Die 2%. oorzaak en gevolg

 

In deze tijden van economische onrust of zelfs paniek in de eurozone en niet alleen daar gaat alle aandacht naar die onrust en worden alle door economen beraamde technieken om weer rust en kalmte te brengen uit de  trukendoos gehaald. De eerste is het vertrouwen. Want de oorzaak van de onrust is een gebrek aan vertrouwen van de consument die daardoor de hand op de knip houdt waardoor de economie stagneert.

Vergeten wordt daarbij dat die onrust en paniek ontstaan zijn niet door die consument maar door banken en overheid zelf.  Die hebben met geld scheppen  en renteverlagingen en gemakkelijke leenvoorwaarden die consument tot lenen en daardoor onverantwoord aankopen aangezet. De overheid zelf heeft daar het slechte voorbeeld gegeven gezien de haast onhoudbare staatsschulden. En wie kent niet de slogan "je bent een dief van je eigenportemonnaie als je niet ..........."

Zo kun je je bijvoorbeeld afvragen wie  eigenlijk heeft bedacht dat een jaarlijkse inflatie van 2% een essentiële voorwaarde is voor groei? Wie heeft ooit echt gedacht dat die 2% inflatie en daardoor veroorzaakte groei dan altijd door zou kunnen gaan. Oneindige inflatie en oneindige groei. Wie heeft gedacht dat de mens zo behaviouristisch geconditioneerd zou zijn dat hij uit vrees voor weer 2% hogere prijzen in alle eeuwigheid naar naar de winkel zou snellen om meteen allerlei non food  artikelen aan te schaffen. De vakbonden hebben daarbij er ook aan gedacht ieder jaar loonsverhogingen te eisen om die 2% te compenseren om zo  de koopkracht in stand te houden. De lonen indexeren. Want bijvoorbeeld tien jaren van 2%  inflatie zou een koopkrachtverlies van zo'n 20% betekenen en terecht moet dat verhinderd worden. Dus indexeren van de lonen. Meegroeien met de inflatie.

Dus elk jaar 2% inflatie, 2% groei en 2% hoger inkomen. Dat heft elkaar dus op en maakt niets uit behalve voor diegenen die geen indexering genoten. Die hebben pech gehad. Behalve als zij van die groei profiteerden. Producenten en handelaren dus.

Lenen, maar lenen kost geld, zien wij nu geregeld op het tv scherm. En onverantwoord lenen kost nog meer. Dat zien wij nu. Wij hebben geleefd op de pof en doen dat nog steeds.Want nog elk jaar geeft onze overheid en de andere overheden in de wereld veel meer uit dan binnenkomt. En er zijn bubbels ontstaan. In Spanje bijvoorbeeld van dat goedkope leengeld talrijke gebouwen neergezet die niemand wil kopen. Niet alleen in Spanje en niet alleen de bouw. Dan barst zo'n bubbel en zijn banken die het geld  ervoor hebben uitgeleend de pineut. Zij zijn het uitgeleende geld kwijt en zitten met de strop.

En dan komt het bewijs, het uiterst pijnlijke bewijs, dat dat idee van  eeuwige 2% inflatie en zo niet klopt.

Want ineens is er geen geld meer. Bedrijven gaan failliet of moeten grote aantallen werknemers ontslaan. De banken moeten geherfinancierd worden want zij mogen niet omvallen. Too big to fail. De overheid krijgt minder belasting binnen door de crash van de bubbels. Om dat te compenseren worden de belastingen verhoogd voor consument en bedrijven. De koopkracht van de consumenten daalt daardoor en er wordt een groter beroep gedaan op de uitkeringen door de overheid. Daardoor moet de overheid nog hogere lasten opleggen en ere ontstaat een spiraal. De koopkracht blijft dalen. Daardoor gaan de verkopen omlaag en moeten de prijzen worden verlaagd want de productie moeet doorgaan. Dat kunnen bedrijven niet volhouden en gaan failliet waardoor de spiraal nog sterker wordt. De inflatie loopt daardoor terug en er dreigt zelfs deflatie, het spook van de economie. Onrust, paniek slaat toe.

En dan, om de spiraal te doorbreken  gaan de centrale banken geld bijdrukken. Euphemistisch Quantitative Easing  of geld vergemakkelijking gedoopt. Want diezelfde 2% inflatie is goed gedachte zegt dat door duizend miljard aan geld bij te drukken die inflatie weer op 2% belandt en alles weer goed komt.

Het is in de VS geprobeerd en niet gelukt, het is in het VK geprobeerd en niet gelukt. In beide nog steeds onder  de 2%. In Japan lukt het van geen kanten.

In de VS is de economie opgeveerd door het spotgoedkope schaliegas. Dat heeft geld vrijgemaakt, de koopkracht voor andere zaken dan energie verhoogd
In het VK is de loonpolitiek een van de oorzaken geweest van de opleving en een minder stringent monetair en fiscaal beleid.
In Japan is de twijfel aan het slagen van de QE sterk gestegen. Veel positief resultaat is er niet.

 

De eurozone doet het ook. Je moet toch wat doen.