Paris in the spring,

de jacht op schuldverdeling

en

in Groot Brittannië: het kan verkeren

In mijn overwegingen houd ik me het liefst bezig met getallen.

Getallen, als ze tenminste op de juiste wijze tot stand zijn gekomen, zijn een goede basis om bijvoorbeeld de economische stand van zaken in de eurozone te beschouwen en ook in de Europese Unie als geheel.

In mijn vorige blog staan ze gerangschikt, de kerngetallen uit de voorjaarsnota van de Europese Commissie.

Zij geven het beeld dat de Europese Commissie zelf heeft voor de komende jaren.
Maar altijd blijft wat ik er over schrijf mijn persoonlijke amateuristische mening.

En ik ben bescheiden genoeg om toe te geven dat die persoonlijke mening er volkomen naast kan zitten en dat ik alleen probeer de handelswijzen van de Europese Unie (en de globale invloeden daarop) te begrijpen. Soms is dat zeer omstreden terrein.

Zo heb ik met stijgende verbazing de laatste weken de globale ontwikkelingen en die in de Europese Unie gelezen en aangehoord.

Dat valt niet in getallen en berekeningen te vatten.

Nadat Trump blijft insisteren op het nakomen van de overeengekomen 2% bijdrage van het GDP van de Europese Unie landen aan de in stand houding van de NATO en de omtrek bewegende reacties van de NATO landen daarop komt nu de toch al verwachte inslag dat Trump en dus de USA zich uit het Parijs Akkoord terugtrekt en nieuwe onderhandelingen erover wenst hetgeen door een aantal EU landen onmiddellijk wordt geweigerd.

Als ik het goed heb gaat het Trump hierbij niet zozeer over het klimaat maar over de verdeling van de lasten bij het terugdringen van de CO2 emissies.

Terwijl de USA tot 2030 voor 28% terugdringen van CO2 emissies zou moeten zorgen mogen China (en India) tot 2030 doorgaan met stijgende CO2 emissies die dan in 2030 zullen pieken (=het hoogste punt bereiken) en pas daarna zullen ook zij de emissies eveneens moeten terugdringen.

Na nu nog dertien jaar dus.

Trump is van mening dat daardoor de USA economie wordt benadeeld want vooral China is een belangrijke handelsconcurrent van de USA en de handelsbalans van de USA is sterk negatief, de USA voert dus veel meer in dan het uitvoert en daarin wil Trump verandering brengen.

De energie voorziening en de energiekosten spelen een steeds belangrijker rol in de productiekosten en dus de concurrentiepositie en de handelsbalans.

Want het Parijs Akkoord (geen verdrag want als verdrag zou het nooit door de USA senaat zijn goedgekeurd) heeft niet alleen een klimaat aspect maar ook een economisch en een politiek aspect.

En Trump wil dat de economische en concurrentiepositie van de USA niet door dit akkoord geschaad zouden worden.

Het politieke aspect ervan is uiteraard de globalisering die als consequentie heeft dat individuele landen politieke macht afstaan aan supranationale instellingen en verbindingen.

Het Parijs akkoord legt wereldwijde streefdoelstellingen vast die weliswaar niet dwingend zijn, want het zijn streefdoelstellingen, maar binden toch landen eraan.

In Nederland bijvoorbeeld zichtbaar omdat milieugroepen via de rechter proberen het behalen van die doelstellingen af te dwingen, hoewel het streefdoelstellingen zijn.

Want, terzijde gezegd, het voldoen aan die streefdoelstellingen eist dermate zware ingrepen in de economie dat bijvoorbeeld noch Nederland noch Duitsland er tot nu toe aan hebben kunnen voldoen en dat ondanks alle Duitse inspanning met wind en zonne energie de CO2 uitstoot daar is toegenomen bij een ook nog sterk stijgende energieprijs voor de consumenten en bedrijven (behalve de energie intensieve bedrijven die tot nu toe van de energie heffing zijn vrijgesteld omdat zij anders niet met het buitenland zouden kunnen concurreren).

En als de economie gaat groeien zal de uitstoot van CO2 daardoor onvermijdelijk toenemen, want meer productie en dienstverlening eist ook meer energie.

Dat geldt overigens evenzeer voor de ontwikkelingslanden waar de economische groei ook meer (zo goedkoop mogelijke) energie vergt.

Trump wil de USA niet hierin laten participeren tenzij het zoals hij zegt een gelijk speelveld is, d.w.z  voor elk land dezelfde voorwaarden en dat mist hij in het Parijs Akkoord.

Daarom wil hij het akkoord heronderhandelen.

Om dezelfde redenen wil hij multilaterale handelsovereenkomsten eveneens heronderhandelen. De USA belangen moeten hierin de eerste plaats innemen. Een andere benadering dan de vorige USA regering beoogde.

Toen Merkel, bierpul in de hand, dus verklaarde, dat Europa het heft zelf in handen moest nemen en niet meer op de USA kon rekenen, was dat een logische reactie daarop.

Want de Europese Unie, en Merkel is in de meeste gevallen de woordvoerder ervan, moet inderdaad onafhankelijk van de USA zijn eigen ecologische, politieke en economische lijnen uit kunnen zetten.

En het is duidelijk dat de USA een nationalistische politiek wil voeren en geen deel wil zijn van een globale regeling maar bilateraal wil onderhandelen.

Duitsland reageerde onmiddellijk door de banden met China te willen gaan aanhalen terwijl de kersverse President van Frankrijk de banden met India ging versterken.

In hoeverre het in die gevallen ging over de beide individuele landen of over de Europese Unie is mij niet duidelijk geworden.

Maar terug naar de Europese Unie en de eurozone.

De Europese Commissie is tevreden over de gang van zaken in de eurozone.

De eurozone vertoont een redelijke groei, de vooruitzichten zijn positief.

Maar is dat werkelijk zo.

De verschillen tussen de eurolanden zijn immers veel te groot en nemen steeds verder toe.

De steun aan de zwakke landen door de 60 miljard euro per maand geldpers en aankoop van staatsobligaties door de ECB vergroten die verschillen juist omdat sterke landen zoals Duitsland en Nederland door de lage eurokoers die er door veroorzaakt wordt en de 0 of negatieve leenrente ervan profiteren en een zeer sterk positieve handelsbalans opbouwen.

Dat leidt weer tot protesten vanuit Brussel en ook de USA die vindt dat Duitsland op die manier een currency politiek, wisselkoers politiek, voert hetgeen volgens internationale afspraken niet zou plaats mogen vinden.

En een positieve handelsbalans in het ene land veroorzaakt een negatieve handelsbalans in een ander land.

Maar Duitsland is niet de oorzaak hiervan maar wel de ECB geld politiek zoals steeds het Duitse verweer luidt.

En hoe Duitsland zijn eigen begrotingsoverschot besteedt is hun eigen zeggenschap en niet die van de EU.

Steeds verder gaan de integratie ballonnetjes en brainstormideeën over de toekomst van de eurozone die door het Europees parlement (dat zucht naar meer macht), de Europese Commissie en de zuidelijke landen en Frankrijk worden opgelaten en uitgesproken.

Hoe fraai ook verwoord, steeds is het belangrijkste doel uiteindelijk een herverdeling van de schulden en inkomsten, nieuw of oud, over alle eurolanden.

De finale nivellering.

Dat zou de problemen van de te grote verschillen oplossen.

Dat zou bij wijze van spreken Zuid Italië tot Beieren omvormen.

Maar geldverdeling is niet het probleem maar wel geld verdienen, plat gezegd.

En geld van noord naar zuid overbrengen helpt daar niets bij.

Wat al eeuwen lang niet lukt wordt niet op magische wijze mogelijk gemaakt door geldstromen noord zuid, vrees ik.

En, economische hervormingen, zie Griekenland, lijken er voornamelijk op neer te komen de gewone burgers uit te melken om een schijnbare verbetering op staatsniveau te tonen.

Maar des te minder kunnen die uitgemolken gewone burgers vervolgens aan belasting opbrengen.

En belastingen en heffingen is waarvan de staat leeft.

Want de staat zelf brengt niets op.

Die leeft van wat de bevolking verdient, of van de schulden die die staat maakt.

Volgende keer wat meer over die brainstorming en ballonnetjes.

Nu nog binnenskamers maar na de verkiezingen in Frankrijk en Duitsland zullen ze wel in concreter vorm terugkeren.

Want dan kunnen ze de uitslag van die verkiezingen niet meer beïnvloeden.

De kernvraag wordt: verandert de Europese Unie in een Superstaat met deelstaten (of regio's) of blijft het (en keert verder terug tot) een handelsblok van zelfstandige staten die enkele kerntaken (genoemd in het verdrag van Lissabon) gezamenlijk als EU uitvoeren.

De eurozone kan daarbij als speerpunt worden gebruikt: verdere integratie ervan op beheersniveau.

De ECB gaat onverdroten voort met de maandelijkse 60 miljard euro bijdrukken tot eind 2017 of, indien nodig (als de inflatie niet toeneemt?) zo lang als nodig wordt geacht.

Dat de rentetarieven door de ECB zullen worden verhoogd valt voor de toekomst niet te verwachten.

Terecht, zoals ik al tijden van mening ben, een verhoging van de rente zou de rente op nieuwe schulden voor vele eurolanden onbetaalbaar maken.

De ECB gaat ook het geld van afgeloste obligaties weer herinvesteren, d.w.z. ook daarvoor obligaties opkopen.

Voor Duitsland een zwaar te verteren signaal.

Maar wat vinden de bevolkingen zelf van de stand van zaken en de ontwikkelingen.

Hierna een paar tabellen uit het PEW voorjaarsonderzoek hierover.

Het is duidelijk dat de ontwikkelde landen pessimistisch zijn over de toekomstmogelijkheden van hun nageslacht, terwijl in de ontwikkelingslanden het tegenovergestelde wordt verwacht.

Als we de opinie van de bevolking zien over de economische toestand van hun land dan wordt het duidelijk dat de bevolkingen heel duidelijk die « north south divide » tonen.

Wat de Europese Commissie ook moge zeggen, de Duitse, Nederlandse en Zweedse bevolking zijn van mening dat de economische toestand in hun landen uitstekend is.

Daarentegen zijn de bevolkingen van Spanje, Italië, Frankrijk en Griekenland van mening dat die in hun landen bar slecht is.
Vandaar dat de zuidelijk landen zo aandringen op een financiëel verenigde eurozone, alles “eerlijk” delen.

Dat dat een oplossing zou zijn voor de verschillen?  

En dat het de kiezers zijn in een democratie en niet de elite die de wijsheid in pacht menen te hebben blijkt weer eens in Groot Brittannië waar de Tories, die op een grote meerderheid rekenden door de kiezers worden teruggefloten.

Met de Brexit in volle gang zal een moeilijk te vormen coalitie daar haar stempel op gaan drukken.

Is het niet overal in Europa (en in de USA) dat oude allianties onder vuur komen te liggen van kiezers met een afwijkende mening en dat daardoor manke of hinkende regeringscombinaties moeten worden gezocht die voor de oude machthebbers niet aantrekkelijk zijn.
Ook daar moet de Europese Unie rekening mee houden.