logica and politiek

Zoals ik in mijn vorige blog voorspelde ontstaat er in Griekenland in sneltreinvaart een onstuitbare migranten crisis. Door de kustwacht geredde migranten overspoelen Griekenland samen met andere nieuwe binnenkomers,  terwijl in het noorden de grens potdicht zit. Op deze wijze krijgt Mw Merkel wel gelijk;  er komen minder migranten Duitsland binnen want de tussengrenzen zijn gesloten terwijil zij toch geen bovengrens stelt. Wat in Griekenland gebeurt en wat Macedonië met man en macht moet proberen te bijven tegenhouden is kennelijk een ander probleem. Alle logica is zoek en de politiek slaat woest om zich heen. Uitsluitend en alleen asielaanvragen stoppen voor illegale migranten zodat het geen zin meer heeft naar de EU te  komen zou misschien nog kunnen helpen. Maar het is even goed mogelijk dat het te laat is en dat de stroom zich niet meer laat stoppen. Nog grotere toeloop dan vorig jaar. Het kunnen alleen politici zijn die denken dat de stroom op natuurlijke wijze zal afnemen. Daar kan ook Turkije niet voor zorgen..

Gisteren maakt ik enkele opmerkingen over de G20 uitspraken over de economie en een mogelijke Brexit.

Waarom zou een Brexit zo'n enorme klap voor de wereldeconomie zijn.

Dat bracht me tot de volgende overdenkingen over een Brexit gezien in het licht van de ontwikkelingen in de Europese Unie. Die zijn misschien wat slaapverwekkend maar verklaren mijns inziens niet alleen de Britse uitbarsting van ongenoegen maar ook de in vele lidstaten groeiende onrust en ergernis over de Brusselse lust tot vergaren van steeds meer macht.
Is het de vloek van de bureaucratie waar ik eerder over schreef, het Brusselse organisme dat een eigen leven is gaan leiden los van wat er in de lidstaten speelt.  Dat zich bij een overweldigende migrantencrisis bezig gaat houden met het maximum vermogen van broodroosters en waterkokers.

Als je logisch probeert te denken zoek je in een bepaalde situatie de beste oplossing voor de toekomst.

Als je politiek denkt zoek je in die situatie de beste oplossing voor je politieke toekomst.

Dat is zeker van toepassing in de huidige Brexit ja/neen situatie net als bij de migranten crisis.

Het verleden heeft aangetoond dat Groot Brittannië en de rest van de Europese Unie op economisch gebied uitstekend konden samenwerken tot beider voordeel.

Het verleden heeft ook aangetoond dat op politiek gebied de EU en Groot Brittannië steeds flinke verschillen toonden.

Zo heeft bijvoorbeeld Brittannië geëist van de euro en de zeggenschap van de Europese Centrale Bank verschoond te blijven.

Een politiek besluit want wie de zeggenschap over zijn munt afstaat staat ook zijn souvereiniteit en zeggenschap over nationale belangen af. En politiek is het verkrijgen van zeggenschap.

En verlies van souvereiniteit is het wat niet alleen Groot Brittannië maar meer lidstaten bezig houdt.

We moeten terug naar de verdragen van Maastricht en Lissabon om het te begrijpen.

In het verdrag van Lissabon staat in de preambule, het "voorwoord" de zinsnede dat gestreefd wordt naar een "ever closer union".

Verder wordt in dat verdrag gesproken over zelfstandige lidstaten die de souvereiniteit over bepaalde gezamenlijke belangen die centraal behartigd  moeten worden overdragen aan, ok, "Brussel".

Voorts dat bij een aantal andere belangen gekeken wordt wie die het beste kan behartigen, Brussel of de lidstaten zelf,  maar bij voorkeur de lidstaten.

Tenslotte dat alle andere zaken uitsluitend bij de lidstaten horen.

Dat zijn onder andere de fiscale zaken, belastingheffing, begroting, uitgaven. Alleen zekere grenzen, in de verdragen vastgelegd,  mochten daarbij niet overschreden worden.

Wat wordt bedoeld met die "ever closer union". That is the big question. Naar elkaar toegroeien in economie, wetgeving maar zelfstandig blijven of steeds verder tot een superstaat uitgroeien.  Maar dat laatste spoort niet met de zelfstandige lidstaten uit de verdragen.

De vrees is dat steeds meer souvereiniteit aan Brussel wordt overgedragen, meestal als antwoord op een crisissituatie, niet door een positieve ontwikkeling.

De euro speelt daarbij een sleutelrol.

In het verdrag van Maastricht stond al dat de euro de munt is van de Europese Unie en dat deze EU een Europese Munt Unie zou worden. Maar in het latere verdrag van Lissabon werd ook de clausule opgenomen dat de lidstaten van die EMU elkaar niet direct mochten steunen en dat de Europese Centrale Bank dat ook niet mocht.

Een aanwijzing van de bevoegdheidsgrenzen van die EMU en de zelfstandige verantwoordelijkheid van de lidstaten voor hun financiën.

Maar wel moeten alle lidstaten volgens de verdragen de euro verplicht invoeren zodra zij aan de voorwaarden voldoen, voornamelijk een begrotingstekort van maximaal 3% en een staatsschuld van 60%.

Groot Brittannië bedong een vrijstelling van de verplichting de euro in te voeren en ook Denemarken kreeg een uitzonderingspositie. Anders waren zij niet accoord gegaan met het voorgestelde verdrag van Lissabon dat unanieme instemming van alle lidstaten nodig had.

Een politieke beslissing.

Groot Brittannië heeft dus al steeds een uitzonderingspositie ingenomen en heeft de EU blijven beschouwen als primair een economische gemeenschap, EEG, die de deelnemers grotere economisch bloei had verschaft door afschaffen van invoerrechten, vrij verkeeer van personen, diensten en goederen. Maar geen open grenzen, want dat waren de grenzen van de Schengenlanden waar Groot Brittannië niet toe behoort.

De eurozone bestaat eigenlijk niet, noch een apart bestuur van de eurozone. De Commissie van de EU is de baas. De eurozone is een resultaat van een artikel in het verdrag van Lissabon deel Functioning of the Union, waar het een groep van lidstaten wordt toegestaan een voorsprong te nemen op de rest onder gezag van de Commissie. Die voorsprong groep, internationaal de euro area genaamd, is echter een eigen leven gaan leiden met eigen afspraken en regelgeving die nioet voor de andere lidstaten gold, nog niet tenminste.

Denk aan de bailouts, het Europees Stabiliteits Mechanisme, het ESM, de banken unie, het streven naar een fiscale unie en een eigen eurozone parlement en ministerie van financiën met eigen begroting en zelfs belastingheffing.

Maar, en dat is een kernpunt, als de Europese Unie is uitgegegroeid tot die EMU, Europese Munt Unie, waarin alle lidstaten de euro voeren, uitgezonderd Groot Brittannië en wellicht Denemarken gaat deze voorsprongsregelgeving voor de gehele Europese Unie gelden. Dan wel tenslotte.  

Cameron heeft onderhandeld met de EU onder andere hierover.  Want dat is een essentieel punt. De verhoudingen worden al meteen duidelijk: onderhandeld met de EU. Niet er is binnen de EU onderhandeld over. Neen, het buitenbeentje Britain tegen de rest.

Cameron heeft eruit gesleept dat de regelgeving van de eurozone, in het eind stadium dus van alle lidstaten van de  EU  behalve het VK, niet voor Brittannië mag gelden.

Want alle andere EU lidstaten zullen uiteindelijk de euro moeten invoeren en voor alle zal dus die euro regelgeving gelden behalve voor Britain.

Dat is misschien technisch mogelijk, maar in de praktijk zal de regelgeving van die EMU (dat is de eurozone dan) wel degelijk van invloed zal zijn op het VK. Want die regelgeving is dan geheel gericht op de euro, met  dan in het VK een eigen regelgeving voor het pond. Volkomen geïsoleerd. En een zo geïntegreerde financiële regelgeving maakt in feite ook een politieke unie. Want wie het geld beheert heeft de macht. Natuurlijk zal Britain daar de gevolgen van ondervinden.

Dus of het VK binnen of buiten de EU staat heeft voor dit onderdeel nauwelijks betekenis. Elke regel in de EU kan volgen op elke regel in het VK en omgekeerd, in beide gevallen.

De beperkingen van uitkeringen voor binnenkomers, een andere voorwaarde,  gelden maar voor een beperkte groep en voor een beperkte tijd. En dat binnen die periode minimumlonen, gemiddelde lonen en uitkeringen binnen de EU in evenwicht zijn gekomen lijkt gezien de geschiedenis van de laatste twintig jaar en de armoede van de nieuwe lidstaten niet erg realistisch.

Dat zelfstandig handelsovereenkomsten sluiten sneller en meer gericht op het Brits belang gunstiger is voor het VK is duidelijk.

Want  zoals nu de EU handels en associatie overeenkomsten plaats vinden, die door de niet sporende belangen van de lidstaten lang duren en door die verschillende nationale belangen nooit optimaal kunnen zijn (denk aan EU/VS nu) spreekt vanzelf.

Het argument dan,  dat Britain bij lid blijven van binnen uit meer invloed zal kunnen uitoefenen en de EU van binnen uit hervormen lijkt mij heel vergezocht. De EU wordt EMU, euroland, met regelgeving over dat euroland die niet voor Britain gelden en waar Britain dan ook geen invloed op heeft. Waar kan het dan wel invloed op uitoefenen.

Waarom zou een uittreden van Groot Brittannië dan misschien wel een wereldcrisis veroorzaken.

Want of Britain of de EU er beter op wordt of niet, of er een grote klap voor de wereldeconomie door wordt veroorzaakt of zelfs een grote mondiale crisis ligt geheel en al aan de politieke wil van de EU en Britain om tot een voor beide redelijk resultaat te komen bij een Brexit.

Geen politieke twist maar ecnomische afwegingen.

Voor de Europese Unie tot stand kwam en de Europese Economische Gemeenschap heerste en er dus geen sprake was van politieke integratie of ever closer union nam de economische groei en de welvaart van de bevolkingen toe.

Geen enkele economische reden om te veronderstellen dat bij een politieke zelfstandigheid van Britain maar volop participeren in de Europese economie zoals tijdens de EEC de wereldeconomie of de EU economie of de Britse economie zou instorten. Maar dat eist politieke wil.

En zoals ik aan begin van deze overpeinzingen zei, logisch en rationeel denken en handelen en politiek denken en handelen lopen wijd uiteen.

En zoals ik in een vorig blog ook zei, bureaucratie is zelfinstandhoudend en uitdijend. 

En de overweging dat een aantal lidstaten van de EU nog niet aan de voorwaarden voor toelating tot de euro groep voldoet en dat ook gezien de armoede in nieuwe (kandidaat) lidstaten in de nabije toekomst nog niet zal gebeuren en er dus voorlopig geen reden tot zorg is.

Want de EU is immers niet voor een beperkte periode overeengekomen maar als permanente unie. En wat  nu wordt beslist zijn de regels voor de toekomst.