6 November artikel twee

tweedracht binnen de ECB

                     waar noord en zuid tezamen komen

 

In de Financiële Telegraph vandaag wordt uitgebreid aandacht besteed aan de laatste ontwikkelingen in de Eurozone. Een aandacht die bij de Nederlandse media helaas ontbreekt. De ECB en daarmee de Eurozone gaan zo te zien een nieuwe, andersoortige crisis tegemoet.

Zojuist komt het nieuws vrij dat de ECB de rentetarieven onveranderd laat.  Geen verdere verwijzingen naar een eventuele geldverruiming.
Daarnaast komt langzamerhand naar buiten dat er binnen de ECB onvrede de kop opsteekt over de management stijl  van Mari Draghi.
In de Financial Telegraph doet Ambrose Evans-Pritschard er een boekje over open. Hij heeft kennelijk inside information gehad want hij is er niet de man naar om op geruchten af te gaan.
Draghi heeft kennelijk geprobeerd de ECB 1000 miljard euros Quantitative Easing,  OMT, te laten verrichten zonder de instemming van politiek Duitsland of het blok van Europas crediteuren, zo schrijft hij.
Nu moet ik zeggen dat Pritchard geen vriend is van de Duitse austerity politiek, een fervent voorstander is van Quantitative Easing en  een volledige financiële eenwording van de Eurozone. Populair gezegd alles in één pot gooien en eerlijk delen.  Maar hij is een scherp analist met een perfect oog voor de zwakheden van de Eurozone.

Alles wijst erop, zegt Pritchard, dat er een lelijke botsing is geweest tussen de heer Draghi en de baas van de Bundesbank, Jens Weidmann. Draghi zou ervan beschuldigd worden sleuteldocumenten achtergehouden te hebben voor de twee Duitse leden van de  ECB uit vrees dat zij deze zouden gebruiken in hun guerilla campagne om QE te voorkomen. Daar is ook Sabine Lautschlager bij betrokken, de opvolger van Jorg Asmussen die juist met Draghi op één lijn zat, Italiaans sprak en sociaal democraat was. Samen met Draghi was hij de mede verzinner van het reddingsplan, van het "do whatever it takes".
Reuter vermeldt in een verslag dat Draghi een explicite opdracht van de Raad van de ECB trotseerde toen hij schijnbaar beloofde de ECB balans met 1000 miljard omhoog te jagen.
Hij ging ook zijn boekje te buiten toen hij in Jackson Hole in een toespraak heel sterk de indruk wekte dat de ECB verontrust was over het ineenstorten van het tarief van de zogenaamde fiveyear/fiveyear swaps en daarop met overdonderend geweld zou reageren. Daar had hij niet het groene licht voor gekregen.

De Centrale Bank directeuren van alle noordelijke en centrale EMU staten, met uitzondering van België en Finland, neigen naar de opvattiing van de Bundesbank (volgens Prichard is dat dwaas). De Noord Zuid splitsing komt nu in de openheid en geeft het rauwe belangen conflict tussen de twee aan.
Het noorden is concurrerend, het zuiden zit met een voor hen 20% te dure munt, gevangen in een schuld en deflatie val.
Duitsland heeft een overschot dat sinds 2009 van 34% naar 48% is gestegen, in Nederland van 17 tot 46. De netto schuldenaars zinken verder weg. Frankrijk van -9 tot -17, Italië van -27 tot -30 en Spanje van -94 tot -98%.
Duitsland zoekt nu naar middelen om QE binnen de ECB een kwestie van een gewogen stemming te maken,waarbij Duitsland met zijn aandeel van 26% van de stemmen QE kan blokkeren volgens artikelen 10.3 en 32 van de ECB statuten, zonder dat Draghi een stem in het kapittel zou hebben.
Zover een vrije weergave van wat  Pritchard heeft geschreven.
Lena Komiliva (G+ Economics) zegt dat de ECB op een legitimiteits crisis aankoerst. As de bank toch probeert door te zetten met de QE zal de heer Weidmann er zich uit terug trekken. Zoniet dan blijft de Eurozone in de deflatieval steken en gaat de zelfde kant op als Japan in de negentiger jaren in welk geval de heer  Draghi zal opstappen.
De belofte van Draghi over de ECB balans was van het begin af aan verward en overaanbevolen. Veel ervan berustte op de gedachte dat banken op de supergoedkope leningen (TLTRO's) zouden ingaan maar tot nu te hebben ze ze links laten liggen. Het zijn trouwens geen echte QE activiteiten want ze eisen een onderpand.

De ASBS aankopen zijn tot nu toe bescheiden en grenzen zelfs aan het onbeduidende. Ze zullen de 10 miljard per maand niet te boven gaan. De markt ervoor is te klein om macroeconomische gevolgen te hebben. Het zet dus geen zoden aan de dijk.
De botsing noord zuid weerspiegelt het politieke instorten van de munt unie na zes jaar depressie en werkloosheid. Het Franse Front National heeft twee maal zoveel leden in het EP als de regerende socialisten. Marine Le Pen wil de franc en de Franse economische souvereiniteit terug. Zij leidt in de polls voor de komende presidents verkiezingen met 30% van de stemmen.
De vijf sterren beweging van Grillo in Italië (24% van de stemmen in 2013) heeft het elementaire punt begrepen dat 0 inflatie en teruglopend BBP Italië in een schuldval stort. We moeten zo snel mogelijk de euro uit zegt hij. Spanjes stormachtig opkomende partij Podemos zit bij de polls op 28%, een anti euro partij.
Draghi heeft natuurlijk gelijk dat hij de zaak wil forceren. De ECB haalt de 2% inflatie bij lange na niet, wat een verlammend effect op de crisis landen heeft. Zijn vertrek zou het vertrouwen van de markt in de euro in één klap vernietigen.
Tot zover de Fin Tel. Aanbevelenswaardig om het gehele artikel daarin te lezen en ook de bijdrage van Jeremy Warner, eveneens over de euro.

Zoals ik al zei, Pritchard is een keiharde voorstander van QE, van een volledige monetaire eenheid inde Eurozone en een volledige politieke unie. Om nu zonder hem verder te gaan nog wat losse gedachten.

Wat de QE betreft, als de banken zo weinig interesse  hebben in die spotgoedkope TLTROs omdat de bedrijven òf niet kunnen investeren door de demand crisis òf alleen willen investeren om te consolideren, wat voor de banken te riskant is, wat moeten ze dan met 1000 miljard euros in hun boeken doen? Stallen bij de ECB, so wie so nutteloos, zou hen zelfs geld kosten, strafrente. Het geld moet dus belegd worden en veel gaat zoals ook weer de laatste dagen duidelijk is gebleken naar de aandelenmarkten waar ze een bubble kunnen veroorzaken of buiten de Eurozone en EU, naar de Emerging Markets bijvoorbeeld waar veel winst te behalen valt of staatsobligaties kopen in zuid Europa tegen 5% of meer. Het maakt geen fluit uit voor de echte Eurozone economie.  En als currency oorlog wapen is het gevaarlijk. Andere landen kunnen dat ook en dat zou tot een grote malaise leiden.

Soms heb ik het gevoel dat het gewoon wordt gepromoot omdat het in het rijtje hoort, renteverlaging, goedkope leningen, QE, in die volgorde. Iedereen doet het toch? Inflatie verhoging er door? Kijk naar de VS en het VK, daar heeft het de inflatie na als ie vele jaren niet bij die 2% gekregen. Het is een gevaarlijk en duur monetair wapen dat de waarde van de munt  omlaag brengt tot vreugde van de schuldenaars en ellende van de spaarders. Bovendien al geeft het even wat lucht, het helpt geen spaan zonder ingrijpende hervormingen, want het uitblijven daarvan is de oorzaak van de economische malaise. En als er weer geld wordt bijgedrukt en de staten krijgen het in handen  dan is de noodzaak voor hervorming weer een tijdje weg en worden ze op de lange baan geschoven. Tot het geld weer op is en de situatie nog  een stuk nijpender. QE maakt meer kapot dan je lief is.
Wat Pritchard ook heel duidelijk laat zien is het economisch onoverbrugbare verschil tussen noord en zuid. Zijn oplossing is het verarmen van het noorden ten behoeve van het zuiden. Hij wil immers alles in één pot en dan eerlijk delen. De meer voor de hand liggende en economisch betere oplossing is een splitsing tussen noord en zuid, de noord euro en de zuid euro. Dan kan er een veel betere economische politiek gevoerd worden in beide helften die intern grotere overeenkomsten vertonen. Je kunt dan als argument gebruiken dan dat de twee helften weer naar elkaar kunnen toegroeien en als dat is gebeurd weer in één muntunie samenkomen.
Als het binnen de ECB tot een conflict komt is dat in essentie het gevolg van dat verschil tussen noord en zuid die diametraal tegenovergestelde maatregelen eisen voor een optimale afstemming voor economische groei. Bij een tijdelijke splitsing tussen noord en zuid is  er geen voor het zuiden te dure en voor het noorden te goedkope munt meer maar zijn er twee munten, de een afgestemd op noord, de andere op zuid.

Een briljante oplossing, maar politiek en economie zullen nooit in één breed bed passen.