De Eurozone en Realiteitszin

 

gaan maar moeilijk samen

 

Gisteren had ik het over het simpele feit dat de eurozone geen afgesloten gebied is maar deel van de globale economie. Dat zijn de andere lidstaten van de Europese Unie ook maar die bevinden zich  nog op het pad naar toetreding tot de eurozone waarvoor ze nog niet rijp zijn,  hebben elk hun eigen munt en het wel en wee van de eurozone druipt wel op hen af maar zij staan er toch los van.

Voor mezelf heb ik geprobeerd de zaken zoals ik die zie op een rijtje te zetten.

In de totale globale economie beweegt de eurozone zich wat stroef alsof zij geisoleerd kan handelen. Dat zien we met de rente en geldverruimings politiek. Terwijl de wereld zich kennelijk al schijnt voor te bereiden  op een inflatiegolf en men in de USA al met een zekere ongerustheid  zegt dat de inflatie zich nog onder de gevaarlijke overschrijding van de 2% grens die de FED aanhoudt bevindt bezweert de Europese Centrale Bank door te gaan met geldscheppen tot de 2% inflatie bereikt is.

Terwijl de USA  met spanning afwacht op welk moment de FED de rente wel moet verhogen om de economie niet te laten ontsporen houdt de ECB de lage rente nog lang vast en voorziet een geringe stijging van de inflatie. 

Twee tegengestelde golfbewegingen, de een in het zicht van wereldwijde inflatiestijging mede teweeg gebracht omdat de dollar de wereld reservemunt is en dus een renteverhoging in de USA doorwerkt in de emerging countries , de ander in het zicht van een te lang voortdurende disinflatie.

Tezelfdertijd overweegt nota bene Groot Brittannië, eveneens lidstaat van de Europese Unie, ook de rente binnen niet al te lange tijd te verhogen.

De enige conclusie moet zijn dat de eurozone zich onttrekt aan de globale ontwikkelingen in de economie. Wat zou daar de oorzaak van zijn.

 

Zo ook de kwestie Griekenland. Er is een aantal niet te negeren feiten. Griekenland is frauduleus de eurozone binnen gesmokkeld. Dat dat onopgemerkt is gegaan is natuurlijk waanzin. Zo onnozel was men niet. Het was gewoon politiek noodzakelijk. Griekenland heeft daarna jarenlang de zaak geflest met een dubbele boekhouding, één voor de Eurozone en één echte. Dat dat onopgemerkt kon is wel erg ongeloofwaardig. Daardoor was Griekenland toen het de ware boekhouding toonde failliet. De rigoreuze oplossing om de geloofwaardigheid van de eurozone te handhaven zou zijn Griekenland failliet te laten gaan en uit de eurozone te stoten.

Na 10 jaren eurozone bouw was de structuur daarvan echter nog steeds zo wankel dat een accepteren van een failliet Griekenland de gehele eurozone zou hebben opgeblazen. Na tien jaren waren de banken, ook nog door nawerking van de Lehmann affaire,  nog zo instabiel dat het uitvallen met zijn schulden van Griekenland het gehele bouwsel zou hebben doen instorten.

Het was dus niet alleen Griekenland dat plat lag doch de gehele eurozone die zo bouwvallig was. Dus moest Griekenland binnenboord gehouden worden niet om Griekenland te redden maar om de eurozone in stand te houden.

De Griekse schulden aan de europese banken werden omgezet in schulden aan de eurozone. Een constructie die door het verdrag van Lissabon verboden was maar werd omzeild. Bailouts brachten die  verwisseling van crediteuren voor elkaar. De banken werden dus gered.

Nu hadden de lidstaten in de eurozone uiteraard niet die meer dan honderden miljarden euros klaarliggen om de banken te betalen. Er werd (nadat eerst in feite verboden  constructies waren gebruikt), ten eerste om het verdrag van Lissabon verbod op directe steun te omzeilen en ten tweede om dat geld vrij te maken, een aparte instelling, het Europees Stabilerings Mechanisme, opgericht waarin alle eurozone lidstaten participeerden met een gering gestort bedrag aangevuld met een garantie voor de rest van de deelname som, in totaal 700 miljard euro. Op basis van die garantie kan het ESM op de kapitaalmarkt tegen geringe rente geld lenen en dat weer gebruiken om lidstaten in liquiditeitsproblemen te helpen met een bijvoordeeld een drie jaren lening. Zo werden de Griekse schulden omgezet van banken naar ESM onder eurozone lidstaten garantie.

Die bailout leningen gaan gepaard met strenge fiscale en hervormingsvoorwaarden.

In het geval van Griekenland hebben die voorwaarden mede geleid tot een ineenstorten van het BBP met 25%, loonsverlagingen, massaontslagen waardoor er niet een economische wederopbouw tot stand kwam maar een verdere sloop van de Griekse economie. Het resultaat is dat aan het einde van die tweede bailout periode Griekenland in feite wederom failliet is. Daarbij komt dat de bailout leningen voornamelijk zijn gebruikt om bestaande schulden aan banken om te zetten in schulden aan de eurozone en ECB en target 2 systeem en slechts in zeer geringe mate zijn gebruikt voor de economie.

We praten graag over tipping points, momenten waarop de maat vol is. Met het aflopen van de tweede bailout was voor de gewone Grieken de maat vol. Ontwrichte economie, massale werkloosheid, loonsverlagingen die tot armoede leidden, groepen mensen die totaal geen inkomen meer hadden. De regering werd weggestemd.

De nieuwe regering was van mening dat gezien de economische en sociale instorting van het land gedurende de bailout periodes met de bailout voorwaarden een doorgaan op de oude voet  de situatie alleen maar erger zou maken.

Zij willen een andere aanpak door henzelf zonder de gehate Troika met een overbruggingskrediet tot zij de zaken zover op orde hebben dat ze op eigen financiële benen verder kunnen. Zij mikken voornamelijk op betere belastinginning ook van de weggesluisde kapitalen, een hervorming van de bureaucratie. Een herculestaak en volgens sommigen een sisyphus arbeid.

Recht daartegenover staat de rest van de eurozone die niet alleen een voortzetting van het austerity regiem eist maar nog verdere bezuinigingen.

Wederom niet alleen om Griekse redenen maar ook omdat een verzachting van de voorwaarden voor Griekenland bij andere zwakke lidstaten die eveneens zuchten onder de austerity voorwaarden van de eurozone tot politieke problemen zou kunnen leiden temeer daar ook in die landen een groeiende anti austerity oppositie gegroeid is en nog steeds in getal toeneemt.

Ook Duitsland is om andere redenen een keiharde tegenstander van verzachting van de voorwaarden en eist eigenlijk een onvoorwaardelijke overgave van Griekenland aan de eisen van de eurozone. Het peil heeft een netelig dieptepunt bereikt.

Vanmiddag ga ik verder denken hoe ik dat zie.