Het zuiden wil het roer om

 

 

In Griekenland en in Spanje zien we dat de  tegenstand tegen de financiële politiek van de eurozone geleid heeft tot de opkomst van politieke oppositiepartijen die een fundamenteel gevaar voor deze politiek vormen. In de noordelijke lidstaten zijn er ook kritische partijen maar daarvan is de invloed op de politiek gering of nihil. De UKIP kunnen we niet mee rekenen want het VK vormt geen deel van de eurozone.

Dat deze verdeling noord zuid zo bestaat heeft als oorzaak dat wat in de noordelijke staten of gewerkt heeft of althans niet tot grote teruggang in de levensstandaard heeft geleid in de zuidelijke staten ale een mokerslag is aangekomen en waar zeker voor de bevolking geen uitzicht is op een verbetering, zelfs niet op middelllange termijn. 

Voor de gewone man is de levensstandaard zo sterk teruggelopen dat hij sociaal niet meer aanvaardbaar is.

In beide landen eisen de oppositiepartijen in grote lijnen hetzelfde: ophouden met de wurgende bezuinigingen, verbetering van de levensomstandigheden en kwijtschelding van de overgrote staatsschuld.

De austerity die weliswaar een zij het fragiele verbetering in de fiscale stabiliteit en de economie heeft gebracht en de banken ook stabiliseerde heeft  tezelfdertijd het leven van de gewone man ontregeld. Interne devaluatie, een euphemisme voor loonsverlagingen, overgrote werkloosheid en een verloren jeugdgeneratie hebben de maatschappij een onduldbare klap toegediend.

Het BBP van Griekenland is sinds de recessie 25% geslonken, de staatsschuld bedraagt 175% van het BBP (volgens het World Debt Clock dat de verhouding staatschuld BBP aanhoudt, zelfs meer dan 200%), de werkloosheid ligt omstreeks de 26%, de jeugdwerkloosheid 50%, een derde van de bevolking leeft op de armoedegrens of daaronder. Zonder de rente op zijn schulden mee te rekenen (die Griekenland overigens zonder eurozone hulp niet kan betalen) is er een  klein primair begrotingssurplus. Maar een kans om op deze manier uit deze economische afgrond te klimmen is nihil. Drastische maatregelen zijn nodig en Lyzera wil ze afdwingen.

De voorwaarden van de Troika heronderhandelen en schuldvermindering.Met het risico dat het uittreden uit de eurozone kan betekenen. Maar Lyzera weet dat de eurzone dat perse wil vermijden. Is er één schaap...

In Spanje heeft Podemos partij nog niet die macht. Er is een nieuw model voor welvaart nodig. Daar wordt in links progressieve kringen voor geijverd. Austerity en stimulering hebben gefaald. Er moet welvaart komen zonder groei. Eglesias programma wil de consumptie stimuleren. Dat houdt onder andere hogere belastingen in voor top inkomens en kapitaal. Kleinere loonverschillen en een gegarandeerd minimum inkomen voor mensen zonder werk.

Nu de groei faalt is een herverdeling nodig. Anders worden alleen de rijken rijker. Het vereist de afslanking van vervuilende sectoren en het laten opbloeien van de duurzame. Podemos wil een stilleggen van de (corrupte)  mega-infrastructuur projecten en in plaats daarvan overheids investeringen in schone industrie en duurzame energie. Zorg, onderwijs en co-operatieven. Dat vergroot het BBP misschien niet maar wel op de duur de economische aktiviteit. En, natuurlijk, kwijtschelding van .schulden.

Zo zijn er nog meer actiepunten en de vraag is of ze levensvatbaar zouden zijn. Maar ze geven aan wat er leeft.

In beide gevallen speelt het kwijtschelden van schulden een essentiële rol. En een met  onvoorzienbare consequenties. En in het geval van een mogelijke Grexis nog andere. Neem de gevolgen in ogenschouw van het loslaten van de vaste wisselkoers Zwitserse franc en euro. Over de gehele wereld dondert hij na. Valutabedrijven gaan failliet, houders van Zwitserse hypotheken gaan er onder door, de koers schiet 30%  omhoog.

In lijn overigens met de plaats van Zwitserland in de Local Purchasing Power tabel: factor 138 (Nederland 98) en voor het CPI 144. Ook het mediaan inkomen. In Zwitserland 40.000, in Nederland 20.000.

De aanpassing komt echter zo hard aan omdat te lang aan een scheve verhouding is vastgehouden. Geen graduele aanpassing maar een donderslag bij heldere hemel. Dat is ook een signaal wat bij een Grexit zou kunnen gebeuren.

Binnen de eurozone zijn de verhoudingen ondanks (of waarschijnlijker juist door de gezamenlijke euro) ook  veel te ver uiteenlopend. Men moet zich afvragen

of die ontwikkeling die nog steeds voortgaat in de hand te houden valt.

In de volgende tabel zijn die verhoudingen in BBP, schuld, te zien.

 

                                                                            % schuld  schuld pp   bbp pp

 

Uit de tabellen en wat de uiterste grenzen betreft in de maximum en minimum waarden kan men zien hoe ver schulden en bbp uit elkaar lopen. In de eurozonebreed regel kan men zien wat een vergemeenschappelijking van schulden en inkomen zou betekenen. Het is dus gemakkelijk spreken over die vergemeenschappelijking via een fiscal union bijvoorbeeld.  Die zou snel tot een chaotische situatie komen zoals nu door de Zwitserse franc revaluatie wordt veroorzaakt. En het afgelopen decennium heeft getoond dat de verschillen groter in plaats van kleiner worden.

Daarbij blijkt ook wederom  dat de verschillen tussen noord en zuid zo groot zijn dat de oplossingen die voor het noorden aanvaardbaar zijn voor het zuiden rampzalig zijn. De oplossingen van het zuiden zijn in feite  het loslaten van de austerity en nieuwe investeringen in economisch omstreden projecten die de schulden nog groter zouden maken en in geen geval de schulden verminderen.