Griekenland, binnen of buiten, maar altijd failliet

Zouden er nog analisten zijn die echt van mening zijn dat de onderhandelingen tussen de Griekse verschillende afvaardigingen en de EU en eurozone delegaties echt de onderliggende bedoeling hebben de Griekse economie weer op de rails te krijgen en dat die verbetering door  nog strengere voorwaarden en nog grotere schulden door bailout miljarden tot stand kan komen?

Of zien wij hier een strijd tussen een Griekenland dat zich probeert los te wringen uit een systeem dat hun economie met 25% heeft doen krimpen, hun werkloosheid tot boven de 25% heeft getild en hun schuld tot 180% van hun gekrompen GDP heeft doen oplopen?

Want de economische opleving eind 2014 die een percentage was van een tot de bodem uitgeklede economie stelde in echte termen niet zoveel voor. Als je niets meer hebt is alles wat binnenkomt percentagegewijs enorm.

Zelfs dat is door de veel te langdurige tot niets leidende onderhandelingen verdwenen en heeft geleid tot een kapitaalvlucht uit Griekenland.

Waarvoor zullen de 7,2 miljard laatste tranche hulp die maar niet uitgekeerd wordt voor gebruikt worden? Het is duidelijk om Griekenland niet direct failliet te laten gaan, om de af te lossen schulden en de op te brengen rente te kunnen betalen. Niet om de economie uit het dal te halen.

Men kan veilig stellen dat de bailout hulp (waar de banken het meest van profiteerden) niet veel heeft gedaan om de Griekse economie te steunen en dat de genadeslag is uitgedeeld door die langdurige onderhandelingen die dat woord eigenlijk niet waard zijn.

Het doel van de eurogroep is Griekenland in het gareel te houden, volledig te laten doorgaan op de huidige weg. Maar zelfs het IMF is er onderdehand van overtuigd dat dat niet de juiste weg is en dat ook zij de gevolgen van de Griekenland opgelegde bezuinigingsvoorwaarden hebben onderschat.

Het doel van Griekenland is onder de strengste voorwaarden uit te komen en zelf beslissingen te kunnen nemen.

De eurozone heeft al veel reputatieverlies geleden door de Griekse kwestie. Niet in de officiële berichtgevingen maar daarbuiten. Want het is vrij helder dat de eurozone geen argumentenpolitiek maar machtspolitiek voert. Bij  elke Griekse poging om wat ruimte te krijgen is het antwoord dat de door Griekenland voorgestelde hervormingen niet genoeg zijn en te wijzen op de gevolgen: een Grieks default. Want de eurozone wil geen verzachting maar een nog verder gaande bezuinigingsronde en hij wil alleen een Grieks voorstel accepteren dat dat inhoudt. 

Het argument dat Griekenland buiten de eurozone (en misschien buiten de EU als gevolg) financiëel ten onder zou gaan is zonder meer juist. De Griekse historie is doorspekt met devaluaties.

Maar het alternatief is een Griekenland dat alleen door voortdurende steun op de been gehouden kan worden en daar door de enorme schuldenlast nooit van los kan komen behalve in het geval van een wonderbaarlijke toename van de groei die alleen in rekenmodellen realistisch is. Een blijvend blok aan het been van de overige eurozone landen. Alleen te maskeren, niet op te lossen, door een 100% fiscale unie in de eurozone.

Dus binnen of buiten de eurozone maakt niet veel uit. Griekenland heeft een grote devaluatie nodig en een herstructurering van de schulden. Binnen of buiten de eurozone.

Maar de Griekse bevolking wil eigenlijk het voor de eurozone onaanvaardbare: binnen de eurozone blijven maar wel eigen baas.

Devaluatie binnen de eurozone is niet mogelijk door de gezamenlijke munt, herstructurering (lees hiervoor een 50% kwijtschelding van de schulden bijvoorbeeld) is niet te verkopen aan de eurolanden  die vrijwel allemaal al veel te hoge schulden hebben. Verzachten van de voorwaarden is het zaaien van ellende voor de regeringen in de landen die wel voldoen aan de bailout voorwaarden en daardoor ook een door de bezuinigingen verarmde bevolking hebben gekregen.

Maar als Griekenland uit de eurozone zou stappen is de klap voor die zone groot.

Wat is dan de belofte van Draghi alles te doen om de euro te redden nog waard. Want als een lidstaat eruit kan stappen geldt die garantie niet meer voor dat land. We zien dat het voor Griekenland zelf al niet meer geldt gezien de stijl stijgende rente voor hun leningen hoewel het nog steeds eurozone lid is. Het vertrouwen van de kapitaalmarkt in de eurozone is gebaseerd op het gezamenlijk steunen van zwakke landen via  de monetaire politiek van de ECB door de gehele zone die goedkope staatsleningen voor elke lidstaat mogelijk maakt. Maar als een land eruit kan stappen is dat voor dat land weg.

Het is dus van groot belang elke lidstaat binnen de zone te houden.

Griekenland zou nog wat concessies kunnen doen op het gebied van de 13e maand pensioenen, op de BTW tarieven, de overheids administratie. Maar er is ook een een rode lijn, de BTW op de eilanden, verder gaande arbeidsmarkt hervormingen en pensioenen en de verkoop van assets (vliegvelden etc) die hiermee in, tegenspraak is. Dat laat niet veel ruimte, maar 78% van de Grieken, volgens een peiling, wil een overeenkomst met de crediteuren, 62% is tegen een referendum over de uitkomst. Ook die uitkomsten moeten meetellen.

Moody heeft de Griekse staatsobligaties verder gedowngrade tot Caa2 en verlaagde de voorspelde economische groei van 1,2% naar 0,5. Maar de yields op Griekse obligaties daalde naar 11,25%, 17 basis punten.

52% van de geenqueteerden bij Bloomberg geloven in een Grexit tegenover 42% die Griekenland binnen de eurozone zien blijven. Een negatievere uitkomst dan bij een soortgelijke peiling in januari.

Sinds 2001, vanaf het prille begin is Griekenland al een doorn in het eurozone vlees geweest en nu zijn we bezig aan het laatste bedrijf: default en erin of eruit of een onvoorwaardelijke overgave en geld. Voor de eurozone een afweging of de besmetting op financieel gebied en, wat veel zwaarder weegt, een precedent op langere termijn voor andere zwakke lidstaten (of juist sterke!) om uit te stappen en tenslotte het vertrouwen van de kapitaalmarkt in de structuur van de eurozone de voorkeur heeft boven coulantie.

Zal mei de uitkomst brengen of gaat het spel van veel loven en weinig bieden nog veel langer duren. Alleen de deus ex machina kan het weten.