Japans QE kamikaze of berekening

 

Aan het einde van de tweede wereldoorlog zette Japan als uiterste reddingspoging kamikazepiloten in die zich opofferden en met vliegtuig en al Amerikaanse schepen binnenvlogen om ze te vernietigen en tot zinken te brengen. Het haalde niet veel uit, kostte wel veel levens.

De abenomics, de Quantitative Easing,  van Japan heeft tot nu toe niet het gewenste succes gehad. De deflatie laat zich er niet door bedwingen en de economie veert evenmin op zoals verwacht en de uitvoer evenmin..

Door nu de QE nog verder enorm op te voeren tot omgerekend 700 miljard dollar per jaar zonder enige waarschuwing vooraf, precies enkele dagen nadat de USA hun QE programma stopzette heeft Japan zoals toen voor een grote verrassing gezorgd.  Hun eigen nationale schuld wordt op deze manier opgekocht door de Centrale Bank merkte een analist op. Tot grote vreugde van het kapitaal natuurlijk, want de beurzen wonnen een procent of twee en waren blij met de nieuwe geldstroom nu de geldkraan van de USA was dichtgedraaid. De Yen zakte, zoals verwacht, enkele procenten weg ten opzichte van de dollar en waarschijnlijk was dat de bedoeling: de export van Japan bevorderen door een waardevermindering van de yen. Zonder dat constante bijdrukken van geld zakken de beurzen in en neemt de economie af is de theorie.

Zoals ook wordt gezegd, de deflatie wordt geëxporteerd. Zoals ik gisteren betoogde leidt het in andere landen tot koopkrachtverlies door werkeloosheid en productievermindering.

Daarmee komt een volgend probleem om de hoek kijken. De andere landen zullen zich hiertegen willen verweren. De eerste mogelijkheid is het heffen van invoerrechten (zoals nu bij dumpen gebeurt) maar dat is door de vele handelsverdragen wat moeilijk. De andere is het voorbeeld te volgen en de eigen munt ook in waarde te doen dalen. Dat leidt dan tot een valutaoorlog, de currency war waarover was afgesproken dat men die zou vermijden.

Het zou bijvoorbeeld voor de ECB de laatste stimulans kunnen zijn om ook met de QE via OMT te beginnen. De USA behoeft de kastdeur maar open te doen en de QE er weer uit te halen, geen probleem daarbij en het VK zou kunnen volgen en zo een echte currency war ontketenen.

In Azië zijn ook China en Zuid Korea echt niet blij met de Japanse zet.

Zou het voor Japan zelf de oplossing zijn? Analisten betwijfelen het want ook de Japanse ingebakken cultuur met bijvoorbeeld banen voor het leven laat zich niet zo eenvoudig hervormen. En de BTW verhoging van 5 tot 8% in april jl heeft de economie geen goed gedaan. In augustus was er een teruggang in de economie van 6,8%. Voor 2015 is een VAT verhoging tot 10% geplanned, noodzakelijk op het geldsysteem overeind te houden. Dodelijk voor de koopkracht. De uitvoer is ondanks de geleidelijke wisselkoersdaling van de yen  van 20% over de afgelopen jaren Abenomics niet zoals gedacht sterk toegenomen. De Japanse koopkracht wordt alleen maar door uitgehold door de VAT verthogingen en de hogere invoerkosten.

Deze drastische uitbreiding van de QE kan dus echt wel gezien worden als een kamikaze actie om het tij te doen keren. Of hij slaagt zullen we in 2015 wel ondervinden.

Misschien is het wel zoals Pritchard van de Financial Telegraph opmerkte dat de wereldeconomie niet meer buiten  de voordurende medicijn van de Quantitative Easing kan, een verslaving dus die niet af te  kicken valt. Dat is geen vrolijk vooruitzicht voor de koopkracht van de consumenten die door die voortdurende langzame waardevermindering van hun geld (werelwijd) steeds kleiner wordt, een verarming van de burgers en een blijvende geldstroom naar de aandelenmarkten zoals we die nu ook zien. Je hoeft geen fan van Piketty te zijn om in te zien dat zo arbeid minder loont dan kapitaal. Spaarders krijgen door de uiterst lage rente en de waardevermindering van hun spaargeld een dubbele klap. Aandeelhouders zien de waarde van hun aandelen steeds verder stijgen daarentegen. Ook niet (socialistische) Piketty lovers zien dat in.

Liam Halligan, ook Financial Telegraph zegt het als volgt: "History will surely see QE as a major mistake. QE has boosted equity prices, while hammering ordinary savers and pensioners while handing a massive wealth transfer to bailed-out banks".

Hij is van mening dat tijdens de Lehman crisis inderdaad noodmaatregelen nodig waren. Die was de schuld van de banken, niet alleen in de VS maar ook in Europa.  Maar een volledig instorten van de banken zou tot chaos hebben geleid. Maar in plaats van daarnaast de oorzaken aan te pakken, kapotte banken, te sluiten, samen te laten gaan en de investeerders te laten betalen en de spaarders te sparen werd de QE gebruikt om die problemen te maskeren. QE werd steeds doorgezet als infuus voor zombie banken. In plaats van de geldmarkten weer leven in te blazen werden westerse financiële instellingen door de centrale banken volgepompt met liquide middelen. Zo werden de problemen afgedekt. Aldus Liam.

Er zijn dus ook onder analisten diverse meningen over de waarde en gevolgen van de QE.

 

Maar iedereen zal inzien dat steeds meer geld bijdrukken op de duur zal leiden tot een enorme waardevermindering van het geld en dus ecomische chaos. Tijdens de gouden standaard was er een physieke standaard, nu een virtuele, in feite een vertrouwens standaard. Nu is het essentiëel  dat Centrale Banken, zoals hun missie is,  zorgvuldig omgaan met de waarde van hun munt want zij zijn de instellingen die moeten beoordelen of de waarde van hun munt gevaar loopt of niet. QE gaat rechtstreeks tegen die doelstelling in want hij vermindert de waarde van de munt. Soms opzettelijk om de economische misere van een land af te wentelen op andere landen. Zoals gebeurt met een devaluatie van een munt en de herwaardering van de schulden. Andere landen krijgen daardoor de klappen van het falen van een. Quantitative Easing zoals nu gebruikt doet in feite hetzelfde onder mom van bewaken van de inflatie. En vrijwel alle landen leiden onder deflatie en geven blijvend meer uit dan wordt verdiend. Dat is het probleem dat door nieuw bijgedrukt geld ook gemaskeerd wordt. Het probleem dat alleen kan worden opgelost door een fundamentele herorganisatie van de verzorgingsmaatschappij warvan wij genieten. Een herorganisatie die in ieder geval gebaseerd is op het besef dat alle burgers moeten bijdragen  aan de maatschappij waarin zij leven.  Dat de maatschappij alleen een zorgplicht heeft voor diegenen die niet kunnen bijdragen.