2016 Here we come.....

Hoe graag had ik lovende woorden kunnen spreken over de toekomst van de Europese Unie en 2016 kunnen zien als het jaar waarin de in de verdragen beloofde welvaart, werkgelegenheid en gevoelens van eenheid en steeds nader tot elkaar komen (ever closer union) werkelijkheid zouden worden en we constructief hadden kunnen voortgaan als voorbeeld voor andere landen in politiek, economisch, moreel en ethisch opzicht. Maar zodra ik mijn gedachten erover liet gaan werd ik wat mismoediger. Hopelijk zie ik het verkeerd en is er vooruitgang. Maar waar en hoe.

Ik las in Bloomberg een opinie stuk over de EU dat stelde dat de EU door het doorstaan van elke crisis tot nu toe  bewezen heeft sterk te zijn.

De schrijver vermeldde er niet bij dat die crises grotendeels te wijten waren en zijn aan de gammele structuur van de EU waardoor steeds stopgap oplossingen,  het gat dichten, nodig waren die de geloofwaardigheid van de structuur ervan aangetast hebben.

Overleven ja, sterk, neen.

Zo gaat de Europese Unie het jaar 2016 in met minstens drie uiterst bedreigende ontwikkelingen.

De migrantencrisis die niet is voorzien, waar de Verdragen tot vergroting ervan bijdragen en waartegen dus geen kruid gewassen is.

Crisis top overleg verliest zelfs de pretentie oplossingsgereed te zijn.

Verbaal geweld tegen per dag nog steeds 4000 binnenkomers over zee ondanks de ingevallen winter. Nu ook uit Marokko en Algerije. Geen oorlogszones.

Onnozele kreten over werkgelegenheid voor hen, snelle integratie, compensatie voor de vergrijzing.

Ja, immigranten met technische kwalifikaties zijn hard nodig dank zij ons falend onderwijs

Maar geen miljoenen niet Europese talen (want zelfs één taal heeft de EU niet) sprekende migranten uit compleet van ons verschillende en niet compatibele culturen, of die nu beter zijn dan de onze of niet.

En de EU telt nog steeds meer dan 10% werklozen, de informatisering heeft tot vele tien duizenden ontslagen tot nu toe geleid, en deze ontslaggolven gaan nog steeds door, volgens prognoses (voor zover die nog enige geloofwaardigheid hebben) kunnen in de toekomst tot 50% van de huidige functies vervuld worden door robots.

Maar het zijn uit onmacht geboren kreten die speculeren op de goedgelovigheid van de bevolking.

Tot nu toe blijft, naar ik lees, tot 70% van de vroegere instroom migranten afhankelijk van de staat.

In de eurozone spitsen de tegenstellingen zich steeds meer toe. Het waandenkbeeld dat door de euro er op natuurlijke wijze een eenwording tot stand zou komen, dus dat alle lidstaten tot een gezamenlijk economisch niveau zouden geraken, is in de vijftien jaren van eurogebruik niet bereikt, wel het tegendeel, de verschillen zijn zo veel groter geworden dat volgens de ECB en de Commissie voortdurende, structurele kapitaalstromen van sterke naar zwakke lidstaten nodig zijn.

Bovendien voldoen, op een enkele na, de eurozone lidstaten zelfs niet meer aan de toelatingseisen voor de eurozone. Tenslotte is de totale staatssschuld van de eurozone flink boven de 90% gestegen zodat alleen door het geld bijdrukken van de ECB en het steeds verder verlagen van de rente en het introduceren van negatieve rente die schuld betaalbaar wordt gehouden. Op puur kunstmatige wijze dus.

Gebaseerd op de hoop dat de economische groei zo sterk zal oplopen dat de schuldenberg kan gaan slinken. Maar die groei is daar veel te laag voor, het begrotingstekort te hoog en de vooruitzichten voor de wereldeconomie steeds slechter.

En de inflatie is te laag om de reële waarde van de staatsschuld te verlagen door een geldontwaarding.

De eurozone (en ook de EU) is gesticht op het principe van austerity, zuinigheid en vlijt, door een beperking van het begrotingstekort tot 0,5% en een staatsschuld van 60%.

Vastgelegd in de Verdragen en verder versterkt in Stabiliteitspact met Xpacks enz.

Deze austerity is dus de essentie van de eurozone, het bestaansrecht ervan.

Maar in werkelijkheid onhaalbaar voor alle euro lidstaten gezien de stand van zaken nu. Niet te ontkennen.

Een splitsing tussen sterke en zwakke lidstaten is het logische gevolg.

Staten die door hun economische ontwikkeling binnen de gestelde austerity eisen kunnen blijven en er zelfs door kunnen groeien en staten die dat niet kunnen.

Staten die dus uit pure noodzaak van die austerity af willen en meer geld willen kunnen uitgeven om hun economie te stimuleren en daarvoor nog grotere schulden willen maken.

De onvermijdelijke strijd tussen austerity en flexibiliteit, een belachelijke naam ervoor want er is geen grotere flexibiliteit in de verdragen en het S&G Pact dan die 0,5 en 60%.

Want die 3% begrotingstekort die men zo graag hanteert is de strafgrens. Houdt men zich daar niet aan, dan zou Brussel moeten ingrijpen.

En voor het bereiken van die 0,5 en 60% heeft elke lidstaat 20 jaar de tijd. De eurozone en elke lidstaat hebben daar een individueel schema voor ontworpen.

Er zijn lidstaten die zich daaraan kunnen houden maar ook vele die dat niet  kunnen. Niet uit onwil maar uit zwakte.

Hoe die chronische crisis zich verder ontwikkelt, nog afgezien van het speciale geval Griekenland, laat zich raden. Maar dat hij niet kan blijven voorwoekeren is een zekerheid.

Die strijd tussen austerity en flexibiliteit heeft ook andere gevolgen.

Italië heeft een begroting voorgesteld die wel binnen de 3% blijft maar boven die volgens het 20jaars plan is. Renzi wil namelijk een begrotingstekort van 2,4% in plaats van de 1,8% met Brussel overeengekomen voor het 20 jaars plan. Brussel ligt dus dwars, straf dreigt.

Renzi, de Italiaanse premier,  komt in verzet maar ook over andere zaken.

Hij stelt dat in Italië een aantal regionale banken failliet is gegaan en dat de spaarders, die dat spaargeld in de vorm van obligaties hadden, naar hun geld konden fluiten, terwijl in Duitsland bij de HSN Nordbank de belastingbetalers 6 miljard euros op zich namen en de bank gered werd.

Vervolgens dat de Zuid Pijplijn door de Rusland sancties werd afgeblazen maar dat de Noord Pijplijn ondanks die sancties wel doorgaat.

Meten met twee maten noemt hij het.

Volgens hem is het Duitsland dat achter de schermen aan de touwtjes trekt en dat Brussel dan volgt.

Tijdens de laatste EU top is door hem daarover een felle discussie gevoerd.

De EU is er voor 28 staten en niet voor één.

Dat is de derde crisis die zich aankondigt, een politieke onmin tussen de lidstaten veroorzaakt door economische afspraken.

De houding van de nieuwere Oost Europese lidstaten die zich niet willen onderwerpen aan een hen opgelegde verdeling van 160.000 illegale migranten onder de lidstaten (overigens tot nu toe beperkt tot een paar honderd die echt herplaatst zijn en een fractie zijn van de meer dan een miljoen die binnengestroomd zijn) is er ook een teken van.

Tel daarbij op de snelle groei van nationalistisch gezinde partijen door de gehele EU die met lede ogen de machtsuitbreiding ervan zien en de neiging van de EU om alleen de meerderheid in acht te nemen door een niet gekozen maar benoemde Commissie die juist steeds sterker (naar eigen zeggen) de politieke naast  de uitvoerende taak naar zich toetrekt en de groeiende minderheid af lijkt te doen als populistsch en zo minimaal de schijn wekt de "dictatuur van de meerderheid" te gaan vormen,

De door een referendum dreigende Brexit is ook een exponent hiervan.

Maar, hoe ironisch ook, juist de tegenstellingen tussen de lidstaten houdt de EU zoals hij nu is in stand.

Want, tenzij de verdragen zover verder verdraaid worden uitgelegd en de EU dus zou kunnen veranderen zonder veranderd verdrag, zijn echte veranderingen uitgesloten omdat men voor een nieuw verdrag nooit unanimiteit onder de lidstaten zou kunnen krijgen.

Maar in een razendsnel veranderende wereld kan de EU niet statisch blijven en alleen maar met nieuwe armlastige en politiek instabiele landen blijven uitdijen en daardoor intern steeds kwetsbaarder worden.