Duitsland    good guy   bad guy

Duitsland is mordicus tegen een Griekenland dat een nieuwe start wil maken. Hoor een briesende Schauble die Griekenland aan alle afspraken wil houden zonder maren. Maar Merkel wil Griekenland toch beslist niet uit de eurozone zien treden.

Het is niet alleen Griekenland dat een nagel aan de kist van Duitsland is. Volgens die Welt wordt Pierre Moscovici, de Fransman en oud minister, nu EU comissaris voor economische zaken op de vingers getikt omdat hij medegetekend zou hebben als voorstander van een motie voor het congres van de Socialistische Partij Frankrijk in juni a.s. waarin een versoepeling van de geldpolitiek wordt gevraagd. De ECB zou rechtstreeks staatsobligaties moeten mogen aankopen. Investeringen zouden deels niet meer als uitgaven bij de begrotingsberekening meetellen. Beide punten waar Duitsland falikant tegen is. Bovendien zijn directe aankopen van staatsobligaties  als staatsteun in het verdrag van Lissabon verboden.

Ook zou er een vergezamenlijking van schulden en spaargelden moeten komen hetgeen voor Duitsland  onaanvaardbaar is zonder politieke unie.

Duitsland was, als ik goed ben ingelicht, het land dat juist dat verbod van directe steun van lidstaten onderling of door de ECB, als voorwaarde voor het verdrag van Lissabon heeft gesteld.

Duitsland wilde vermijden dat lidstaten hun eigen verantwoordelijkheid zouden kunnen afschuiven op andere lidstaten. Achteraf bezien een onmogelijke catch 22. Aan de ene kant het uittreden uit de eurozone niet regelen en aan de andere kant hulp bij niet meekunnen verbieden. Dat roept om problemen en toen die in 2010 kwamen zat Duitsland in een onmogelijke situatie. Griekenland eruit was het einde van de eurozone en impliciet van de Europese Unie en die Europese Unie was Duitsland garantie voor "nooit meer oorlog". Duitsland moest dus wijken. Het bleef niet bij deze ene afwijking van het verdrag. Want meer lidstaten kwamen in de problemen en hulp moest komen. Het gevolg was dat hulp aan landen in acute nood geinstitutionaliseerd moest worden in het ESM om schending van het verdrag van Lisabon te omzeilen.

Maar het zat Duitsland niet lekker want het verminderde de invloed van Duitsland op zijn  geld. Maar ook in het ESM had Duitsland nog een veto door zijn stemgewicht hoewel dat eigenlijk niet waar was. De bestuursleden in het ESM zitten er niet als vertegenwoordiger van hun land maar op titre personel en zijn geen verantwoording schuldig aan hun parlement. Bovendien zijn zij onschendbaar in hun functie. Ze kunnen alleen vervangen worden. Door de quantitative easing door het ECB, onafhankelijk, geen verantwoording schuldig en met de mogelijkheid zijn mandaat vrijwel oneindig op te rekken werd de Duitse invloed tot het minimum beperkt en verloor het zelfs de permanente zetel want door de toetreding van Lithuanie kwam er een rouleersysteem. Bovendien is er geen stemgewicht op grond van de financiële status. Elke stem is een volledige.

De enige zekerheid die Duitsland nog overblijft is het Stability & Growth Pact waarin de fiscale voorwaarden voor de lidstaten zijn vastgelegd. De austerity.

Het is begrijpelijk dat als daaraan getornd wordt de degelijkheid die Duitsland in de eurozone voorstaat en op grond waarvan zij het verdrag van Lissabon hebben getekend geheel op losse schroeven komt te staan.

Voeg daarbij dat Duitsland de voornaamste geldverschaffer van de eurozone is en de motor.  En als slot dat Duitsland nog door andere lidstaten aangezien wordt als schuldig aan hun ondermaats presteren door hen goedkope leningen te verschaffen en hen zo in staat heeft gesteld ver boven hun mogelijkheden te lenen en te kopen.

De wil van Duitsland om de eurozone in stand te houden moet wel bovenmate groot zijn om niet het besluit te nemen de eurozone gedag te zeggen. Want er zijn andere lidstaten die vinden dat Duitsland er maar uit moet stappen en dat dat de problemen zou oplossen.

De meest recente prik is dat Schauble zich in Washington kritisch heeft uitgelaten over de Franse wil tot hervormen. Hij noemde Spanje als voorbeeld voor Frankrijk.  Parijs boze reactie hierop van links en rechts. "Een onverdragelijke, en contraproductieve onacceptabele vijandigheid ten opzichte van Frankrijk", zei de voorzitter van de Franse Socialistische Partij zelfs. Melenchon verlangde dat Schauble het Franse volk zijn verontschuldigingen moest aanbieden. Hij sprak over de "nieuwe Duitse arrogantie"en het FN vond het een aanslag op de Franse eer.

Het is duidelijk dat het niet alles pais en vree is in de samenwerkende groep eurozone landen.

De strijd tussen zuinigheid en vlijt oftewel austerity en anderzijds het loslaten van de teugels en profiteren van de honderden QE miljarden om tegen nauwelijks rente te lenen wordt steeds feller.

Samen daarmee de tegenstellingen tussen noord en zuid als exponenten van beide opvattingen.

 

Welke rol zal de Griekenland affaire hierbij spelen. Ook de USA wil dat Griekenland in het vriendenclubje blijft. Griekenland heeft Rusland als een soort dekking of last resort. Als Rusland inderdaad Griekenland een voorschot van zo'n 5 miljard euro wil geven voor de aanleg van de zuidelijke oliepijplijn waardoor Griekenland voorlopig uit de ergste liquiditeits problemen komt ontstaat een nieuwe situatie. Het wapen van het niet willen betalen van de laatste tranche als Griekenland niet toegeeft aan de eurozone eisen is dan behoorlijk bot geworden. Maar intussen heeft Rusland al ontkend dat zo'n deal al is afgesloten. Voor wat het waard is.

En Griekenland, al is het gedeeltelijk, in de Russische invloedsfeer terecht zien komen is voor de USA en Navo, om niet te spreken van de Europese Unie, een nachtmerrie.

Het is niet, zoals de eurozone misschien denkt alleen een financiële kwestie, maar een zaak van globaal gewicht.

Elk vervolg ervan waarbij Griekenland failliet zou gaan heeft globale repercussies. De voortekenen zijn nu al te zien door het oplopen van de rente voor andere zuidelijke lidstaten. De stelling dat de (banken van de) eurozone nu zo sterk staan dat ze de gevolgen van een Grexit zouden kunnen opvangen moet nog bewezen worden. Dat is een gok.

Het worden spannende tijden. Iedereen wacht af, ook ik, want niemand weet hoe het afloopt.

 

Maar in het krachtenveld van austerity en lossere opvattingen is het alleen maar een side issue. Dat wordt de ultime krachtmeting en de gevolgen daarvan zijn ook niet te voorspellen, denk ik.