Het economisch herstel gaat langzamer

maar de beurzen veren op

Hoe krankzinnig kan het toch zijn. Met drie dagen zonder electriciteit, zonder licht, zonder internet, met mobieltjes zonder signaal omdat er electriciteit nodig is om de zendmasten te voeden, zonder tv, zonder benzine kunnen tanken omdat zonder stroom de tankstations niet werken, 's avonds bij een kaarsje en vroeg naar bed, afgesloten van de grote boze wereld door een gigantisch onweer dat dat alles veroorzaakte had ik alle tijd om te overpeinzen en nu zeker te weten dat electriciteit, energie, als een kostbare verworvenheid met de grootst mogelijke zorg moet worden beheerd.

  

Het IMF doet een oproep aan de USA en het VK om de rente niet te verhogen. Zo'n verhoging zou een negatieve invloed hebben op de wereldeconomie. De groei ervan vertraagt toch al, de prognose is nu 3,3% groei volgens het IMF.

In de USA staan alle signalen voor die renteverhoging op groen hoewel de inflatie nog lang geen 2% heeft bereikt. Die ijlt na. Ook in het VK is een renteverhoging gewenst al is het maar om het lenen, dat te snel en te gemakkelijk gaat, wat in toom te houden.

Ook in de eurozone (acht, zowat iedereen begint het nu Europa te noemen) gaat de groei niet zoals verwacht. Draghi heeft vanuit zijn Frankfurter burcht gesecondeerd door zijn trawanten de groei bijgesteld  met voor dit jaar 1,4% in plaats van 1,5% , voor volgende jaar 1,7%, 0,2% magerder dan eerder geschat en in 2017 wordt het 1,8% in plaats van 2,0%.

Ook met de groei van de inflatie (het doel van het 60 miljard per maand opkoop programma) gaat het niet naar wens. Dit jaar 0,1%, en in 2017 1,7% in plaats van 1,8%.

Het opkoopprogramma wordt wat  uitgebreid, in plaats van maximaal 25% van een pakket  opkoop wordt dat 33% en de rente blijft ongewijzigd.

Als ik die cijfers zo hoor krabbel ik me wat achter de oren. Prognoses komen immers vrijwel nooit uit en ik denk zo dat de werkelijkheid altijd minder is dan de wens. Maar de rekenmodellen worden steeds ingewikkelder.

Wat die inflatie betreft, in Jackson Hole bij de jaarlijkse FED bijeenkomst dit keer over de Dynamiek van de Inflatie waren er toch wat minder recht-in-de-leerse geluiden die er op neer kwamen dat er toch meer factoren meespeelden dan traditioneel gedacht en academici argumenteerden dat de monetaire politiek een kern zwakheid heeft namelijk grote leemtes in de kennis van hoe inflatie werkt. Meer factoren zouden in aanmerkng moeten worden genomen om de inflatie dynamiek te waarderen dan de traditionele. Waarom is de inflatie niet meegestegen met de groei en bleef hij merkwaardig stabiel tijdens de lage conjunctuur, en liep dus minder terug dan vele modellen voorspelden. Men ging daar  in Jackson Hole bij de debatten verder op in.

Bij mij is in de loop van de jaren steeds sterker de indruk gegroeid dat de Centrale Banken in plaats van corrigerend op te treden steeds meer zijn gaan handelen om sturing te geven en dat het middel wel eens erger dan de kwaal zou kunnen zijn door de secondary effects, de bijkomende gevolgen ervan. Zo is het opvallend dat de beurskoersen onmiddellijk en sterk reageren op ingrepen van de centrale banken terwijl de economie zijn eigen gang gaat.

Neem de invloed van de prijsdalingen van olie en commodities op de economie. Dalingen van energie en van grondstoffensprijzen zijn, zo denk ik, toch een stimulans voor de economie.  De koopkracht wordt er door bevorderd, de omzet neemt toe waardoor de productiekant een flinke stimulans krijgt.

Maar de deflatoire invloed die daarmee gepaard gaan, al hebben die prijsverlagingen een positieve uitwerking op de koopkracht en dus op de economie worden door de centrale banken als een uiterst gevaarlijke ontwikkeling gezien waartegen moet worden opgetreden door rentemaatregelen en, wat zij zelf noemen, onorthodoxe middelen zoals Quantitative Easing. Werkt dat dan nog niet dan nog meer QE. En nog meer. Kijk naar Japan.

In mijn boze dromen zie ik dat als een belemmering voor de normale ontwikkelingen binnen de economie. In een uiterst geavanceerd technisch tijdperk waar productiemethodes steeds verfijnder worden zijn daardoor lagere  prijzen een normaal te verwachten verschijnsel.  Kijk wat de industriële revolutie in de negentiende eeuw veroorzaakte en mogelijk maakte. Door de concurrentie wordt dat niet alleen gestimuleerd maar is het een kwestie van overleven. Om het zo te zeggen, bedrijven zoals Aldi en Lidl dwingen de traditionele bedrijven hun vastgeroeste methodes te moderniseren of anders een groot marktaandeel te verliezen.

Daartegen te vechten is vechten tegen de bierkaai. De ontwikkelingen in de economie door globalisering (al heeft die meer de aard van handelsverdragen waardoor derde partijen buiten worden gehouden en de gevestigde belangen worden beschermd, kijk maar naar het al jaren slepende overleg over het EU Amerikaanse handelsverdrag) en technologische vooruitgang zijn niet te stuiten door monetaire ingrepen. De gehele geschiedenis door is dat gebleken.

Maar de chirurgijnen in de middeleeuwen waren er ook van overtuigd dat als één aderlating niet hielp er meer moesten volgen. Tot het gewenste resultaat was bereikt. Helaas  liep dat ook heel vaak niet goed af.