Migranten, EU en de wereldeconomie

Door het migranten probleem dat niet in harmonie binnen de EU kan worden opgelost (als een oplossing tenminste mogelijk is), zoals blijkt uit de vergadering van de EU regeringsleiders gisteren waar de oost en midden europese lidstaten niet wilden toegeven aan de druk van Mevrouw Merkel en zo het enige lapmiddel nog een knieval voor Turkije zou zijn dat de stroom migranten zou moeten tegenhouden en economische migranten uit de EU zou moeten terugnemen.

De EU zou daartegenover een bijdrage van 3 miljard euro (voor welke periode en eenmalig of herhaald is onduidelijk) hiervoor aan Turkije verstrekken.

Daarenboven, en daar gaan de EU principes overboord, ook een versnelling van de vrijstelling van visumplicht voor Turken en hervatting  van de onderhandelingen over het EU lidmaatschap van de EU.

Erdogan heeft intussen al gezegd dat Turkije meer dan voldoet aan de voorwaarden, meer dan andere landen die wel toegelaten zijn. Een duidelijk signaal.

Migranten en toelaten tot de EU. Het een kan geen criterium zijn voor het ander. Het ene is pragmatisch, het levensonderhoud van die migranten die de EU in Turkije wil onderbrengen moet betaald worden door de EU.

Het andere is echter een principiële kwestie en heeft niets te maken met de migranten kwestie. Die twee te koppelen is ontoelaatbaar.

Hoewel het soms wel lijkt of Mevrouw Merkel in de migranten kwestie de EU in eigen persoon is zijn er nog andere zaken van belang voor de Europese Unie en de eurozone.

Ik heb het over migranten en niet vluchtelingen. Zij waren vluchtelingen tot zij uit Syrië e.d. ontkomen waren. Daarbuiten waren zij veilig maar leefden en leven onder mensonwaardige omstandigheden. Daardoor zijn diegenen die over genoeg financiële middelen beschikten met behulp van en betaling aan mensensmokkelaars op illegale wijze de EU binnengesmokkeld.

Ik wil dat niet veroordelen en iedereen zou onder die onstandigheden waarschijnlijk hetzelfde gedaan hebben maar men moet mijns inziens wel dat verschil maken.

Maar er bestaan meer problemen dan alleen deze. De eurozone economie en de wereldeconomie.

De grote fonds beheerders zijn somber gestemd over de economische vooruitzichten voor Europa. Slechts 25% verwacht een versterking volgend jaar tegen 62% in september j.l. in een peiling door Merrill Lynch.

The Bank of America zag als eerste  oorzaak van dat pessimisme de globale groei vermoeidheid. Het IMF verlaagt al enkele malen de wereld groei prognoses, zowel invoer als uitvoer in China lopen sterk terug.Voorts tegenvallende inflatiecijfers en tenslotte de ongunstige Duitse macro gegevens. Berlijn zal waarschijnlijk de groei voor dit jaar terugstellen van 1,8 naar 1,7%.

In Lima, bij de jaarlijkse IMF bijeenkomst vorige week, waren de punten van zorg voor de wereldeconomie allereerst de teruglopende Chinese economie.

Vervolgens de risico's van een groeicrisis in de Emerging Markets waar de nodige structurele hervormingen uitblijven (waar horen we dat nog meer?).

Dan de gevolgen van zo'n crisis voor de Ontwikkelde Markten. Men was algemeen, maar niet geheel overtuigd, van mening dat zo'n crisis daar slechts een matige invloed op zou hebben.

De ECB overweegt een nieuw systeem voor de QE, de ABS aankopen van 60 miljard euro per maand. Zij wil overgaan op een veiling strategie voor de aankopen waar de houders van de ABS bieden voor de verkoop aan de ECB in plaats dat de ECB een bod doet. Reverse Auctioneering, voordeliger voor de ECB. Er is al een proefproject gaande met goede resultaten.

Het ECB QE programma is de voornaamste speler op de eurozone obligatie markt waardoor de gemiddelde rente erop enkele dagen na de aanvang ervan al naar een laagterecord daalde.

Maar bereikt de  ECB QE wel haar doel.

Het doel, de inflatie verhogen tot bijna 2% wordt niet gehaald, integendeel de inflatie daalt gevaarlijk dicht bij de 0% en soms daaronder.

Zelfs in Duitsland, het gidsland van de eurozone is in september de inflatie teruggelopen tot die 0%.

Natuurlijk zijn de oorzaken voornamelijk de daling van de grondstoffen prijzen en die van de olie. Maar daarmee hebben alle landen te maken.

Het bijkomend effect, volgens de ECB dus niet het doel van de QE, het dalen van de wisselkoers van de euro wordt de laatste tijd ook doorkruist  door een stijging ervan ten opzichte van de dollar tot 1.13.

Hoewel Draghi en zijn collega's angstvallig vermijden te zeggen dat zij opzettelijk de verlaging van de wisselkoers met hun 1,4 biljoen euro opkoopprogramma beogen geven zij herhaaldelijk toe dat een zwakkere euro de economie zou vooruithelpen door inflatie en groei.

Nu uitgaand van de stelling dat als de toegediende dosis niet werkt meer van hetzelfde dan wel een goede uitwerking zal hebben, hoewel dat volgens sommigen te betwijfelen valt, wordt nu vrij algemeen verwacht dat de ECB of de maandelijkse bedragen zal verhogen of de duur van de open markt transacties zal verlengen.

Ook wordt verwacht dat de ECB de negatieve bankrente zal vergroten.

Ik zei al dat sommigen de doeltreffendheid van QE betwisten. Zij zijn van mening dat QE eerder asset prijzen omhoogstuwt dan de echte economie versterkt.

De Global Wealth Report van Credit Suisse berekent dat de inkomensongelijkheid is toegenomen sedert de crisis van 2008 doordat de welstand aan de top sterker is toegenomen dan die van de middelklassen.

De oorzaak is dat de top meer van hun bezit heeft in financiële rijkdom, aandelen en andere waardepapieren, die sinds de crisis een groter percentage van de totale globale rijkdom dan daarvoor uitmaakt. De QE heeft daaraan fors bijgedragen en dus de ongelijkheid versterkt.

De centrale banken hebben gezamenlijk meer dan 5 biljoen dollar gecrëeerd en in de globale economie gepompt door hun QE programma's.

Desondanks bestat er nog steeds het ricico dat de wereld terugvalt in recessie.

De Bank of England zei dat zij geen significant bewijs kunnen vinden dat banken die door de QE toegenomen deposito's hadden meer uitleenden, alles in aanmerking genomen.

Maar hoewel QE dus niet heeft bijgedragen tot de beschikbaarheid van leningen heeft het wel de marktwaarden van aandelen omhooggestuwd die sinds einde 2008 verdubbeld zijn.

Dus wel inflatie van asset prijzen maar de retail prijzen blijven steken en de dreiging van deflatie blijft aanwezig, in het VK 0,1% daling van de inflatie.

Natuurlijk valt niet te zeggen of en hoe somberder de vooruitzichten zouden zijn geweest zonder die QE.

Maar de uitwerking ervan lijkt met elke nieuwe ronde ervan te verzwakken. Daarom is het onderdehand tijd dat overheden meer doen om de niet-financiële economie meer leven in te blazen.

Aldus Mark Gilbert in Bloomberg View.

De top econoom Buiter van de Citi Groep acht de kans dat de wereld terugvalt in een recessie groot, ondanks de stimulans van de centrale banken gezien de problemen in China,  de magere groei in de wereld en de inflatie die bij de 0% blijft.

Duidelijk dus dat er meer zorgen zijn dan die over de migranten.