Zon en wind heerlijk om in te relaxen.

 

maar als electriciteitsvoorziening een hoofdpijn dossier

 

 

Een maand geleden heb ik uitgebreid de plannen van de Europese Unie voor de periode tot 2030 uiteengezet. De EU zet volledig in op twee gebieden,  de uitbreiding van de "groene" stroom en de reductie van het stroomgebruik. Door dit duo beleid  zal de greenhouse uitstoot met 40% verminderen. In hun visie zullen stroomkabels door geheel Europa de zonnestroom van zuid naar noord en de windstroom van noord naar zuid doorkruisen, een Europees National Grid.

In 2011 schreef de Engelse pers al:  "De Europese Unie. Scrapping wind farms in favour of nuclear and gas will save each of us £550" oftewel windfarms kosten ons £ 550 meer. Toen werd er nog geen rekening gehouden met de dubbele kosten voor backup.

Duitsland is het land van de Energiewende, het gidsland voor Europa. Om de meerprijs van groene energie te kunnen betalen legt de Duitse overheid aan de privé consumenten en niet energie intensieve bedrijven een extra heffing op, de EEG. In de volgende tabel is te zien hoe de kosten van de groene energie oplopen door het elk jaar verhogen van die EEG heffing. Van 36 cent in 2002 tot 6.24 euro in 2014. In twaalf jaar tijd  meer dan verzeventienvoudigd. En dat voor een essentiële levensbehoefte. De consument betaalt ook voor de vrijgestelde energie intensieve bedrijven is de klacht.

 

Hoe wordt dan die consumentenrpijs samengesteld? Dat blijkt uit de volgende tabel.

 

Meer dan de helft van de prijsbestaat uit belastingen en groene heffingen

Die prijs wordt dan betaald voor een electriciteit met de volgende samenstelling:

Meer dan de helft van de levering bestaat niet uit groene stroom, waarbij nog moet worden aangegeven dat biomassa net als steenkool een flinke CO2 uitstoot veroorzaakt, die niet meegeteld wordt om twee redenen. Als ze afkomstig is van gekapte bossen (steeds meer) dan wordt de uitgestoten CO2 gecompenseerd door de nieuw aan te leggen bossen. Een puur sophistische redenering. Voor de overig biomassa wordt gesteld dat die bij normaal verteren ook CO2 zou produceren. Maar dat ze in Duitsland (want het hout wordt ingevoerd vooral uit Amerika waar complete bossen ervoor worden gekapt) net als steenkool CO2 uitstoten valt niet te ontkennen. Bruinkool tenslotte is buitengewoon vervuilend. Zo vreselijk milieuvriendelijk is de mix dus niet.

 

Honderd kilometer uit de kust in de Noordzee boven Duitsland is een enorm windpark gebouwd door Bard (die ook in de markt was voor het Nederlandse windpark in de Noordzee, de geschatte 18 miljard van Kamp). Tachtig enorme windturbines staan daar opgesteld, klaar om stroom te leveren aan het ver weg gelegen vasteland. In maart heeft echter een brand schade aangericht aan het park en daarna is het door het noodlot achtervolgd. Door de grote afstand naar de wal moet  de daar opgewekte stroom van wisselstroom naar gelijkstroom worden omgezet en dan naar de wal getranporteerd. Er zijn problemen met te hoge  spanning en het omzetten naar die gelijkstroom en daarna transporteren naar de vaste wal loopt steeds mis. Hoewel men keihard werkt aan een oplossing is het nog steeds niet gelukt uit te vinden waar de fouten zitten zodat de windturbines werkloos in de zee staan. Hoe lang het nog zal duren voor dat probleem is opgelost blijft in het duister.

Het plan was de stroom uit de windparken in de Noordzee naar Zuid Duitsland te transporteren via enorme kabelwerken zoals op de volgende illustratie getoond.

 

Hier ziet men de geplande kabels  lopen van noord naar zuid. Daar komt het volgende probleem opduiken. De aanleg van deze kabels over deze grote afstanden is zeker niet eenvoudig. Hoewel in eerste instantie overeenstemming was, is ondertussen grote weerstand ontstaan in het zuiden, dat nu liever gasgestookte centrales lijkt te prefereren. De kosten van het aanleggen van deze kabels schijnen te zijn onderschat of niet goed berekend, de milieubelasting door de aanleg lijkt nu zwaarder te wegen dan eerst en er speelt natuurlijk ook het probleem van de backup voor de tijden dat het windpark geen stroom levert door windproblemen. Voorlopig is het eerst wachten tot de leveringsproblemen van het Bard windpark zijn opgelost. Wat daarna gebeuren zal weet niemand nog.

Hoe gaat nu die groene electriteitslevering in zijn werk met die verschillende bronnen?

Hieronder een afbeelding van een leveringsweek. Wellicht dat nu de verhoudingen iets anders liggen door veranderingen in de installaties, maar het geeft een goed idee van het principe.

 

 de rode lijn is het stroomverbruik , het grijze deel is de conventionele (fossiele) stroom, de gele is de zonnestroom (duidelijk beperkt tot de overdag periodes), het donkerblauwe gedeelte geeft de windstroom weer, lichtblauw waterkracht en groen tenslotte is biomassa. Bij veel wind zal de donkerblauwe regio uitdijen, naarmate er meer "groene" installaties komen zal het grijze deel afnemen maar altijd aanwezig moeten zijn als backup voor windgestoorde, zonnearme tijden. Bij windarme periodes zal de grijze, fossiele, regio groter zijn. De totale mix moet altijd voldoende zijn om piek uren te kunnen doorstaan. Dat eist een uiterst gecompliceerde infrastructuur, niet in het minst omdat het aandeel van particulier terugleverende zonnestallaties in rap tempo toeneemt en het afstellen op een niet te grote en niet te kleine levering nog ingewikkelder maakt. Zo komt het voor dat bij veel wind of zon  het aanbod de vraag verre overstijgt en de enige uitweg is de stroom tegen dump prijzen onder andere aan Nederland te leveren (waardoor Nederlandse centrales gepasseerd worden omdat ze duurder zijn en dus vaak met verlies werken).

 

Zoals ik gisteren al opmerkte, er moeten wel uiterst belangrijke redenen zijn om een betrouwbare, betaalbare energievoorziening op te geven om, niet in plaats daarvan, maar daarnaast  tegen gigantische kosten een stroomvoorziening op te bouwen die steunt op intermittend leverende bronnen, die zonder een blijvende subsidieregeling, die de consument even blijvend een zware financiële last oplegt, nooit rendabel kan zijn en altijd tot dubbele kosten zal leiden omdat zonder backup de stroomvoorziening geregeld weg zou vallen. Een last die we ons nageslacht nalaten, want de contracten voor de gesubsidieerde levering hebben een looptijd van vijftien à twintig jaar. Na afloop van hun levensduur, tussen vijftien en twintig jaar moeten de windturbines gesloopt worden en vervangen.. Laten we hopen dat tegen die tijd weer goedkope en continu leverende installaties ontwikkeld zijn die milieuvriendelijker zijn waarvoor ons nageslacht dan toch weer voor de kosten zal moeten opdraaien.

Dan laten we nog buiten beschouwing dat in de tussentijd oude backup installaties vervangen zullen moeten worden.

Binnenkort wat meer over die kosten en subsidies.