Wat wordt de  vluchtroute uit de

                         Griekse crisis?

 

Elke crisis in de eurozone is beëindigd met een nieuwe stap verder weg van het verdrag van Lissabon naar de letter en de geest en meer naar een lotsverbonden financiële integratie. Stability and Growth  Pact, European Stability Mechanism, Banking Union, Single Supervisory Mechanism, Single Resolution Mechanism, Single  Resolution Board, Single Resolution Fund, waarin de onafhankelijke  Europese Centrale Bank gestaag haar macht uitbreidt tot nu de status is bereikt van een financiële organisatie die zelfs niet gekritizeerd mag worden, laat staan gecontroleerd kan worden, door de lidstaten van de eurozone en bestuurd wordt door vertegenwoordigers van alle lidstaten (nu zelfs in toerbeurt) met een stemrecht onafhankelijk van de financiële inbreng en zwaarte van de lidstaten.

De ECB heeft de mogelijkheid (of wellicht de noodzaak) gekregen zoveel macht naar zich toe te trekken door het falen van de Europese Commissie inhoud te geven aan een politieke integratie die de mogelijkheden schept voor fiscale integratie.

Die fiscale integratie, dus integratie van begroting, toekenning fondsen, gezamenlijke schulden wordt belet omdat het verdrag van Lissabon deze taken  juist bij de individuele lidstaten neerlegt en zelfs onderlinge fondsentoekenning verbiedt. Geldstromen tussen de lidstaten als directe hulp worden verboden door het verdrag. Een verdragswijziging zou dus noodzakelijk zijn om de wettelijke basis ervoor te scheppen.

Fiscale integratie houdt echter meer in dan de drie genoemde. Een fiscale unie zonder uniforme wetgeving op belastinggebied, sociaal recht en arbeidsrecht spoort niet. Pensioenregelingen, ziektewetuitkeringen, ontslagrecht. Alles zou geharmoniseerd moeten worden voor een fiscale unie een reële bestaansmogelijkheid krijgt. Wat Draghi eronder verstaat is louter en alleen het overdragen van fondsen van sterke naar zwakke economieën, een continue bailout zonder voorwaarden. Draghi kan de EU dus wel een politieke unie noemen maar dan in de zin van een aantal door een gezamenlijk verdrag verbonden onafhankelijke staten die een aantal taken gemeenschappelijk uitvoeren.

De vraag is dan uiteraard of de lidstaten bereid zouden zijn het verdrag van Lissabon zo te wijzigen dat de lidstaten ook alle taken die nodig zijn voor een goed  functionerende fiscale unie afstaan aan Brussel.

Dat harmoniseren is door de enorme verschillen tussen de lidstaten van de EU (want dan beperkt het zich niet tot de eurozone) in minimum loon, hoogte en duur uitkeringen, gemiddeld loon, pensioenleeftijden en organisatie, BBP en staatsschuld per persoon een onhaalbaar proces.  Het zou door het gelijkschakelen van al deze verschillen een financiële en politieke chaos veroorzaken

Maar stel dat het het geval zou kunnen zijn dit alles zo  te regelen dan is de volgende vraag is of zo'n gewijzigde politieke unie een oplossing zou zijn voor het probleem van de zo sterk van elkaar verschillende economische mogelijkheden van de lidstaten zoals  nu in de eurozone. De eurozone die juist de aan strenge voorwaarden voor toetreding voldoenende  voorhoede is voor de uiteindelijke  complete Europese Unie met de Euro als munt. Dat deze lidstaten in de 15 jaar eurozone  zelfs niet naar elkaar toegegroeid zijn maar juist financiëel verder uit elkaar drijven is een veeg teken voor die integratiemogelijkheden.

 Zo'n unie zou trouwens als enig factueel financiëel verschil met nu  hebben dat de geldstromen door de Europese Commissie en  het Europees Parlement verdeeld zouden worden zonder dat bijvoorbeeld een ESM voorwaarden daarbij zou kunnen opleggen. Zoals Vlaanderen Wallonië sponsort en Noord Italië Zuid Italië. In beide gevallen is dat een blijvende situatie en wijst niets erop dat Zuid Italië opbloeit of Wallonië minder afhankelijk van Vlaanderen wordt door die gestage financiële steun. Ook in de EU zou dan het gevaar dreigen dat regios (de oude lidstaten) de situatie accepteren en de inspanning om te hervormen en meer te presteren niet leveren.

Of de Europese broederschap even sterk is als de nationale  en er een Europa breed draagvlak voor te bereiken is valt  te betwijfelen.

Heeft het dan zin door te gaan met ontwikkelingen op een doodlopend spoor?

Het continu falen van de  eurozone is voor mij het bewijs dat de Europese Unie met de euro de grenzen van het in Europa haalbare en aanvaardbare heeft overschreden. Een echte Europese Unie met echte eigen regering en eigen parlement, een echte staat, is niet te verwezenlijken. Zonder dat is de eurozone als tussenvorm onhoudbaar en nutteloos.

De Europese Unie zou moeten terugkeren naar het beproefde recept voor voorspoed, de vrijhandelszone, de oude Europese Economische Gemeensschap die welvaart en welzijn heeft gebracht. Als vrijhandelsblok heeft de EEG een mondiaal zware stem. Een machtig handelsblok dat door de veelzijdigheid van de lidstaten de concurrentie op de wereldmarkt aan kan. Lidstaten die niet gehinderd worden door voor hen ongunstige algemene regels maar hun eigen sterkte kunnen ontwikkelen.

Hoe de  gedachtenontwikkeling bij de bevolkingen van Europa verloopt blijkt nu duidelijk uit de in vrijwel alle landen opkomende protest partijen tegen de gang van zaken in de eurozone. Dat die ontwikkeling in de zuidelijke landen het sterkst is komt natuurlijk door de daar door de eurozone veroorzaakte verpaupering van de bevolking door de pogingen staat en banken in stand te houden door bevolking en bedrijfsleven steeds verder te belasten.

Maar ook in het noorden neemt de weerstand toe.  Groot Brittannië wil een hervorming van de Europese Unie terug naar de vrijhandelszone.

De macht van Duitsland is door de ECB met de Quantitative Easing definitief gebroken. Als dat goed doordringt zal ook daar, het oude bolwerk van de Europese eenwordingsgedachte, de weerstand toenemen want Duitsland is wel de gulle gever maar tot nu toe onder Duitse voorwaarden. Die tijd is voorbij. Maar de traditionele politieke partijen staan nog pal achter de euro gedachte. En het is toch nog altijd de kiezer die die partijen in het zadel houdt. Behalve nu in Griekenland. En er zijn meer verkiezingen in aantocht.

 

En Nederland?