De Brexit en de Europese Unie

met blindeerkap op vooruit of herbezinning op wat mis is

Mw Merkel en Hollande gaan, naar ik lees,  praten over een splitsing in de Europese Unie, landen die verdere "integratie" willen en landen die dat verwerpen.

Dat zou voorkomen dat nog meer lidstaten zouden willen uitstappen.

Maar het is wel in strijd met de verdragen.

En is uitbreiden van de macht van Brussel verdere integratie. Want dat is een van de hete hangijzers.

Wat wordt exact bedoeld  met "integratie", dat vage woord dat alles schijnt te dekken.

De Brexit is als een bom ingeslagen. Niemand had kennelijk (behalve Soros)  verwacht dat de Britten inderdaad voor uittreden uit de Europese Unie zouden stemmen.

Dat verklaart ook de impact die de Brexit op de financiële markten had. Een donderslag bij heldere hemel. Onverwacht dus panisch.

Eigenlijk vreemd want de Brexit beslissing is nog lang niet de Brexit in praktijk brengen door artikel 50 van het verdrag van Lissabon in werking te stellen dat de uittredings procedure regelt.

Maar niet vreemd als men de Brexit niet beschouwt als een geisoleerde actie van een volk dat toch al meer tegen de EU aanleunde dan er enthousiast lid van was. 

Als men het ziet als eerste land waar de bevolking vindt dat de EU teveel macht naar zich toegetrokken heeft en niet  in staat is die macht efficient en effectief uit te voeren en verkeerde beslissingen neemt.

  

Als voorbeeld de reacties van Juncker en Schultz, twee van de Presidenten  van de EU die willen dat GB er direct uit gaat. Alsof dat technisch mogelijk zou zijn of zelfs nuttig.

Staatsmanschap zou zijn eerst te overwegen op welke wijze dat uittreden zou moeten plaats vinden met zo min mogelijk schade voor de EU en voor GB, want hoe je het ook keert of wendt, de handelsbetrekkingen die er tussen GB en de rest van de EU bestaan moeten in het economisch belang van beide doorgaan en heroverwogen worden en dat kost tijd.

Voorlopig zou  er niets in behoeven te veranderen.

Experts op dat gebied zijn zelfs van mening dat de twee jaar die het verdrag daarvoor stelt na het in werking stellen van dat maagdelijke artikel 50 veel te krap bemeten is om dat kennelijk ingewikkelde proces op deugdelijke wijze te volbrengen.

Bovendien is het de eerste keer dat een lidstaat uit wil treden, er is dus geen ervaring mee.

En als het er om gaat door GB af te sluiten dat land zoveel mogelijk te beschadigen om een voorbeeld te stellen voor andere lidstaten en daarbij behoorlijk in eigen vlees te snijden in toch al economisch fragiele tijden zou dat bovendien een bewijs zijn van een existentiële crisis in de EU.

Landen niet binnenhouden door de merites van de EU maar door angst voor de gevolgen van een uittreden. Dat kan geen goede strategie zijn.

Mw Merkel en Hollande gaan besprekingen beginnen in een kleine groep en later met de EUlanden van het eerste uur over een flexibelere EU van twee niveaus, één geintegreerd de andere in losser verband.

Allereerst zou moeten worden afgezien van dat vage woord "integratie" en duidelijk omschreven worden wat het voor de regeringsleiders inhoudt. Duidelijk  of dat, zoals ik vorige keer schreef,  is komen tot een verbond van zelfstandige staten met gemeenschappelijke belangen of een federale staat met centraal bestuur en deelstaten of anders wat dan ook, maar duidelijk gedefiniëerd.

Bij zo'n potentiële  splitsing zou natuurlijk direct gedacht kunnen worden aan de eurolanden en de niet-eurolanden maar dat zou een onzinnig uitgangspunt zijn. 

Onder de eurolanden zullen er zeker zijn die niet willen kiezen voor een federale deelstaat status en onder de niet-euro landen zijn er wellicht lidstaten die dat wel zien zitten.

De huidige situatie als uitgangspunt nemen lijkt dus oppervlakkig misschien aantrekkelijk maar is riskant.

Een semi oplossing door een fiscale unie in de eurozone te vormen met een financieel parlement en treasury (ministerie van financieen), gezamenlijk begroting, gezamenlijke schuld  en gezamenlijk uitgavepatroon  zonder politieke unie,  dus zonder gezamenlijke regelgeving en controle,  zoals Frankrijk al eerder heeft voorgesteld, is dus geen oplossing.  

Zonder gezamenlijke sociale wetgeving en belasting wetgeving (dus een politieke unie)  en controle is een fiscale unie onmogelijk en onrechtvaardig en ondoelmatig.

Geldstromen naar landen met andere sociale, arbeids- en belasting wetgeving zal leiden tot ongelijke berechtiging en dus tot onrust en tegenstand en tot een wegvallen van de noodzaak tot structurele hervormingen.

Maar het valt niet te ontkennen dat de economische verschillen tussen de eurolanden toenemen in plaats van afnemen en dat dat een bron van onrust is in de eurozone en dus in de EU.

Dat ligt niet op de eerste plaats aan het ontbreken van structurele hervormingen in sommige eurolanden, hoewel dat ook meespeelt,  maar aan de verschillen in economische potentie.

De euro is daardoor voor de zwakke landen te duur en voor de sterke te goedkoop.

Daarvan profiteren juist de sterke eurolanden in hun concurrentie positie op de export markt.

Dat verschil kan niet door structurele geldstromen worden opgelost. 

Alleen een aanpassing van de waarde van de munt aan de economische potentie van elk land zou dat oplossen en de zwakke landen een kans tot groei bieden.

Die mogelijkheid bestaat bij de euro als enige, gezamenlijke munt niet.

Devaluatie, aanpassing aan de nationale economie, is onmogelijk.

Maar door het invoeren van een duaal geldstelsel zou dat wel mogelijk zijn.

Naast de euro een nationale munt die in waarde ten opzichte van de algemene euro kan variëren. Zulke stelsels zijn bekend.

We weten dat een aantal zwakke eurolanden wel naar zo'n fiscale unie streven.

Maar andere zijn er beslist tegen.

Het is bovendien tegen de regelgeving van het verdag van Lissabon in.

Gezien de opkomst en groei van nationalistische eurosceptische partijen juist ook in de eurolanden en door de euro zou een snel doordrukken van zo'n plan eerder een negatief dan een positief resultaat hebben al zou er nu nog een meerderheid bij de politieke partijen bestaan voor zo'n project.

Het zou de eis voor een referendum, die toch al leeft onder de bevolking, nog versterken en de kloof tussen EU Elite en de gewone mens nog verder vergroten.  

En ook in de eurolanden is er grote ontevredenheid bij de nationale parlementen en anders wel bij de kiezers over de ongecontroleerde usurpatie van macht door Brussel. Ook daar wil men meer taken weer op nationaal niveau kunnen aanpakken.

Een ding is zeker. Toen de EU nog EEG was heerste er algemene tevredenheid en bloeiden de economieën op. Toen de politiek werd toegevoegd ging het mislopen met de uitbreiding van de bureaucratie en omvang van het ambtelijk apparaat in Brussel en de invoering van de euro als enige munt.

Misschien is dat een begin: wat is er sindsdien misgelopen en hoe valt dat terug te draaien.

Dat is beter dan een sprong vooruit die niets oplost en slechts groter weerstand wekt. Tusk heeft gelijk.

Maar een bureaucratie is moeilijk in te tomen. Dat zie je aan de EU lidstaten bij de wens voor hervormingen. Dat zul je ook zien in Brussel. Dat eist excellent leiderschap.