Yanis Varoufakis  zondebok of gevaar

 

De publicatie van het vertrouwelijke internet gesprek tussen V. en een aantal van zijn vrienden en kennissen door Ekhatiminiri heeft veel ophef veroorzaakt en dat niet alleen maar zelfs  gerechterlijke stappen tegen V.

Er dreigt, zoals ik eerder schreef,  een aanklacht tegen hem wegens hoogverraad door het willen opzetten van een parallel betaalsysteem met behulp van aanvullingen op de persoonsgegevens in het belastingsysteem van zijn eigen ministerie. Daarbij werden zijn woorden in dat gesprek behoorlijk verdraaid.

Dus voor het doen wat van hem verwacht moest worden, het opzetten van een plan B voor het geval van een bankensluiting.

Dus in plaats van de eerdere verwijten dat hij dat niet gedaan zou hebben nu een aanklacht omdat hij het wel gedaan zou hebben.

Een chaotische ontwikkeling die wel goed past in dit geheel in de Griekse traditie passende treurspel dat zich nu al vele maanden voortsleept.

De gehele aanloop van maandenlange onderhandelingen tussen Griekenland en de eurozone zonder enig resultaat leidde tot een anticlimax.

Ik had steeds het idee dat wat Griekenland ook aan voorstellen aandroeg geen enkel positieve respons van de eurogroep kreeg en kon krijgen.

De eurogroep wilde maar één ding, de absolute overgave van Griekenland. In het gareel blijven.

Begrijpelijk want elke concessie zou een precedent voor andere lidstaten vormen.

In een robuuste eurozone zou dat geen bezwaar hebben opgeleverd maar er zijn minstens vier andere lidstaten die een overgrote staatsschuld hebben en het zou zo een gevaar zijn geworden voor de austerity politiek van de eurozone en winst voor die lidstaten die een veel flexibelere fiscale politiek nastreven.

De klachten daarover van Varoufakis lijken mij dan ook en grote vorm van waarschijnlijkheid te hebben.

Maar over één ding was de  gehele wereld ineens stomverbaasd.  

Griekenland bleek geen plan B te hebben voor het geval dat de onderhandelingen met de eurozone vast zouden lopen.

Terwijl andere landen wel, zij het zonder het aan de grote klok te hangen, noodplannen klaar hadden voor het niet te hopen geval dat er een crisis kwam,  had juist Griekenland, het land dat ze het hardste nodig zou hebben om zinnige onderhandelingen te kunnen voeren in plaats van te moeten accepteren wat geboden werd, ze niet.

Dus stond Griekenland machteloos tegenover de eurozone die alleen maar af hoefde te wachten hoelang het zou duren voor Griekenland met een door de euro lamgeslagen bankensysteem de witte vlag zou hijsen en de eurozone voorwaarden zou accepteren.

Want zonder betaalsysteem is onze moderne maatschappij vleugellam.

Dus moest Tsiprias die de strijd was ingegaan om de austerity te beëindigen en de Troika het land uit te krijgen en Griekenland weer als onafhankelijke eurolidstaat met toegang tot de kapitaal markt onder dezelfde beschermende vlag van Draghi als de andere lidstaten terug te brengen met exact het tegenovergestelde naar Athene terugkeren.

Nog strengere austerity, een kwartet in plaats van een Troika en de noodzaak van een derde bailout periode om weer de ene schuld te kunnen af betalen om een nieuwe op de nek te krijgen.

Met als beoogd maar door de meerderheid van de analisten onhaalbaar geacht doel de Griekse economie weer  op het goede spoor te krijgen en de ondraagbare schuld draagbaar te maken.

Zou het met een plan B dat een parallel betaalsysteem in IOU's of euros mogelijk zou maken als de ECB de geldstroom (geen enkele lidstaat mag immers zomaar zelf euros bijmaken) staakte, Griekenland een betere kans hebben gegeven.

Dat valt niet te zeggen want dan komt een tweede  schaduw gebied. Het lidmaatschap van de eurozone. Niemand kan je er uit zetten want daarover is niets geregeld, noch over er zelf uitstappen.

Maar het kan wel afgedwongen worden door bijvoorbeeld monetaire maatregelen.

Griekenland wilde beslist niet uit de eurozone.

En een plan B, dat voorzag in een interim geldvoorziening van wat voor soort ook, had dat kunnen veroorzaken.

Dr Schauble had immers reeds een (tijdelijk) vertrek van Griekenland uit de eurozone als mogelijkheid geopperd.

Voor Griekenland een teken dat de politiek van de eurozone om het land persé binnen de eurozone te houden gewijzigd was.

Het risico dan de euro uitgezet te worden  maakte het implementeren van een plan B te riskant.

Want het plan bestond wel hoewel het duister blijft in hoeverre het het stadium van bruikbaarheid had bereikt.

Volgens Veroukafis had Tsiprias, al voor de regeringswisseling en winst van Zyrisa  aan Varoufakis  toestemming of opdracht gegeven zo'n plan te ontwikkelen.

Maar toen het erop aankwam het plan implementeerbaar te maken ving Varoufakis bot bij de regering. Hij kreeg geen autorisatie het uit te voeren.

In een interview met de New Statesman  op 13 juli op zei Varoufakis dat hij al een maand lang gewaarschuwd had dat de ECB de Griekse banken zou sluiten om een deal af te dwingen.

Als zij dat deden was Varoufakis  bereid drie dingen te doen.

-IOUs op euro geënt uitgeven,

-een haircut uitvoeren op de obligaties die Griekenland in 2012 aan de ECB uitgaf en zo de schuld verminderen

-het gezag over de Griekse centrale bank over te nemen van de ECB.

 

Geen van die stappen zou een Grexit zijn maar wel een dreiging ervan.

Maar alleen door de mogelijkheid van een Grexit zou Griekenland een betere deal kunen winnen.

Varoufakis  dacht dat het referendum aan Syriza dat mandaat gaf dat zij nodig hadden om met die gewaagde stappen toe te slaan of ze tenminste aan te kondigen.

In het kernkabinet kreeg Varoufakis echter  niet voldoende steun voor zijn plan. Daarom trad hij af.

In een interview met CNN op 20 juli kwam ook dat plan B ter sprake.

Vakoufakis zegt daarin dat de regering dacht betere voorwaarden te kunnen verkrijgen zonder backup plan. Het is niet waar dat we geen plan B hadden. We hadden een plan B.

Deze plannen B zijn altijd per definitie niet perfect, omdat ze binnen een heel kleine groep mensen moeten blijven. Anders, als ze uitlekken komt er een self-fulfilling prophesy uit voort. Dat plan was niet voor een Grexit maar voor een op de euro geënte munt te ontwikkelen, dat de regering zelf zijn eigen tijdelijke munt drukt, gehecht aan de waarde van de euro.

Dat plan B werd niet in werking gezet, ik kreeg geen groen licht om op de knop te drukken. Dat was een van de voornaamste redenen waarom ik aftrad.

Over een Grexit zei Varoufakis op  23 juli  tijdens een interview met de Australian Broadcasting Corporation:

Als je eenmaal in een muntunie zit is eruit stappen absoluut een catastrophe. Het pad waarover je naar binnen komt verdwijnt, het is als een brug die instort als je er over heen bent. Dus terugkeren op dat pad, uit die munt unie stappen, hoe slecht die ook ontworpen is, is geen goed idee.

Ook in een ander interview schetste hij dat het overstappen van de euro naar een eigen munt vele maanden zou vergen en uiterst ingewikkeld zou zijn.

 

Varoufakis was dus beslist geen voorstander van een Grexit.

Dit alles nu zo overwegend vraag ik me af of  Varoufakis  nu de zondebok is geworden  om anderen te sparen of dat hij door zijn uitgeproken mening over een nieuwe bailout (een mening die door veel analisten wordt gedeeld) een gevaar wordt gevonden.

In dat radio gesprek heeft hij één domme uitspraak gedaan, over dat "hacken". Er was echter geen sprake van zoals Khatemirini schreef dat  "plan B involved highjacking and hacking" en er was wel de onjuiste bewering over "highjacking tax file numbers of all taxpayers",  iets wat niet wordt gezegd in dat gesprek.

In dat radiogesprek komt verder ook niets voor dat niet uit andere bronnen al bekend was.

Bovendien had Varoufakis in zijn afscheidsspeech op 6 juli uitgebreid gesproken over het uitbreiden van het Taxisweb zodat het een betaalsysteem zou worden dat de achterstand van de staat naar de burgers toe en vice versa verbetert.

Men kon dus niet zeggen dat dat voor de eerste maal in dat gelekte internetgesprek ter sprake kwam.

Het is natuurlijk waar dat er tussen hem en de eurogroep geen wederzijdse appreciatie bestond.

Het is ook waar dat hij zware kritiek uit op de voorwaarden die de eurozone aan Griekennland heeft opgelegd en dat hij deze politiek van "extending and pretending", uitstellen en doen alsof,  absurd vond en dat de schuldsanering, juist het kernpunt voor Griekenland uitgesteld werd tot aan de programmavoorwaarden was voldaan in november en dat zelfs nog niet besproken was welke vorm die schuldsanering zou plaats vinden, als hij tenminste plaats zou vinden.

Misschien dus zondebok om de aandacht af te leiden van anderen en gevaar omdat hij in vele interview zijn eigen standpunten blijft verdedigen en de Troika aanvalt.

De vele interviews zijn laten overigens een totaal andere Varoufakis zien  dan zijn vertrouwelijke internet gesprek waar het meer ging om een gedachtenwisseling tussen oude bekenden onderling.

Die interviews  geven een goed beeld van hoe Varoufakis de onderhandelingen met de eurozone onderging, vooral het interview met de Australian Broadcasting Corporation geeft een goede kijk op hoe hij de behandeling  van Griekenland zag.

 

Maar iemand moet toch de schuld krijgen, nietwaar.