan een virtuele situatie ontstaat waar Nederland een onafhankelijk zelfbeslissend land lijkt en niet al zoveel wetgeving deelt met de andere landen van de eurozone en de Europese Unie en de vraag is welke op welke weg die EU en dus ook Nederland verder moet gaan.

Behalve bij een kiesassistent EU ja of neen. Naar mijn mening een uiterst idiote vraag.

Hoe verder is de kardinale vraag, naar federale staat of nationale staten.

Want daar ligt voor een groot deel het vraagstuk van wat de establishment zo graag het populisme noemt.

Wij samen met hun of zij boven ons, that is the question die niet wordt gesteld.

Maar goed. Daarom nu iets geheel anders.

Het moet duidelijk zijn dat de komende verkiezingen in een aantal lidstaten en de opkomst van partijen die zich niet kunnen vinden in de wijze waarop de Europese Unie wordt geleid veel traditionele en digitale media aandacht krijgen.

Establishment contra populisme, je leest het hoe de meerderheid in het  Europese parlement ondanks onderlinge verschillen één gesloten front wil vormen tegen wat zij populisten noemen.

Daar komt natuurlijk bij het continue gesteggel over de Brexit waar niet veel eenvormigheid  uit spreekt en, als klap op de vuurpijl, de nieuwe nationalistische politieke lijn die de USA gaat voeren.

Tenslotte de tot nu toe onbeholpen wijze van vluchtelingenopvang en grensbewaking waardoor in combinatie met het open binnengrenzen systeem dat bij sommige landen alleen nog in theorie bestaat en de terroristendreiging bij velen tot grote onzekerheid en onveiligheidsgevoel leidt.

Dan laat ik nog de evergoing onenigheid over een immer falend Griekenland bailout beleid, niet door Griekenland maar door de Vierschaar (Eurozone, ECB, ESM en IMF) die sterk van elkaar verschillende informatie rondstrooien maar geen oplossing,  even buiten beschouwing.

Wie is er daarbij toch over Fake News begonnen en het beïnvloeden van verkiezingen daardoor.

Iedereen beschuldigt nu de andere dat te doen.

Maar onze maatschappij is doordrenkt van Fake News en Beïnvloeding.

En van geheel of gedeeltelijk weglaten of anders uitleggen.

Dat zal best een van de redenen zijn waarom men kritisch, argwanend of zelfs ongelovig reageert.

En de media, oud en nieuw moeten nieuws leveren en liefst nieuws of een uitleg daarvan die inspeelt op wat voor hun abonnées of volgers interessant is.

Want zonder abonnées of volgers zijn media snel ex-media.

En hoe vaak wordt er niet “een balletje” opgelaten om te zien hoe een maatregel zou worden ontvangen.

Onze westerse maatschappij kent geen Privacy meer.

We kunnen net doen of die er wel is, maar dan geldt die alleen voor diegenen die zich uitsluitend  lopend verplaatsen met een pet diep over de oren en naar de grond kijkend, geen GPS, smartphone of debit/credit card hebben, altijd contant betalen en door hun pet niet door de gezichtsherkennings cameras kunnen worden geïdentificeerd.

De kans is echter groot dat zij door dat opvallend Privacy gedrag worden opgepakt als verdachte individuen.

Niets ontgaat Big Brother or Sister.

Alles wordt afgeluisterd, geregistreerd en geanaliseerd.

Zelfs kinderspeelgoed is er kennelijk niet van vrijgesteld.

We leveren onze privacy in in ruil voor veiligheid. Security want onze wereld is een steeds gevaarlijker oord geworden

We leven nu eenmaal in die wereld.

Maar het is natuurlijk vanzelfsprekend dat diegenen die deze  systemen beheren hun verworven kennis alleen mogen gebruiken voor die security, onze veiligheid, niet voor andere doelen.

We hebben dus geen Privacy maar wel een soort biechtgeheim voor de Instellingen Die Dit Doen.

Nu zijn er natuurlijk nieuwsverspreiders en ook andere organisaties die maar al te graag mee zouden willen neuzen in die schatkamer van gegevens.

Natuurlijk niet over die Jan met de Pet maar over belangrijke personen en gebeurtenissen.

En dan krijg je zoals nu in de USA dat kranten “lekken” kunnen vinden in dat security systeem en gebruiken om hun circulatie te vergroten of, en dat is veel erger, om hun ideologie te verspreiden of die van andere partijen aan de kaak te stellen of personen aan te vallen.

En, het is niet uitgesloten, om druk uit te oefenen.

Allereerst toont dit inderdaad duidelijk aan dat Privacy een mythe is en bovendien  dat die lekken geen geheel beeld geven maar een deel en daardoor des te gevaarlijker zijn.

Beïnvloeding van verkiezingen via verzonnen nieuws, hacked nieuws, anders uitgelegd nieuws, weggelaten nieuws, uitstellen van beslissingen zoals nu gebeurt bij de Griekse bailout voorwaarden onderhandelingen.

Natuurlijk gebeurt dat.

Binnenlands en buitenlands.

Natuurlijk hackt Rusland bestanden die niet perfect beveiligd zijn.

En natuurlijk om er informatie uit te putten.

Niet alleen Rusland.

Natuurlijk luisterde (en luistert?) de CIA en NSA Duitse en Franse bronnen af en zal het omgekeerde ook gebeuren.

Niet voor de lol maar voor politieke en commerciële doeleinden.

Natuurlijk wordt daarvan gebruik gemaakt om eigen politiek en commercie te bevorderen en om invloed uit te oefenen.

Daarom moeten die systemen zo perfect mogelijk beveiligd worden.

Gebeurt dat niet dan wordt dat onvermijdelijk afgestraft.

Spionnage is van alle tijden.

Engeland had in de tijd van Koningin Elizabeth 1 hordes spionnen op het vaste land.

Christoffel Marlowe, de toneelschrijver (van ook Dr  Faustus) was er een van.

Spionnage en afluisteren en geruchten verspreiden (lees Fake News Genereren) is nooit weggeweest.

Alleen de communicatiesystemen zijn veranderd, zijn wereldomvattend en geëvolueerd van het bereiken van kleine kringetjes tot met een smartphone van de gehele wereld.

Maar het zou hypocrisie zijn om voor te wenden dat het een modern gevaar is.

En “lekken” door personen of instellingen die onze privacy kennen en moeten bewaken, moet zwaar gestraft worden.

En “lekken” is iets anders dan hacken dat niet van binnenuit maar van buitenaf gebeurt.

Maar het lijkt er vrees ik soms wel op of “lekken”  tot een geaccepteerd facet van onze moderne tijd is geworden.

Soms gemotiveerd door ethische gevoelens soms alleen om te scoren of zijn gram te halen.

Bij die ethische motieven vind ik, moet je geen functie aanvaarden die dat risico met zich meebrengt.

Voor het andere geval is er echt geen excuus te vinden.

Daar moeten wij en de informatiesystemen tegen beschermd worden.

En misbruik zwaar bestraft.

Aan de andere kant moeten misstanden in organisaties wel aan het licht gebracht kunnen worden.

Maar dat is een ander geval dan nieuwsbedrog of gegevenslek.

Maar dit zijn alleen maar de overdenkingen van een amateur.

Twee plus twee is vier

tenzij de eerste twee geen twee blijkt te zijn

En een vleugje hypocrisie

Ook dit keer een wat chaotische keuze uit voor mij interessante overdenkings onderwerpen.

Het is een hectische tijd met onverwachte verkiezingsuitslagen waar de gehele wereld zich nog moet op instellen, en verkiezingen  in allerlei Europese landen waar ook allerlei onzekerheden heersen.

Gaat de globalisering wijken voor een nationalistischer politiek.

Zelfs de nieuwe plannen voor de EU carbon tax dragen een protectionistisch tintje.

Wordt het de tijd van minder establishment en meer aandacht voor de gewone mensen.

Het leek zo goed te gaan met Griekenland. Het derde kwartaal 2016 bracht een groei van 0,9% en verwacht werd door de modellen dat het vierde kwartaal 0,4% groei zou brengen.

Maar 2+2 is alleen vier als de eerste 2 ook echt 2 is.

En in plaats van een groei van 0,4% bleek het in werkelijkheid een krimp van 0,4% te zijn, min in plaats van plus.

Een verschil van 0,8% met de prognose.

En de Commissie had al aangekondigd dat er in 2016 een  Grieks surplus primair budget van 2,3% zou zijn, dus goed op weg naar de 3,5% primair overschot dat Griekenland in 2018 en de daarop volgende tientallen jaren zal moeten bereiken.

Dus goed in lijn met de EU eisen aan Griekenland gesteld.

Maar prognoses zijn geduldig en modellen geven de uitkomsten die volgen uit wat er aan gegevens wordt ingevoerd.

Maar het belangrijkste twist of breek punt is toch die schuldkwijtschelding die het IMF eist en de EU afwijst.

En in juli a.s.moet Griekenland 7 miljard euros terugbetalen aan de ECB onder andere en kan dat alleen als dat geld door het ESM en het IMF aan hen wordt uitgeleend.

En Griekenland  krijgt dat geld niet als er geen overeenkomst is over die kwijtschelding of het ESM moet het gehele bedrag voor zijn rekening nemen.

En Duitsland eist deelname van het IMF, net als Nederland.

En in  Duitsland komen de verkiezingen er aan (in Nederland ook maar dat zal geen problemen opleveren) en Merkel voelt de hete adem van Schulz in de nek met zijn SPD en vele verkiezingsbeloftes die steeds verder in de peilingen inloopt op Merkel en misschien zelfs al een voorsprong heeft.

Wie had dat vorig jaar kunnen bevroeden.

En een nieuwe Griekenland crisis kan ze er beslist niet bij hebben.

Dus gaan er geruchten (fake or real) dat er overleg is tussen Mw Merkel en  Mw Lagarde van het IMF om die kwijtscheldings kwestie maar te verschuiven naar 2018 als het huidige  bail out programma afloopt en het IMF dus nu kan meedoen.

Want Mw Merkel heeft toegezegd in Duitsland dat meedoen van het IMF een dwingende voorwaarde is.

En wie dan leeft wie dan zorgt.

Griekenland, economisch nietig in de eurozone, maar belangrijk in de EU politieke constellatie.

Ik heb al herhaalde malen gezegd dat de niet eurolanden het economisch beter doen dan de eurolanden.

Dat ondanks het opkoopprogramma van weer nieuw bijgedrukte 80 en nu weer 60 miljard euro per maand om obligaties van eurolanden op te kopen en de lage rente van de ECB waardoor de 90+ % Eurozone schuldenlast nog te financieren valt.

Daardoor zouden juist de eurolanden een grote voorsprong moeten nemen, maar  het tegenovergestelde is waar.

Ik heb uit de winterprognose van de Europese Commissie de gegevens voor 2016 en de geschatte voor 2017gehaald en in twee tabellen gezet, een voor de eurolanden en een voor de overige EU niet eurolanden.

De percentages Bruto Binnenlands Product, Budgettekort/surplus, Inflatie, Staatschuld, Werkloosheid, current account, zowel positief als negatief voor 2016 en 2017 staan er in vermeld.

Deze geven een duidelijk beeld van de individuele eurolanden en de niet eurolanden.

Dan kan men de eigen conclusies trekken over het ver uit elkaar lopen van de eurolanden onderling en de niet eurolanden.

De dubbele tabel staat aan het einde van dit blog.

Ik lees met grote verbazing dat het ECB haar opkoopprogramma wil wijzigen en zich daarbij meer richten op de zwakke landen.

Want valt dat nu ook nog onder dat toch al zo uitrekbare mandaat.

Je kunt je beter afvragen wat er niet onder valt.

Want dat zou zijn  niet meer de gehele eurozone maar de zwakke leden (nuja, dat zijn de meeste) extra steunen.

En dat is niet bepaald de bedoeling van het verdrag van Lissabon.

Bovendien is er speciaal dat Europese Stabiliteits Mechanisme, om , zoals het met Griekenland doet, eurolanden die in tijdelijke liquiditeit problemen zijn beland leningen te verschaffen gekoppeld aan gedwongen hervormingen en gecontroleerd door een Vierschaar (vroegere Troika).

Speciale opkoopsteun door de ECB houdt daarentegen geen gedwongen hervormingen in, hoewel Draghi zelf niet nalaat te roepen de de ECB alleen het niet aan kan en dat de lidstaten zelf moeten hervormen via hun fiscale beleid.

Maar het is nu wel klip en klaar dat het niet alleen de inflatie is die de ECB tot haar ingrijpen noopt want die begint flink op te lopen dank zij de stijgende prijzen van olie en commodities, niet dank zij loonsverhogingen en daardoor meer vraag en meer productie.

Het is gewoon zo dat de eurozone blijft doorhinken dank zij de opkoop en rentepolitiek van de ECB.

Dat blijkt nu.

Renteverhoging en oplopende kosten voor nieuwe obligatieleningen zonder feitelijke opkoopgarantie door de ECB zouden met die 90% eurozone staatsschuld (van 65% tot 180% verdeeld over de eurolanden)  niet meevallen om het voorzichtig te stellen.

Maar zoals altijd zijn dit alleen maar de overpeinzingen van een amateur, een leek en niet de onderzoeks conclusies van een wetenschapper of doorgewinterde politicus.

en hier dan de tabellen

Griekenland

symptoom of kwaal van de EU

Deze overpeinzingen zijn langdradig en droef.

Misschien lijken ze ook wat cynisch en badinerend. Maar ze gaan over de EU en de eurozone en daardoor lijken ze meer op een Horror Story dan op een Happy End verhaal.

Juncker ambieert geen tweede termijn als President van de Commissie.
Hij vreest zelfs dat de EU door de Brexit uiteen zou kunnen vallen.
Zou het niet beter zijn te proberen  te begrijpen waarom GB uit de EU wil stappen.
Zie alle bedreigingen door de EU met enorme geldboetes om GB of binnen de EU te houden  of om ze voor hun uittreden te straffen.
Geen enkele gedachte om een voor beide partijen minst schadelijke oplossing te vinden.
Des te vreemder omdat het breekpunt in de allerbinnenste kern de vrijheid van uitkeringstourisme was, een vrijheid die nu meer algemeen in de EU tot problemen leidt.
En het is toch merkwaardig dat een unie bij elkaar moet worden gehouden door bedreigingen met de hoge kosten van uittreden.
Is dat dan de Unie die alle lidstaten tot welvaart zou leiden en hen nader tot elkaar zou brengen.
  

En Brexit is maar een stukje van de EU problematiek.

En binnen die EU is de eurozone een ander principieel probleem.

 Want vanaf het Verdrag van Maastricht en verder uitgewerkt in het Verdrag van Lissabon bestaat  de Europese Unie en die EU is een Economische en Monetaire Unie, een EMU, met de euro als enige munt.
De euro is volgens de Verdragen dus niet de munt van de eurozone maar van de gehele Europese Unie.
En dan komt de tegenstrijdigheid met de realiteit: de meeste EU landen waren nog niet in staat om aan de voorwaarden voor het werken met die euro te voldoen.
Maar de gedachte was dat op de duur die euro een bindende factor zou zijn en tenslotte kenmerkt elke staat zich door het hebben van een eigen munt.
Dus zou en moest dat ook voor de EU gelden.

Die euro voorwaarden waren voornamelijk een duurzaam begrotingstekort van maximaal 3% (tenslotte leidend tot een tekort van 0,5%) en een staatsschuld van maximaal 60%.

Pas als dat niveau bereikt was zou de euro in de praktijk kunnen worden ingevoerd.
Bovendien begon de EU zich uit te breiden met landen die in het geheel niet aan die voorwaarden voldeden.

In 2000 en 2001 liep dat uit tot een feitelijke splitsing in de EU (de eerste twee snelheden) .

Die landen die voldeden aan de voorwaarden konden de euro reeds invoeren met de Europese Centrale Bank als verantwoordelijk voor de prijsstabiliteit van die euro maar met hun eigen fiscale zeggenschap (dus belastingen, uitgaven, begroting) mits ze zich daarbij aan de voorwaarden van 3% en 60% hielden.
Helaas werden ook EU landen toegelaten die eigenlijk niet aan de voorwaarden voldeden, zoals België met een staatsschuld van meer dan 100% en een jaar later Griekenland op grond van een denkbeeldige boekhouding daarbij geholpen door een groot adviesbureau waarvan ik de naam liever niet noem.

Nu wordt er gesteld dat het redelijk goed gaat met die eurozone.

Dat is een godspe.
Want vrijwel geen enkel euroland zou nu tot de euro zone worden toegelaten simpelweg omdat ze niet meer aan de toelatingsvoorwaarden  voldoen.
Duurzaam te hoog begrotingstekort, vrijwel algemeen veel te duurzame hoge staatsschuld.
Een groei die kleiner is dan het begrotingstekort, dus een achteruitgang.
Een voortdurende steun van de Europese Centrale Bank door het kunstmatig laag houden van de rente en door het bijdrukken van duizenden miljarden euros en daarmee opkopen van de staatsobligaties (dus de schulden) van de eurolanden is nodig om de zwakke eurolanden overeind te houden.
Helaas maakt die steun juist de sterkere landen steeds sterker waardoor de verschillen tussen noord en zuid steeds groter worden.
Dat houdt in dat de toestand van de eurozone als geheel niet de werkelijkheid van de individuele eurolanden aangeeft maar een vertekend beeld.
Dat houdt ook in dat niet euro landen ook al voldoen ze aan de voorwaarden geen zin hebben de euro in te voeren.
Want in dat geval zijn zij hun onafhankelijkheid kwijt.
En het treurige is dat in feite die EU landen die geen euro hebben het economisch beter doen dan de eurolanden, terwijl dat theoretisch juist andersom zou moeten zijn.

Twee eurolanden zijn de gebeten hond.

Duitsland omdat het een veel te groot overschot op de handelsbalans heeft.

6% overschot op de handelsbalans is het maximaal toegestane.
Duitsland zit daar al jaren  lang boven en zou dus gestraft moeten worden door de EU.
Maar Duitsland kan niet anders.
Door de lage  rente van de ECB en de opkoop van hun obligaties wordt de concurrentiepositie van Duitsland steeds beter en het overschot op de  handelsbalans dus steeds groter.
Bovendien krikt Duitsland met zijn grote overschot het beeld van de eurozone als geheel behoorlijk op. Net zoals haar relatief lage staatsschuld de schuld van de eurozone als geheel omlaag brengt.
Zou het Duitsland slechter gaan dan ging de gehele eurozone slechter (of snel ten onder).
Dus het is fout dat Duitsland zo’n groot overschot heeft maar juist goed voor de eurozone als geheel.
Maar realistisch gezien moet je de eurozone niet als een geheel bezien maar moet je elk euroland apart beschouwen want de eurozone is geen eenheid.
Alleen al om de simpele reden dat de eurolanden onderling elkaars economische concurrenten zijn.
Het beste zie je dat aan het target 2 systeem, de onderlinge afrekeningen van de eurolanden (en een paar andere) waar de onderlinge handel op theoretisch dagelijkse basis door de ECB wordt afgerekend en Duitsland (en overigens ook Nederland) enorme vorderingen hebben uitstaan en de zuidelijke landen schulden.

De andere gebeten hond is Griekenland.

Op slinkse wijze de eurozone ingeslopen, daarin jarenlang een dubbele boekhouding gevoerd tot de grote klap viel en zoals gezegd wordt: truth will come out.
Hoe dat zo lang kon duren toont het gebrek aan controle binnen de eurozone al aan.

En, eerlijk gezegd, ieder euroland lapte de regels van 3% en 60% aan de laars, Duitsland en Frankrijk als eerste.
De eurozone was van het begin af aan ten prooi aan chaos.
Schuldfinanciering en consumptief staatsschuld gebruik waren de norm.
Kortom gezegd schijnwelvaart, op de pof.

Maar Griekenland spande de kroon en in plaats van een schijnbaar welvarend euroland was Griekenland plotseling een berooid ondergeschoven kind geworden.

Griekenland kon zijn schulden niet langer betalen, Griekenland was failliet.
Nu gaat een staat nooit echt failliet.
Zo’n staat devalueert de munt, de schulden worden gesaneerd (hetgeen betekent dat de schuldeisers naar het grootste deel van hun geld kunnen fluiten).
In de moderne tijd schiet het IMF te hulp, er wordt nieuw geld door geleend gekoppeld aan economische hervormingen en het leven gaat op een lager pitje door.
In onze zuidelijke landen historisch gezien geen onbekend verschijnsel.
Maar in de eurozone onmogelijk, want de euro kon niet devalueren omdat Griekenland failliet was.
De eurozone was niet failliet!

Tja, de EU was gesticht niet op economische gronden want dat was zijn voorganger, de Europese Economische Unie met vrijhandel en zo.

En die EEG bracht inderdaad grotere welvaart alom.
De EU was gesticht om Europa één te maken en zo de traditioneel interne conflicten die op oorlogen uitliepen te voorkomen.
Daarbij werden helaas de economische gevolgen van zo’n unie uit het oog verloren.

Er was nu een keuze nodig:

Griekenland uit de eurozone en de drachme weer invoeren, devaluatie etc etc.

Maar omdat de euro de munt van de Europese Unie is zou dat inhouden dan Griekenland dan ook uit de EU zou moeten stappen.
Dat zou het ideologische karakter van de EU, het verenigd Europa als wapen tegen gewapende conflicten vernietigen.

De andere keuze, Griekenland de euro laten behouden en door leningen weer op de been brengen en de nodige hervormingen om herhaling te voorkomen tot stand te brengen.

Maar….. het verdrag van Lissabon verbiedt directe financiële steun van lidstaten onderling en directe steun door de ECB.

Beide keuze zouden een aantasting van de Europese Unie principes zijn.

Nood breekt wet is echter een vrij normaal EU gebruik geworden en dus werd door gebruik te maken van een noodregel in het verdrag Griekenland gebailout om een afschuwelijk woord voor een afschuwelijke keuze te gebruiken.

Ik kan niet bevroeden of men nu werkelijk dacht dat dat een definitieve oplossing zou zijn of dat het in praktijk brengen was van een andere EU gewoonte, de problemen voor zich uit schuiven in de hoop dat er op de een of andere manier toch een oplosssing opduikt, de Griekse Deus Ex Machina.

Er zijn uitdrukkingen zoals in het Engels flogging a dead horse, in het Nederlands van een kale kikker (of is het kip?) is het moeilijk veren plukken, of eens te goed is buurmans gek, of l’histoire se répète.

Ze zijn allemaal op de Griekse toestand van toepassing.
Want de eerste bailout moest worden gevolgd door een tweede en de tweede tot een derde waar nu constant over onderhandeld, geruzied en gezucht en gesteund wordt.
En Griekenland zelf wordt er niet beter van want de nieuwe leningen worden voor het grootste deel gebruikt om de oude leningen te kunnen terugbetalen.
Lening oud wordt lening nieuw en zo voort.
Want onderdehand is het over duidelijk dat wat er ook gebeurt Griekenland niet in de eurozone thuis hoort.
Het heeft noch de economische, noch de culturele, noch de politieke mogelijkheden.

Maar de EU geeft niet op.

Zei jaren geleden onze toenmalige minister van financiën Kees Jan De Jager nog dat we elke cent terug zouden krijgen met rente, dan lees ik dat Klaus Regling, president of voorzitter van het ESM (het Europese Stabilisatie Mechanisme, liever gezegd Bank van Lening voor Hopeloze Gevallen) ook van mening is dat alles zal worden terugbetaald en dat de Griekse schuld helemaal niet onhoudbaar is.

Want de strijd om Griekenland en bail out is nu tussen drie partijen (of zelfs vier) die het onderling niet eens kunnen worden.

Er zijn er die geloven dat Griekenland een miraculeuze wedergeboorte kan doormaken en na meer dan 25%  van het GDP te hebben verloren en fenomenale begrotingstekorten en een staatsschuld van 170%,  nu ineens in staat zou zijn binnen enkele jaren een blijvend primair overschot van 3,5% op de begroting te behalen (dus zonder rente betalingen en schuldaflossing).

Waarlijk een wonder.

Anderen denken dat een maximum van 1,5% primair overschot haalbaar zou zijn.

Er zullen ook anderen zijn die er niets van geloven.

Ook over de schuld zijn er diverse meningen en oplossingen.

Het IMF vindt dat er echt schuldkwijtschelding moet komen. Anders komt Griekenland er nooit boven op.
De eurozone vindt dat dat niet nodig is, terugbetaling over zeg veertig, vijftig jaren gekoppeld aan een heel lage rente is een heel goede oplossing.
Dat kost Griekenland dus bijna niets. De EU uitstel therapie.
Het verschil tussen beide is marginaal, denk ik dan. In het ene geval weet je dat je het geld definitief kwijt bent, zoals bij een fatsoenlijke devaluatie, in het andere dat je het niet terugkrijgt.

Want wat er tussen nu en veertig jaar gebeurt weet niemand.

En, waarom zou alleen Griekenland kwijtschelding van schulden krijgen?

Want er zijn plenty andere eurolanden die dat ook graag zouden willen en een paar eurolanden die daar fel tegen zijn.
Net zoals tegen een fiscale unie, want die zou hetzelfde resultaat hebben.
Je moet in de eurozone je koppie er goed bijhouden anders ben je snel de pineut.  

Natuurlijk heeft Griekenland ook zijn eigen wensen. Zij geloven ook in die magische wederopstanding, maar ook in die kwijtschelding.

Maar zoals de Engelsen zeggen: beggars cannot be choosers.
En de ECB bepaalt of Griekenland kredieten krijgt.

Volgende keer…. Er zijn zat andere zaken die me bezig houden.

O tempora o mores

Wordt 2017 het jaar van de pragmatiek

of blijft   de ideologie belangrijker.

Het is alsof met de keuze voor Trump in de USA overal oude dijken aan het doorbreken zijn.

Natuurlijk zijn de multinationals fel tegen Trump.

Hun privileges dreigen aan banden te worden gelegd.

Natuurlijk is ook de door democraten gedomineerde administratie, zeg ministeries,  tegen de nieuwe nationalistische en pragmatische strategie na acht jaren ideologische Obamarule.

Natuurlijk zijn de Celebrities, door de Obamas gekoesterd, tegen Trump.

Trump wordt aangevallen omdat hij de rechters kritiseert.

Maar rechters dienen zich normaal ook niet met de wetgeving te bemoeien. 

Daar is het parlement voor.

Het zal tijd kosten voor de USA in het nieuwe spoor ligt.

In de westerse wereld wordt Trump gezien als een gevaar voor de establishment cultuur.

Obama heeft Merkel zelfs aangemerkt als de redder van zijn wereldvisie, als kuddeleider van de intellectuelen dezer wereld.

Trump beschuldigt Duitsland in feite van currency war, Duitsland verzet zich door naar Draghi en zijn QE en rentepolitiek te wijzen en Draghi waarschuwt dat de versoepeling van USA banken regulaties een gevaar zijn.

Zo draaien we in kringetjes in het rond en ik geloof dat bovenstaande de felheid van het verzet verklaart.

Maar de dijken staan dus op doorbreken niet alleen in de USA maar ook  in de rest van de wereld.

De dominantie van de USA op de ontwikkelde wereld ligt onder vuur.

De wereld spiegelt zich aan de overname van de macht door het volk dat de suprematie van republikeinse en democratische elite, of zeg establishment, heeft doorbroken.

Of je dat nu goed acht of niet.

Want het is een gevolg van het verleden, van een zich uitgesloten voelend deel van het volk, dat deel dat niet deelt in de toegenomen welvaart en niet gehoord wordt.

Wat ik al lang aanduid is de 30% top, 30% bottom en allen daartussen.

De balans is omgeslagen in de onderlinge verhoudingen.

En dat gebeurt niet alleen in de USA.

En binnen de EU zijn er twee stromingen voor de nieuwe tijd.

De ene het krampachtig vasthouden aan de centralisatie en die verder willen doorvoeren als tegenwicht.

De andere de EU zien als centraal punt voor een zeer beperkt aantal kerntaken in gezamenlijk overleg tussen de naties uit te voeren.

Maar dat laatste vergt al een moeilijke keuze.

Onze eigen politieke partijen spreken er zich, op een enkele na, liever niet over uit.

Terwijl het toch, juist voor Nederland als een van de weinige welvarende eurozone staten, van levensbelang is.

Al lange tijd heb ik het idee dat we in een schizofrene wereld leven.

Wat ik lees en wat wordt verkondigd komt niet overeen met de werkelijkheid die ik alom zie.

Pressiegroepen van allerlei soort, hoewel niet representatief voor de gewone bevolking, de aloude man in the street,  proberen  met hun fanatieke gelovigen hun visies door te drijven vanuit een ideologisch nauw gezichtsveld.

Dat er meer is dan hun wereldbeeld komt niet bij hen op.

Evenmin dat zij niet het recht hebben iedereen hun visie dwingend op te leggen.

Goed georganiseerd en goedgebekt nemen ze dat recht wel en vinden in de politiek een willig oor want politici grijpen alles aan om hun eigen invloed te vergroten.

Establishment, elite contra populisten, “deplorables”, het volk.

De confrontatie met de verkiezing in zicht.

Bij ons werd het met de “kieswijzer” op de knusse Nederlandse zaterdagavond manier gedaan.

Alle partijleiders in een soort kleuterklasje om een vragenlijst van hoofdpunten/problemen/plannen eerlijk in te vullen.

Voor politici valt dat beslist niet mee.

Het zou leerzaam zijn na de verkiezingen, als er een coalitie is gevormd en een regeerakkoord is bereikt dat te vergelijken met de goede voornemens van de kieswijzer.

Ik denk dat het dan alleen van de oppositiepartijen nog klopt.

En die hebben dan niets in de melk te brokkelen.

De vraag overigens  in of uit de EU is suggestief.

De meerderheid, zo blijkt uit vorige PEW peilingen, wil wel in de EU blijven,  maar wil niet de huidige EU maar meer macht terug naar de nationale parlementen.

Laat dit nu juist één van de belangrijkste beslissingen voor onze toekomst zijn.

Maar duidelijke vragen stellen is riskant.

Vorige maal heb ik gedacht over mijnbouw, veeteelt, industrie en handel en de rol van energie daarin.

Daarvoor heb ik al vaak erop gewezen dat de groei van het robotiseren gepaard gaat aan hoger energiegebruik.

Robots zonder elektriciteit zijn etalagepoppen.

Wij nemen elektriciteit als iets vanzelfsprekends.

Onze grote fout is dat wij alles afmeten naar onze westerse maatstaven.

Maar bijvoorbeeld in Mali, vers in het nieuws, heeft slechts 25% van de bevolking toegang tot elektriciteit.

In Nigeria, toch een van de belangrijke Afrikaanse landen,  pas 55,6 %, met veel stroomuitval en algemene onvrede met de verhoging van de elektriciteit tarieven.

Want die maken het voor velen onbetaalbaar.

Opvallend dat vooral in de Afrikaanse landen de overgrote meerderheid van de mensen geen toegang tot het elektriciteitsnet heeft.

En zonder elektriciteit te leven in de moderne wereld en economisch mee te kunnen doen is ondenkbaar.

Dat verklaart ook de enorme armoede.

Zelfs in de westerse wereld zijn er enorme verschillen in de elektriciteitsprijzen zoals blijkt uit onderstaande tabel:

Kijk daar eens naar het verschil in prijs per kwh:

in de USA,  09 cent en in Duitsland 30 cent per kwh.

Duitsland nota bene het gidsland van de energiewende waar ondanks alle windmolens en zonnepanelen de CO2 uitstoot niet is verminderd maar de kosten van energie wel de pan uit zijn gevlogen.

En het einde der prijsstijgingen is nog niet bereikt.

In Groot Brittannië verwacht men extra kosten voor fossiele backup power van 378 miljoen pond sterling in 2017.

En door de onverwacht strenge winter (strenge winters zouden immers iets van het verleden zijn) stijgen de energieprijzen nog eens extra.

Want de prijs wordt nog altijd bepaald door vraag en aanbod, alleen aangepast voor wind, zon en biomassa door de subsidies.

Nu moeten we vele alarmerende berichten met een korreltje zout nemen, maar de Semiconductor Industry Association (SIA) heeft verklaard dat computerisering omstreeks 2040 niet verder haalbaar zal zijn omdat dan de behoefte aan energie voor automatisering de geschatte wereldproductie van energie overschreden zal hebben.

In Zuid Australië valt de stroom door de hittegolf aldaar al van tijd tot tijd uit. Het vertrouwen op intermitterende windenergie wreekt zich.

Zoals ik al herhaalde malen gezegd heb, energie en energieprijzen zullen de toekomstige wapens in de concurrentiestrijd in de wereld vormen.

Prachtige voornemens over energie besparing en alternatieve bronnen doen daar niets aan af.

Volgende keer het Parijs akkoord, de slopende Griekse kwestie,  de eeuwige bad debts van de Italiaanse banken, Duitslands strafbare voorspoed en de EU van twee (of vele) snelheden.

En gaat het de ECB met het geld bijdrukken en de negatieve rente nu over deflatiegevaar afwenden of financieel in stand houden van de Eurozone.

Want in Duitsland en ook in Nederland loopt de inflatie juist op en is deflatiegevaar een delusie.

De realiteit gereflecteerd in de vertekenende Europese Unie Spiegel.

De bron van onze welvaart

DIG , GROW, MAKE   ß--------------------à DISTRIBUTE

Dit worden verwarde, chaotische overpeinzingen.

Het was ook te verwachten. De wereld is in  beroering. De overgang van het Obama gestuurde wereldbeeld, het liberaal-democratische, bankiers en Centrale Banken gestuurde, kapitalistische, globale, pseudo vrijhandels en wereldburger ideaal met een administratief apparaat dat daarvoor was opgebouwd moet plaats maken voor een  nationalistischer industrie georiënteerd  beeld met minder bewegingsvrijheid om terroristisch gevaar te voorkomen dat daar datzelfde daartoe ongeschikte apparaat moet worden opgebouwd.

Dat gaat gepaard met fake news, fraught news, false news, flawed news, resistent news of zelfs helemaal geen nieuws.

Het kan het moment  van de overgang van één systeem naar een ander genoemd worden.

Want de globalisering was al aan het afnemen en de vrijheid van beweging flink ingeperkt en nog af te sluiten handelsovereenkomsten stuitten op veel weerstand bij de bevolkingen en het geloof in de macht van de centrale banken om de economie in goed banen te leiden was aan het kwijnen.

De tijd was al rijp voor een ommekeer.

Maar dat administratieve apparaat moet worden vervangen door een anders georiënteerd en dat kost tijd een tijd waarin het oude het nieuwe moet uitvoeren.

De oude machthebbers die zich niet confirmeren moeten weg.

Als voorbeeld de nog aangebleven Obama Attorney General die weigerde de nieuwe immigratie instructies uit te voeren

Het is het verzet van de weggestemde democratische partij aanhangers  die dat verlies niet kunnen accepteren, die hun wereldbeeld zien als het enige juiste en zich niet bij de feiten willen neerleggen.

Vreemd, want juist de democratie pretendeert de meerderheid van de kiezers volgens het geldende kiessysteem te vertegenwoordigern.

Het is dus het verzet van de elitaire groepen in de samenleving die niet hebben kunnen of willen inzien dat  zij slechts een deel van de bevolking vertegenwoordigen.

Zij zullen zich er echter bij moeten neerleggen dat nu een Republikeinse president de macht heeft, dat congress en senaat in republikeinse handen zijn en dat lijdelijk verzet niet de democratische weg is.

De EU reageert angstig. Nu is ook de USA geen vriend meer maar een bijkomend gevaar voor de EU, naast Rusland, het Vluchtelingenprobleem, China, een toenadering tussen de USA en Rusland, het Midden Oosten en in de EU zelf het populisme en xenophobisme (het laatste volgens Trump) .

  

Maar de natuur zelf is een veel groter gevaar voor ons leven.

Ik heb al eens eerder gezegd dat alle leven in de natuur de natuur volgt en daaraan onderworpen is. Aanpassen of uitsterven.

Maar de mens is de enige die op grote schaal de natuur aanpast aan zijn behoeften en zo ondanks enorme veranderingen in de natuur overleeft.

 Ik zou dat willen samenvatten in vier woorden.

Dig, grow, make  and distribute.

Delfstoffen, ook water daarbij, landbouw en veeteelt  en het bewerken ervan zijn de bouwstenen van ons leven.

Zonder mijnbouw, landbouw, veeteelt en industrie zou ons leven onmogelijk zijn.

En hoe groter de wereldbevolking hoe meer mijnbouw, landbouw en veeteelt nodig zullen zijn.

En hoe meer, zoals het geval is, de wereldbevolking zich in steden ophoopt, hoe belangrijker de distributie wordt om dat alles naar de mens toe te brengen.

En de wereldbevolking blijft doorgroeien juist in die gebieden waar armoede normaal is.

In

1900                1,65 miljard mensen

1950                7,4   miljard

2100             11,2    miljard

En dus zullen mijnbouw, landbouw en veeteelt, industrie moeten blijven meegroeien om in de levensbehoeften van die groeiende wereldbevolking te voorzien.

En de distributie om die vervaardigde producten op de plaats van bestemming te krijgen, de steden.

Ik zeg dat maar omdat tegenwoordig wel eens de indruk wordt gevestigd  dat mijnbouw, landbouw, veeteelt eerder een gevaar zijn  voor ons bestaan  dan een essentie.

Service, Distributie wordt steeds belangrijker in onze contreien maar distributie is slechts een afgeleide, zonder mijnbouw, landbouw, veeteelt valt er niets te distribueren.

In 2013 leefde nog 10,7% van de wereldbevolking in “extreme poverty”, d..w.z. van minder dan

$ 1.90 per dag.

Het zal dus duidelijk zijn dat als we onze blik even wat verder dan ons rijke west Europa laten reiken onze ideeën van welvaart en welzijn totaal anders zijn.
Wij zijn slechts een fractie.
Onze welvaart en welzijn zijn slechts een fractie.

En de beslissende factor zonder welke mijnbouw, landbouw en industrie onmogelijk zouden zijn is ENERGIE, elektriciteit.

Energie is niet alleen voor de vier essenties een beslissende behoefte maar ook voor de mensen zelf.

Zonder energie geen mijnbouw, landbouw, veeteelt, industrie, distributie.

Pas als er een elektriciteits storing is beseffen wij hoe ons gehele leven bepaald wordt door energie, elektriciteit.

Zonder elektriciteit vallen wij terug in de middeleeuwen.

Maar we moeten ook beseffen dat elektriciteit als een esentiële  levensbehoefte goedkoop moet zijn.

In het welvarende Duitsland zijn er 300.000 gezinnen die uitgesloten zijn van elektriciteit omdat zij de kosten ervan niet kunnen betalen.

Juist nu met die extra koude winter is dat voor deze gezinnen rampzalig.

In andere landen zal dat niet anders zijn.

De oorzaak is dat het de 30% welvarendsten zijn die de besturende elite vormen.

 En het verschil in inkomen tussen de top 30% en de overigen neemt steeds verder toe.

En hoewel de totale welvaart toeneemt neemt ook het verschil toe tussen top en bottom.

En omdat energiekosten (en woonkosten) steeds verder toenemen komen ook steeds meer huishoudens in de niet top 30% in de financiële problemen.

Voor hen telt niet dat de staten door lastenverhogingen proberen aan de EU voorwaarden te voldoen maar dat zij zelf niet meer is staat zijn binnen hun inkomen rond te komen en dus òf moeten inkrimpen òf moeten lenen.

Tot het moment dat het voor die 300.000 gezinnen niet meer kon en hun elektriciteits voorziening werd afgesloten.

Daarin ligt de grondslag van de winst van Trump (niet van de Republikeinse elite overigens die even sterk tegen Trump gekant was als de Democratische Elite).

Daar ligt ook het gevaar voor de EU.

Het gevoel dat het niet de bevolking moet zijn die voor de staat betaalt maar de staat die voor de burger moet zorgen.

Niet de elite die in Davos onderling besluit wat het beste is voor hun wereldeconomie maar leiders die garant willen staan voor hun totale bevolking.

Niet een belastingsysteem dat voor de overheid genoeg middelen verschaft om in de EU mee te kunnen maar hun bevolking de middelen verschaft een goed bestaan op te bouwen.

Maar het zal nog veel voeten in de aarde hebben voor dat de blik van de economen en politici afgewend wordt van de mathematische modellen en ideologische vooruitzichten en zich richt op de bevolking zelf, niet de abstractie maar op de realiteit.