De triomf van het zuiden

Jarenlang hebben de noordelijke landen geprobeerd zich de zuidelijke landen financieel van het lijf te houden. Duitsland was de aanvoerder, de andere hingen daar zo'n beetje bij. De EMU, Eurozone was ontstaan volgens  Duitse principes en die golden voor de gehele Eurozone. Strict gescheiden financiën van de lidstaten en een centrale bank die over de wisselkeors en de prijskwaliteit van de euro waakte. Bescheiden taak.

In de loop van de jaren werden de verschillen tusen de eurolidstaten, die in het begin al buitensporig waren steeds groter. In plaats van het verwachte naar elkaar toegroeien werden de financiële problemen voor het zuiden groter en voelden ze steeds sterker hun onmacht om binnen de opzet van de Eurozone op de been te blijven.

Extra programma's, bailouts, renteverlagingen, goedkope leningen, langzaam werd de invloed van het zuiden groter en breidde de ECB haar takenpakket uit tot ongenoegen van Duitsland en de zwijgende noordelijke minderheid. De politiek echter bleef officieel achter de verdere eenwording van de Eurozone maar zorgde er achter de schermen voor dat een echte eenwording, een fiscal unie met gezamenlijke begroting, fondsentoewijzing en schuldverdeling vermeden werd.

Maar afgedwongen  concessie na concessie vergrootte de macht van het zuiden, nu aangevuld met Frankrijk waar ook in de ECB  een zuidelijke meerderheid ontstond.

Zo werd de oorspronkelijke visie van de Eurozone van eigen financiële verantwoordelijkheid steeds verder omgebogen naar gemeenschappelijke financiën. Deze QE is de voorlaatste stap naar het einddoel.

Tijdens zijn toespraak sprak Draghi weer duidelijk uit dat  de politiek  nu aan zet is net zoals hij al eerder had gedaan in  de USA en in Zweden bij een lezing voor studenten. Sommige journalisten dachten dat hij daarbij op Frankrijk en Italië doelde.  Maar zowel in  de USA als in Zweden heeft  hij heel duidelijk gezegd dat hij met hervormingen doelde op de fiscale unie, het enige element dat volgens hem nog aan de politieke unie ontbrak. Zonder die fiscale unie is QE of welke monetaire ingreep dan ook onvoldoende, voegde hij er aan toe.

Een fiscale unie betekent gezamenlijke begroting, gezamenlijke fondsentoewijzing en een gezamenlijke schuld.

Ik ben ervan overtuigd dat voor de grote meerderheid van de lidstaten zo'n fiscal union inderdaad  het beoogde  eindpunt zou zijn. Monetaire en fianciële eenwording maar met behoud van eigen politieke zelfstandigheid,  sociale wetgeving en cultuur.

Gezien de getalsverhoudingen zou dat een financiële suprematie van de zuidelijke groep betekenen. En wie de financiën beheert regeert.

Voor mij staan we op een keerpunt. Gaat Duitsland, dat wil zeggen het Verfassungshof, door de knieën dan staat niets meer zo'n fiscal union in de weg want, de politieke partijen in de lidstaten zullen geen tegenstand bieden. Ook in Duitsland niet.

Dan is het verdrag  van Lissabon, met het verbod van directe financiele steun van lidstaten onderling en door de ECB ook officiëel een dode letter geworden. Dat is hij via een omweg nu ook al, want laat een bank de obligaties opkopen en koop ze als ECB dan weer snel van die bank  en dat voor 11 duizend miljard euros of meer.  Alleen een technisch verschil.


Gezien de eurofiliteit van de Nederlandse mainstream politieke partijen zullen die zo'n fiscal union ook geen stroobreed in de weg leggen.

Denk eraan wat gebeurt als de begrotingsdiscipline en beperking staatsschuldgrootte verdwijnt zoals het zuiden wil en juist nieuwe schulden worden gemaakt om zoals zij denken groei te scheppen. Wat gebeurt er dan met ons zuinige Nederland, het  braafste jongetje van de klas. Trouwens ook met Duitsland dat nu al leenmeester is.

Natuurlijk zullen onze politici zeggen dat het best mee zal vallen. Tot het zover is. Dan zeggen ze dat met de kennis van nu...... Dat grapje kennen wij al.