de eurozone: another day older and deeper in debt

 

 

Paet, het Belgische bestuurslid van de ECB verklaart dat veel bedrijven zich al voorbereiden op een 1% groei, 1% inflatie toekomst alsof dit een afgrijselijk scenario zou zijn. Die dubbele 1% 1%,  zelfs al zou het nominale groei zijn, betekent stilstand, geen achteruitgang in de economie. Als hij echte groei bedoelt is er inderdaad echt sprake van groei. Genoeg om te kunnen wachten en degelijke voorbereidingen te treffen om vervolgens grotere groei te stimuleren.

Paet daarentegen vindt het juist een extra reden om snel met geldverruiming te beginnen al moet ook hij toegeven dat dat geen wondermiddel is.

De Guardian klaagt erover dat Draghi's handen gebonden zijn. Volgende week doet het Europese Hof een uitspraak over de Duitse klacht dat OMT, QE door het opkopen van staatsobligaties directe staatssteun is en dus in het verdrag van Lissabon verboden. Het Duitse Verfassungshof was al tot die conclusie gekomen en had de zaak vervolgens doorverwezen naar het Europees Hof.

Een juridische kwestie dus, oppervlakkig gezien, maar verbonden aan de overeengekomen fiscale politiek in het Stabiliteits en Groei Verdrag waarin deze voor de gehele eurozone was vastgelegd.

Want een directe staatssteun door de ECB zou deze gedragslijn doorkruisen door de noodzaak van hervormingen die noodzakelijk zijn voor de toepassing van dat S&G verdrag weg te nemen. De schulden van staten worden dan immers overgeheveld naar de ECB. Daardoor zouden deze staten weer gemakkelijker op de kapitaalmarkt kunnen lenen. Of dat nu een valide veronderstelling is blijft in het midden.

Het illustreert echter één punt. Het S&G verdrag is niet optimaal voor alle lidstaten van de eurozone. Zelfs waar het verdrag rigoreus is toegepast desnoods met ESM bail out steun zien we weliswaar een verbetering van de fiscale stabiliteit van staat en banken maar gekoppeld aan een aanzienlijke, soms onaanvaardbare, verarming van een deel van de bevolking die tot toenemende sociale onrust leidt.

In andere lidstaten waar de economie op gezondere basis steunt heeft de toepassing van dat verdrag een veel geringere invloed op die armoede. In sommige lidstaten heeft  een volslagen onnatuurlijke "interne devaluatie" onder leiding van de Troika plaatsgevonden, in andere lidstaten is de Troika er zelfs niet aan te pas gekomen.

De vraag moet dan toch gesteld worden of die eenvormige aanpak van het S&G verdrag wel zinnig is geweest. Aan de resultaten te zien zeker niet. Die eenvormige aanpak kan geen rekening houden met de afwijkende economische, sociale en culturele mogelijkheden van elk land maar moet een overeengekomen niet optimale aanpak opleggen. Met de huidige gevolgen.

De grondoorzaak is de euro, de gezamenlijk munt van lidstaten die bij de oprichting ervan al geen optimale muntzone waren en in de 15 jaren van de eurozone alleen maar verder uit elkaar zijn gegroeid en een soort anti optimal currency region zijn geworden. Wat voor land A nectar is is voor land B puur vergif. Wat ik steeds zeg de eurozone is een poging het onverenigbare samen te persen tot een onmogelijk geheel. 15 jaar lang geprobeerd met allerlei pappen en nathouden middelen, symptoombestrijding, wat ook de QE weer wordt. En na elke crisis is de eurozone weer een stukje verder weggezakt en in grotere schuldenval. Another day older and deeper in debt.

Het zaakje organisatorisch bij elkaar brengen in een fiscal union en een volslagen politieke unie heeft geen enkele zin. De onoverbrugbare verschillen blijven bestaan. Ze worden alleen afgedekt. Organisatorisch opgelost, praktisch niet.

De Europese Unie moet vereenvoudigd worden  tot een herboren Economische Gemeenschap zonder politieke eenheid. De eurozone goed georganiseeerd opheffen. Elke lidstaat de kans geven zich optimaal te ontwikkelen in een machtig economisch blok, een machtig Europees handelsverdrag.

Dat daar ook een doelmatig omgaan met de schuldenlast van landen behoort is vanzelfsprekend.

Een ander ding is ook vanzelfsprekend: er is 15 jaar lang op te grote voet geleefd gezien de schulden omvang van de eurozone van 95% van het virtuele BBP. Alleen investeringsschulden die latere generaties welvaart verschaffen zijn gezond. Consumptieve schulden verarmen juist de toekomstige generaties, zij moeten ze aflossen zonder dat ze hun enig voordeel hebben kunnen verschaffen.

Dat houdt in dat we een flinke stap terug zullen moeten doen in ons bestedingspatroon om die schulden tot dat niveau terug te brengen.

Zonder politieke hobbies. De economische mens, niet de luchtkastelen mens.

Hoe langer we het uitstellen, hoe moeilijker het wordt.