Waar houdbaarheid en duurzaamheid op elkaar stuiten

Men confereert en stelt voor en dreigt en neemt resoluties aan en is dan verbaasd en ontsteld als blijkt dat de werkelijkheid sterker is dan woord en geschrift en confereert en stelt voor en dreigt dan opnieuw met de ijdele hoop dat het allemaal een boze droom is en dat het toch wel goed zal komen.

 Frankrijk en Rusland hebben elkaar gevonden in de strijd tegen IS. Maar als men de verklaringen hoort van Hollande en Putin na afloop dan blijken de verschillen nog groot. Goed, Putin zal de "gematigde" rebellen sparen, maar geeft geen definitie van gematigd.

Hollande zegt duidelijk dat een toekomst voor Syrië met Assad niet kan.

Putin, de pragmaticus, zegt dat grondtroepen noodzakelijk zijn om IS te verslaan, overigens iets waar zowat iedereen het over eens is, en dat het Syrische leger onder Assad nu de enige grondstrijdtroepen vormen die dat kunnen, hetgeen anderen ongaarne horen.

Met andere woorden, tenzij er door het westen grondtroepen worden geleverd is Assad de enige kans.

Stel dat er een westerse interventiemacht komt die IS verslaat. Wat daarna?

Dat is nog een zwak punt te meer.

De afloop van de Arabische Lente revoluties in Irak en Libië hebben aangetoond dat de diverse rebellengroepen die de dictators mede ten val brachten elkaar nu fel bestrijden om de macht, dat de oprecht democratisch gezinden,  die de opstand begonnen niets in te brengen hebben en er alleen maar machteloze regeringen gevormd kunnen worden.

De onderlinge verschillen van mening in de Free Syrian Army, uit talloze rebellengroepen bestaand, belooft wat dat betreft evenmin veel goeds.

Egypte, daarentegen, met een sterk leger kan wel die eenheid afdwingen.

Want dat is het, pogingen tot democratie ontaarden er in chaos en alleen een sterk centraal gezag kan dat in die regionen voorkomen.

Zolang het westen dat niet accepteert en ernaar handelt zal het  naar onze opvattingen grensoverschrijdend terrorisme en voor hen  territoir afbakening doorgaan.

Als ik daarna de andere kant bekijk dan heeft elke partij die aan de bestrijding van IS zijn bijdrage levert daarbij bovendien eigen belangen die zwaarder wegen dan alleen IS bestrijden.

En, zolang de onrust en strijd in het (Midden) Oosten en Afrika doorgaan zal de toestroom van vluchtelingen naar veilige gebieden en van daaruit naar Europa niet afnemen, maar toenemen. De opvatting van de VN dat resettlement in Europa een "recht" is zal die stroom niet doen afnemen, alleen maar stimuleren.

En je hoeft je hoofd er niet over te breken wat die toestroom zou kunnen doen stoppen. Het enige wat die stroom kan doen stoppen is een verbetering van het leven in de eigen regio. Vrede en werk.

Ik krijg soms de indruk uit de discussies dat het begrip "recht" iets absoluuts dus onbegrensd zou inhouden. Dat is natuurlijk aantrekkelijk om zaken door te drijven. Maar recht zonder begrenzingen bestaat niet en zou tot anarchie leiden. Onze wetgeving bestaat om aan dat begrip "recht" vorm te geven.

Zo houdt onze neiging tot multiculturele samenleving het gevaar in dat misbruik wordt gemaakt van dat "recht";  dat iedereen het "recht" heeft eigen cultuur en, wat nog een stapje verder gaat, cultuuruitingen, in andere landen te mogen behouden.

Dat een land niet behoort aan de bewoners die het hebben opgebouwd maar aan iedereen die daar binnenkomt.

Dat "recht" wordt in eerste instantie beperkt door de wetgeving van dat land in kwestie. Dat wil zeggen dat er aanpassing moet zijn aan die wetgeving.

Anderzijds kunnen inwoners van dat land eisen dat zij hun eigen cultuur en cultuuruitingen eveneens mogen behouden zolang die niet in strijd zijn met de wetgeving. Dat "recht" hebben zij evenzeer. Ook al eist dat acceptatie van de nieuwkomers.

Er moet dus een aanpassing zijn van beide zijden.  En van beide zijde acceptatie van verschillen die irriterend kunnen zijn. Zodra deze balans verstoord wordt ontstaat er onrust.

Elk land heeft voorts het recht aanvullende eisen te stellen aan nieuwkomers. Bijvoorbeeld de verplichting de taal van het land te leren gebruiken. En bepaalde gebruiken die niet per wet geregeld zijn af te dwingen. In de regel zal dat betekenen dat de nieuwkomers zich meer zullen moeten aanpassen aan de cultuur van de bewoners dan omgekeerd.

Daarbij moet in aanmerking worden genomen dat de nieuwkomers zelf de keus gemaakt hebben naar een ander land te gaan, een keus die voor hun cultuur beleving consequenties heeft.

Mij bekruipt wel eens de indruk dat de uitleg van de huidige wetgeving door de rechters te zeer naar één kant overhelt. Vooral als het gaat om de gevoelsinhoud van begrippen zoals discriminatie en racisme.

Binnen de EU ontstaat door de overgrote toestroming naar de noordelijke lidstaten van de migranten de demografische drang om de Schengenzone uit te breiden met een binnenzone van de landen die nu overstroomd worden door migranten. Een mini Schengen zone.

De keus van de migranten voor die landen is puur economisch. Zij verkiezen de landen die de beste voorzieningen bieden.

Als dat plan zou doorgaan  krijgt men de buitengrenzen van de Schengenzone (denk erom, dat is iets anders dan de buitenzone van de Europese Unie) en daarbinnen een tweede grenszone, zeg een tweede vangnet.

Aan de buitengrenzen vindt theoretisch een eerste filtering van de legitimiteit van de migranten plaats, die, zoals blijkt, nu vrijwel niets voorstelt, en bij de binnenzone een tweede filtering.

In de praktijk zal dat betekenen dat  men bij de buitengrenzen van de Schengenzone een opeenhoping van potentiële migranten krijgt, die merendeels zich al op EU grondgebied bevinden en dus al toegelaten zijn en een  tweede ophoping aan de binnenzone grenzen waar alle migranten die niet aan de Geneva status voldoen worden geweerd.

De eerste filtering een onhoudbare belasting voor de buitengrenslanden, de tweede een enorme belasting voor de wat nu zijn de doorgangslanden.

Met andere woorden een verschuiving van het probleem en verdere irritatie tussen de lidstaten.

In mijn gedachten pleit ik nog steeds voor dat grote Griekse eiland dat zou kunnen gaan dienen als zeef.

Waar alle migranten, ook die al ongecontroleerd in de EU verblijven,  en alle nieuwe centraal worden opgevangen en heengebracht.

Waar daar de identificatie en beoordeling plaats vindt.

Waar daar beslist wordt wie een echte Geneva migrant is en welke niet.

Waar dus een beperkende werking van uitgaat want iedere migrant wordt er heengebracht. De verlokkingen van onmiddellijke toegang tot dat paradijs verdwijnen.

Terugsturen van economische migranten naar het land van oorsprong onder de criteria voor ontwikkelingshulp laten vallen. Daar investeren in privé bedrijven, niet zomaar geld verstrekken.

Dat eist enorme investeringen maar zoals het nu gaat eveneens en wel zonder rendement en met het gevaar van, zoals Juncker lijkt gezegd te hebben, het uiteenvallen van de Schengenzone. En het is niet denkbeeldig dat de meningsverschillen zo groot worden dat het een gevaar voor de EU zelf wordt.

Want neem ook in aanmerking dat  het VK een hervorming van de Europese Unie eist, maar zich daarbij beperkt tot de niet Eurolanden die bovendien in dat geval niet gebonden zouden zijn aan de beslissingen binnen die eurozone. Maar waar de eurozone landen wel gebonden zouden zijn aan de beslissingen van de Europese Unie.

Waar de "ever closer union" zich tot de eurolanden met bankenunie, fiscale unie, eurozone parlement e.d. zou beperken en geen invloed zou hebben op de niet euro landen. Een feitelijke splitsing van de Europese Unie in twee principieel van elkaar verschillende delen.

Niet een EU van twee snelheden maar een EU van twee totaal verschillende delen.

Volslagen uitgesloten in het Verdrag van Lissabon en Maastricht waar gesteld wordt dat de euro de munt is van de Europese Unie, niet die alleen van de eurozone.

Waar iedere lidstaat zodra deze aan de criteria voldoet de euro moet aanvaarden, met, dat is al vreemd genoeg, een uitzondering voor Denemarken en het Verenigd Koninkrijk.

Maar dat de EU verdragen niet berekend zijn op een veranderende maatschappij maar gebaseerd op een statisch beeld uit een voorbije periode is ook duidelijk. 

Maar het is ook zo dat de belangen van de lidstaten onderling zover uit elkaar liggen dat het afsluiten van een nieuw of herzien Verdrag op haast onoverkomelijke bezwaren en voorwaarden zou stuiten. 

Maar het is ook zo dat het hineininterpretieren van de verdragen zodat zelfs verboden tot mogelijkheden worden gemaakt niet oneindig kan doorgaan.

We leven in een periode van fundamentele veranderingen in de wereld. Hoe kan de EU zich daaraan aanpassen. Met alleen al de migranten politiek en daarbij de EU verdragen in de hand is dat tot nu toe onmogelijk gebleken.

Wie vindt de deus ex machina.