Wat schort er aan de EU

deel vier

 Cameron beweerde nog vandaag dat hij bij een Remain overwinning nog verdere hervormingen van de EU zou afdwingen. Juncker, President van de EU commissie, boorde dat voornemen direct de grond in door te verklaren dat bij de onderhandelen Cameron al het maximum gekregen dat de EU wilde toestaan en dat er van verdere hervormingen geen sprake zou zijn. 
Hoe kon Cameron dat dan beweren.

Morgen is het de grote dag. Het Brexit referendum. Overmorgen moeten ze weer gezamenlijk door één deur. Maar Voor en Tegenstanders beschuldigen elkaar nog voor de laatste keer van onwaarheid spreken. Het gaat om ongeselecteerde immigratie of een Australisch puntensysteem dus immigratie van de economisch nuttigen,  grote economische schade of juist voordeel door onafhankelijk te zijn van de EU secondaire voorwaarden bij handelsverdragen. Althans zo lijkt het.

Maar in essentie gaat het om onafhankelijkheid of afhankelijkheid en aan beide hangt een prijs. En de opt-outs en de "hervormingen" door Cameron onderhandeld zijn een omstreden punt. Want gisteren is weer gebleken na de uitspraak van het Duitse Verfassungsgericht dat het Europees Hof de opperste juridische instantie is in de EU. Wat gebeurt er als dat Hof moet besluiten over opt-out opties of andere speciale overeenkomsten die in strijd zouden kunnen zijn met de EU verdragen of de uitleg die door het Hof  daar aan gegeven wordt. Of, zoals nu reeds gebeurt, over gevallen van verschil tussen Britse wetgeving en de EU wetgeving. Dat is de essentie.

Na morgen zijn er in de verhouding Verenigd Koninkrijk en de rest van de EU twee mogelijkheden. Het zijn vrienden of vijanden. Blijft GB binnen de EU dan is alles koek en ei, wint daarentegen de Leave dan worden, als je Hollande,  Schaüble en anderen hoort de messen geslepen en GB zo ver mogelijk gesloopt.

Emotioneel dus want economisch gezien zou het voor beide partijen voordeliger zijn bij een Brexit om de bestaande voordelen voor beide te behouden.

Maar aan de vijandschap van de EU ligt de vrees ten grondslag dat een Brexit bij andere EU landen de doorslag zou geven om eveneens uit de EU te stappen. En om dat te voorkomen moet GB gestraft worden. Zoals dat bij Grekenland gebeurde toen dat land uit de austerity wilde stappen en opnieuw onderhandelen over bail-out voorwaarden.

De daaruit te trekken conclusie zou kunnen zijn dat de EU niet bij elkaar gehouden wordt door een voor alle geldend belang maar door de vrees voor sancties bij het willen verlaten ervan en door eigen belang.

Als dat zo is dan moet het duidelijk zijn dat er iets wezenlijks mis is met de wijze waarop de  Europese Unie zich ontwikkeld heeft. Want in de tijd van de Europese Economische Gemeenschap was dat niet zo, ieder profiteerde.

Dat blijkt ook uit de opkomst en bloei van wat wordt genoemd nationalistische populistische groepen en partijen. Dat die groei niet toevallig is maar kan worden toegeschreven aan groeiende weerstand tegen de EU moet voor de EU een teken zijn de koers te wijzigen. Want steunen op een slinkende politieke meerderheid om ongestoord door te kunnen gaan is de kop in het zand steken. Want volgens de enquetes is een meerderheid van de bevolking  tegen die ontwikkelingen. Politieke partijen die dat negeren moeten daarvoor de prijs betalen. Dat is alom in de EU zichtbaar. Voor of tegen de EU geldt niet. Wel hoe de bevolking over de EU denkt en dat is duidelijk.

De euro levert blijvende problemen op. Blijven doorgaan met kunstmatige renteverlaging en geld bijdrukken zal op de duur tot flinke geldontwaarding leiden en begint al in Japan en misschien ook in de eurozone zijn kracht (als die er ooit was) te verliezen. De wisselkoersverlagende werking is in Japan zoek, de yen blijft stijgen ondanks de QE. Ik vraag me af of de QE niet meer problemen met zich meebrengt dan dat hij aan oplossingen biedt. Lage inflatie lijkt endemisch geworden ondanks de meer dan 800 miljard euro die de ECB al in de economie (maar welke) heeft gepompt om sterkere groei te veroorzakenen en zo de inflatie omhoog te krijgen.  En die 2% inflatie is juist het doel. En ondanks positieve prognoses (die volgens sommigen meer het gevolg zijn van groepsdenken dan van de echte economie bezien en vrijwel altijd te optimistisch zijn gebleken) is de werkelijkheid dat er eurozone landen zijn die niet zonder blijvende hulp kunnen voortbestaan en dat  zowat de helft lijdt onder objectief gezien unsustainable schulden (alleen betaalbaar door de kunstmatige lage rente en daardoor zeer waarschijnlijk ook veroorzaakt), dat de groei ondanks de ECB steun, lage grondstoffen prijzen te laag is om een omslag tot stand te brengen. Geen groot of zelfs klein succes dus. Het enige wat men zou kunnen zeggen is dat  het anders nog erger zou zijn geweest. Maar dat klopt niet als men naar niet euro landen kijkt.

En de schulden blijven een te grote last, ook al zou er een primair begrotingsoverschot zijn. En indien ooit de rente zal stijgen zullen die schulden nog zwaarder gaan wegen.

Want stel dat de inflatie inderdaad gaat stijgen omdat de olieprijs weer omhoog gaat  en de andere grondstofprijzen eveneens en dus de rente zal moeten gaan stijgen (en in de USA houdt men al rekening met een te sterk stijgende inflatie mogelijkheid) dan zullen de rentebedragen over de hoge schulden wellicht onbetaalbaar worden. Want al neemt de "echte" waarde dan af, de nominale waarde niet. En ook de waarde van het BBP daalt met de inflatie mee. En of de echte groei bij hogere inflatie extra zal toenemen is ook de vraag. Want het is de vraag die het aanbod bepaalt en niet andersom. En inflatie  is gewoon hogere prijzen en vermindert dus de koopkracht. De eurozone heeft wereldwijd gezien een enorm hoge staatsschuld. Niet alleen Griekenland.

De zwakke eurolanden dringen aan op een fiscale unie. Gezamenlijke begroting en verdeling van de gelden over de eurolanden. Geldstromen dus van sterker naar zwak. Een Fiscale Unie zonder Politieke Unie is niet mogelijk. Arbeidswetgeving en belastingwetgeving zouden immers uniform moeten zijn. In de eerste plaats uitgesloten door de enorme verschillen in economische potentie tussen de lidstaten, zie de minimum lonen varierend van nog geen 300 tot meer dan 1700 euro.

In de tweede plaats onmogelijk omdat de lidstaten niet al hun economische en financiële eigen macht en onafhankelijkheid willen afstaan aan Brussel. Ook al zou de bestuursstructuur zo worden gewijzigd dat het de EU een  direct democratische unie genoemd zou kunnen worden.

In de derde plaats omdat reguliere geldstromen zonder uniforme sociale regelgeving  onredelijk zijn en gelijkbercchtigheid verstoren. Neem als eenvoudigste voorbeeld pensioenleeftijden. Landen waar de inwoners met 67 jaar met pensioen gaan kan men niet belasten met betalingen aan landen waar dat op 55 jarige leeftijd plaats vindt. Zo ook met duur van werkloosheid uitkeringen en andere social benefits.

In de vierde plaats en meest fundamentele omdat men landen met grote economische (potentiële) verschillen niet in één muntunie kan onderbrengen zonder chaos te scheppen. En dat moet in de EU volgens de verdragen wel voor alle, ook nu nog kandidaat of pre-kandidaat leden. Kijk eens naar hun economisch vermogen en huiver.