De EU en 

de dwarsverbanden tussen ontwikkelingen in die EU

Ik denk wel eens dat het beter is zaken in het grote verband te bekijken dan ze aan te pakken of het volkomen geisoleerde gebeurtenissen zijn. Want er zijn altijd dwarsverbanden tussen problemen en oplossingen die elkaar sterk kunnen beinvloeden. De geopolitiek bijvoorbeeld.

Een van de voorwaarden die Cameron aan de EU stelt voor zijn advies aan het Britse volk bij het te houden referendum is de feitelijke splitsing van de Europese Unie in twee aparte delen, de eurozone en de overige landen die als non-euro lidstaten erkend moeten worden en niet afhankelijk moeten zijn van de regelingen in de eurozone.

Begrijpelijk, want in de EU zijn er 19 eurozone landen en 10 non-euro landen. Cameron is bang dat in de grote EU de eurolanden de overige zouden kunnen overstemmen en hun zo de eurozone regelingen opleggen.

Hij verwerpt daarmee het gestelde in het verdrag van Maastricht dat de euro de munt is van de EU en de dwang voor alle EU lidstaten de euro te aanvaarden zodra die lidstaat aan de voorwaarden voldoet.

De  twee delen constructie is echter mogelijk binnen  het verdrag van Lissabon dat immers aanvullende bepalingen bevat die alleen voor de lidstaten die de euro voeren gelden.

De facto bestaat deze splitsing al door de protocols bij het verdrag van Lissabon waarin Denemarken en het VK uitgesloten worden van de verplichting de euro in te voeren en het gebrek aan gretigheid  bij andere lidstaten de euro in te voeren hoewel zij aan de voorwaarden voldoen.

Het VK weert zich dus tegen een mogelijke overheersing van een groep binnen de EU.

Een andere voorwaarde is een financiële. Cameron wil pas na vier jaar verblijf in het VK migranten dezelfde sociale rechten toekennen als aan andere ingezetenen. Kort gezegd uitkeringstoerisme onmogelijk maken.

Deze regeling zal op groot verzet stuiten van de oostelijke EU lidstaten omdat een relatief aanzienlijk aantal van hun landgenoten korter of langer in de het VK werken en  door de nieuwe eis bij werkeloosheid een slechtere rechtspositie zouden krijgen dan de andere ingezetenen.

Het probleem bestaat omdat binnen de Europese Unie de lonen en uitkeringen per lidstaat buitengewoon sterk uiteenlopen. Het VK wil daarentegen niet dat misbruik wordt gemaakt van hun goede sociale voorzieningen.

Ik bekijk dit nu ook in het verband van de huidige migranten crisis. Ook hier zie ik duidelijk een keuze van de migranten voor die landen die hun de beste sociale voorwaarden bieden.

De oost Europese landen zijn niet in trek, behoeven niet te vrezen voor een invasie zoals nu in Duitsland van zo'n miljoen migranten dit jaar.

Aan de andere kant voelen zij ook geen enkele behoefte om geldelijke steun aan deze volksverhuizing uit te geven. Hun eerste belang  is hun eigen land op het uitkerings en loon peil te brengen van de overige EU landen.

Zij lijden al schade als hun land als transitland wordt gebruikt en zij zich grote moeite moeten getroosten om die menigte van hun land doorkruisende migranten te begeleiden en van het hoogst noodzakelijke te voorzien. Dat is al een enorme inspanning.

Zij voelen er om dezelfde redenen er ook niets voor om een deel van die migranten via een verdeelsleutel op te nemen, afgezien van het feit dat die migranten daar evenmin voor voelen.

Ik kan me hun houding heel goed indenken. Net als het VK willen zij niet overheerst worden door een meerderheid. De grens van machtsdeling en eigen beslissingsrecht.

Zowel bij het VK als bij hen gaat het om het behoud van het eigen beslisrecht.

Nu is er op Malta zoals ik gisteren zei een bijeenkomst van EU afgevaardigden en Afrikaanse leiders begonnen.

Want ook vanuit Afrika is er een gerede kans dat er uit dat continent een volgende volksverhuizing van migranten op gang komt.

Om dat te voorkomen wordt gepoogd door EU investeringen in de ecomie daar de levensomstandigheden van de bevolkingen zodanig te verbeteren dat zo'n uittocht voorkomen zou kunnen worden.

Dat geld moet dan uiteraard wel in die economie terecht komen, hetgeen bij ontwikkelingshulp vaak niet het geval is.

Voor dat doel is ongeveer, hoor ik, 3,6 miljard euro nodig.

Dat geld moet worden opgebracht door de individuele lidstaten van de EU want in de EU begroting is daarin niet voorzien.

Er zijn wel door de individuele lidstaten fondsen toegezegd maar niet ter beschikking gesteld. Het is dus niet zeker die fondsen ook inderdaad de 3,6 miljard zullen gaan opleveren.

Daar kan de zaak dus op stranden en dat zou bij de Afrikanse leiders  tot een grote teleurstelling leiden. Een Afrikaanse uittocht zou waarschijnlijk het gevolg zijn. Een instroom in de EU die niet verwerkt kan worden.

De migrantencrisis kan men vanuit twee invalshoeken bezien.

Het is een crisis waar een aantal EU lidstaten direct bij is betrokken  en die moeten de zaak klaren of het is een EU crisis.

Ik zie het duidelijk als een EU crisis.

Het is ook niet een plotseling opkomende crisis. Hij broeide al jaren, Griekenland en Italië vingen al die tijd de klappen op. Zonder veel steun van de EU.

Regeren is vooruitzien, niet ad hoc handelen, we zien wel wat er komt. In de EU begroting hadden allang  voorzieningen getroffen moeten worden voor deze te voorziene EU crisis.

De EU werkt met een meerjaren begroting hetgeen inhoudt keuzes te maken voor die periode. Maar binnen die periode is het altijd mogelijk keuzes te herzien als de ontwikkelingen dat noodzakelijk maken.

Het is dus altijd mogelijk om in de loop van een begrotingsperiode verschuivingen in het uitgaven patroon te doen. In dit geval een keuze tussen expansie van de EU en consolideren van de eenheid en misschine wel het voortbestaan ervan.

Het lijkt mij dat, om die eenheid in de EU te beschermen, het beter is in de totale EU  meerjaren begroting die 3,6 miljard euro  te vinden voor een EU overeenkomst met de Afrikaanse leiders over de economische ontwikkeling, die de EU noodzakelijk vindt, dan de lidstaten dat bedrag buiten de EU begroting om te laten toezeggen. Want dan kunnen lidstaten die er niet direct bij betrokken zijn en zelf nog bezig zijn zich te ontwikkelen naar het EU niveau daar erg moeilijk over doen. Ook wordt voorkomen dat het bedrag niet beschikbaar komt en tot grote teleurstelling bij de Afrikaanse partners en waarschijnlijk  een nieuwe masa migratie leidt.

De EU heeft een nog niet voltooid associatieverdrag met de Ukraine. Daarvoor is voor de periode tot 2020 door de EU aan de Ukraine een bedrag toegezegd van 11 miljard euro behoudens nog wat miljoenen voor bepaald activiteiten.

De volgende overweging lijkt me dan zinnig.

Wat is belangrijker. De Oekraine financieel steunen bij hun keuze zich dichter (ever closer union?) aan te sluiten bij de EU of de integriteit van de EU beschermen tegen een anders onvermijdelijke en de, zoals reeds gezegd,  het bestaan van de EU bedreigende instroom van in potentie vele miljoenen burgers uit Afrika.

Een keus die gemaakt kan worden.

Zo lijken mij dat ontwikkelingen als ze afzonderlijk bekeken worden een totaal ander karakter hebben dan  als ze beschouwd worden als onderdeel van een complex aan factoren dat dan naar graad van belangrijkheid moet worden aangepakt.

Dan kunnen ook wijzigingen in de totale strategie nodig zijn. Dat komt ook bij ondernemingen voor, die dan hun strategie flexibel moeten aanpassen aan de ontwikkelingen.

Dat moet ook in de EU mogelijk zijn.

Maar zoals altijd zijn dat mijn beperkte persoonlijke overpeinzingen. Want er zijn maar weinigen die alles kunnen overzien vanuit hun positie en daar hoor ik zeker niet bij.