Draghi's betoog  voor de studenten in  Helsinki

Inleiding:
 

                  Blijvende Begrotingstekorten

                                     en

                      Stijgende Schulden.

Na 15 jaar houden vier van de eurolidstaten, Duitsland, Nederland, Luxemburg, Slowakije zich aan de regels en vijf  landen Estland, Letland, Slovenië, Finland komen er in de buurt. Van de overige negen lidstaten kan dat niet gezegd worden met Italië, Frankrijk en onze zuiderburen België (dat in die 15 jaren nog nooit aan de 60% norm heeft voldaan) als uitschieters naar beneden. Griekenland doet mee buiten mededinging.

Dat illustreert het succes van de eurozone met zijn het Stabiliteits en Groei Pact dat het fiscale evenwicht van de lidstaten zou moeten garanderen.
De Commissie haast zich om maatregelen te nemen, dat wil zeggen door de zaak door  te schuiven naar april volgend jaar in de hoop dat in de tussentijd alles zich ten goede heeft gekeerd. Want zonder in wonderen te geloven lukt  het al jaren niet. Het strenge S&G Pact heeft geen slagkracht. Symptomatisch.
Te zeggen dat de euro een schot in de roos is geweest en de lidstaten er alle van hebben geprofiteerd kan men bijschrijven in het Boek der Fabeltjes.

en dat is het kader waarin ik Draghi's toespraak wilde plaatsen en dat was geen probleem.

Dus toen ik in de Financial Telegraph mijn oog liet vallen op een artikel van Peter Spence met de titel

"Mario Draghi back on the defensive as euro project faces fresh turmoil."
werd mijn nieuwsgierigheid geprikkeld want waar zou hij over in het defensief  moeten gaan?

Het moet ook voor Draghi duidelijk zijn dat zijn opeenvolgende pogingen de inflatie in de eurozone naar 2% te tillen vruchteloos zijn geweest en dat de QE die hem als allerlaatste poging voor ogen staat in geen enkel opzicht succes garandeert. Het jojo effect ervan in Japan, waar de QE op veel grotere schaal wordt uitgevoerd dan de ECB wil  toont dat weer aan, nadat jaren QE in de VS en het VK evenmin veel invloed op de inflatie hebben gehad. Wel is het "onbedoelde" effect zonneklaar, de beinvloeding van de wisselkoers, het wegzakken van de eurokoers en het gevaar voor een currency war.

In Jackson Hole verklaarde hij al, tot mijn verbazing want dat leek een puur politieke uitspraak, misschien  eigenlijk niet passend op een bijeenkomst van bankiers voor de president van de ECB, die een onafhankelijk institiuut leidt dat zich onpartijdig en verre van de politiek moet houden, dat de politiek ook zijn deel moest bijdragen door  de nodige hervormingen door te voeren, monetair beleid alleen was onvoldoende. Natuurliijk had hij gelijk maar die uitspraak had Brussel moeten doen, niet  Frankfurt.
Dus las ik het artikel van Spence, vervolgens de summary door het ECB uitgegeven en tenslotte de gehele toespraak die Draghi op de Universiteit van Helsinki voor de studenten hield om te zien of hier die hervormingen ook ter sprake zouden komen.
Want wat mij bij die uitspraak in Jackson's Hole  al bezighield was wat hij toen verstond onder hervormingen. Uit die toespraak in Helsinki bleek nu duidelijk dat hij met die hervormingen verdere financiële eenwording van de EU  tot een volwassen politieke unie bedoelde.

In die  toespraak was het mij soms niet duidelijk of hij het nu had over de over de Europese Unie als geheel of over de eurozone. Het leken wel synoniemen, want de laatste zou immers nooit een aparte politieke unie binnen de EU kunnen zijn. Dat schiep bij mij enige verwarring.

Hij liep  in zijn betoog  eigenlijk punt voor punt na waar het al die 15 jaren aan gemankeerd heeft, wat nodig was geweest en steeds pas was ingevoerd of omzeild nadat het ontbreken ervan een crisis  had veroorzaakt. Met andere woorden dat er steeds reparatiewerk was verricht en dat men aan de eindfase,  Europese Monetaire Unie, was begonnen in plaats van te werken om de voorwaarden ervoor te scheppen, hetgeen alleen kan binnen het kader van  een politieke unie. Natuurlijk was het al overduidelijk dat de EMU een politiek werktuig was om door het falen ervan een EU politieke unie te forceren. Dat is wat wij nu stapje voor stapje zien gebeuren.

Draghi begon in Helsinki met te zeggen  dat er  een algemeen verkeerd begrip bestaat over de Europese Unie en de eurozone door aan te nemen  dat zij economische unies zijn zonder een onderliggende politieke unie. Dit geeft een diep misverstand weer over wat economische unie betekent. (Naar mijn mening kan hij dat wel stellen maar dan was het wel een politieke unie zonder inhoud met 28 zelfstandige staten, een soort landenbond. Uit de rest van zijn betoog blijkt dat hij, denk ik,  had moeten zeggen dat een monetaire unie niet kan bestaan zonder inbedding in een politieke unie). Hij vervolgde dat ook de Single Market (de oude goed functionerende Europese Economische Gemeenschap, let op het woord Gemeenschap, dat een andere betekenis heeft dan Unie) al een politieke constructie is die niet zou kunnen functioneren zonder passende politieke structuren: concurrentie politiek, wetgeving, rechtssysteem.  (Maar, dat waren afspraken tussen de nationale overheden, met een grote beperking tot handel en geen overdracht van politieke regelgevings bevoegdheid aan die EEG) Zo ook kan een monetaire unie niet zonder zulke politieke constructies.
Hij ging verder: Toch is de unie niet compleet. Voordat wij de EMU afgebouwd hebben, de minimum vereisten op alle gebieden echt vastheid hebben gegeven zullen twijfels over de toekomst ervan nooit geheel verdwijnen.

Draghi wil het over die minimum vereisten hebben.

Hieronder een lijst van onderwerpen die hij aansneed. Een lijst van onderwerpen die aan de orde hadden moeten worden gesteld voordat de euro werd ingevoerd, die nu als er weer een crisis komt  als onvermijdelijk zullen worden doorgevoerd als noodoplossing, en onderwerpen die nog in het stadium van afwachten tot de tijd rijp is (dwz een crisis ze nodig maakt) verkeren.
Een lijst van falend beleid.

het delen van de monetaire politiek zonder eigen wisselkoersen.

geen fiscal transfers.
Grotere grensoverschrijdende mobiliteit zou welkom zijn.
diepere financiël integratie want prijzen aanpassen zonder eigen wiselkoers kan niet.
grensoverschrijdende risicodeling.
Economieën die flexibel zijn en hulpmiddelen snel kunnen toewijzen passen zich sneller aan.
Dus moet de zeggenschap over relevante economische problemen gezamenlijk worden uitgeoefend.
Structurele hervormingen.
Excessive Imbalances Procedure.
echt delen van de zeggenschap over structurele hervormingen.
Private risk delen is wat nodig is.
het lenen van landen die er beter voorstaan.
financiele unie is een integraal deel van monetaire unie.
De meeste assets van banken bleven geconcentreered op de locale markten
bankenunie.
Single Resoluton Mechannism.
Fiscal policies play a crucial role in a monetary union.
There is no federal budget like in the usa that can respond as in the USA. So national fiscal policies must take that role.
streng fiscaal framework voor staatsschulden.
backstop.
het S&G Pact.  
twijfels aan de levensvatbaarheid van de Europese Monetaire Unie pas dan geheel zullen zijn weggenomen als we deze op alle gebieden hebben afgerond.
Single Supervisory Mechanism.
Dat geeft een aansporing voor overheden om een nauwere economische unie te vormen.
ESM.       
gemeenschappemijke fiscale beslissingen nemen.
proces van convergentie in economische en financiële politiek nodig.
Banken en Capital Markten unie, Economische en Fiscale Unie.
In een monetaire unie kunnen deze niet geisoleerd worden bezien.
De erkenning dat een single currency betekent politieke unie.

Later zal ik op een aantal van deze uitspraken nader ingaan.

Het moet voor de studenten een lange zit zijn geweest.