Nog geen hoofdpijn?  Na dit stukje vast wel. Waar gaat het nou om?

Is het nou de inflatie, de wisselkoers of de beurskoersen

Ik dacht dat de door de ECB uitgevoerde banken stresstests vorig jaar hadden aangetoond dat de eurozone banken liquide en solvabel waren en dat voor afgelopen 1 januari eventuele herkapitalisatie afgerond zou zijn zodat vol vertrouwen zou kunnen worden overgestapt van banken bailout naar banken bailin, dat wil zeggen dat allereerst aandeelhouders en obligatiehouders zouden worden aangesproken, daarna het bankenfonds dat bufferkapitaal voor noodgevallen bevat, daarna de staat en pas daarna de belastingbetaler.

Dat de ECB er ook een rol in zou spelen door gerichte aankopen van bad loans van banken direct of via bundeling en andere banken is mij toen niet zo duidelijk gebleken.

Nu blijkt dat in Griekenland, en nu in Italië toch die ECB een rol lijkt te spelen door de aankoop van die gebundelde bad loans als Asset Backed Securities in de QE.

Portugal en Spanje zijn eveneens  bad loan landen dus daar  zou dat ook kunnen gaan spelen. Transparantie als door een frosted glass window. Dus niet. 

Centrale Banken van euro zone landen schijnen ook (via banken) de eigen staatsschuld te kunnen opkopen als reserveringen voor pensioenen en dergelijke. Draghi laat zich er, op zijn minst, niet erg helder over uit.

wisselkoers van 2014 tot nu toe

Hoewel het inflatiedoel niet is bereikt is een van de neveneffecten van de ECB Quantitative Easing en het rentewapen de val van de euro tegenover de dollar. Hoewel dus niet het doel van de 60 miljard euro per maand opkoop handel is het een heel gunstig neven effect voor de concurrentiepositie van de eurozone op de wereldmarkt. De export wordt in dollars immers veel goedkoper en zal dus behoorlijk kunnen toenemen.

Dat zou vooral voor de zwakke euro staten voor wie de euro eigenlijk te duur is een export stimulans zijn en zo hun economie aanjagen.

Want de eurozone heeft wel in totaal  steeds een positieve handelsbalans maar voor de zuidelijke staten is een koersdaling in feite noodzakelijk om te kunnen concurreren. Zij juichten die koersdaling dan ook toe.

  

de Duitse handelsbalans

 vergeleken met de Franse handelsbalans

Dat blijkt echter op zijn minst toch helaas te vroeg gejuicht.

Helaas, want zoals uit deze twee handelsbalansen blijkt profiteert wel Duitsland, dat toch al een zeer goede export positie had en herhaaldelijk haast op de vingers werd getikt omdat het de positieve grens van 6% (door de EU als maximum toelaatbaar gesteld in de Macroeconomic Imbalance Procedure) handels overschot steeds overschreed, hetgeen  werd gezien als ten nadele van de andere euro lidstaten.

Maar Frankrijk, dat zou hebben moeten profiteren van de koersval van de euro deed dat, zoals uit de grafiek blijkt, echter niet en behield de negatieve balans, meer import dan export.

Hetzelfde geldt voor Spanje dat toch een redelijke economische groei doormaakt. Voor Italië, dat al een positieve handelsbalans had maakte het niet veel uit.

Maar van een markante steun erdoor voor de zwakke lidstaten, zoals werd verwacht, is dus geen sprake. De sterke landen hebben er wel baat bij.

  

Wat zijn nu echter de gevolgen van de inflatie. We weten dus dat 2% inflatie de smeerolie is voor de economie, de kooplust wekt en zo een heilzame uitwerking heeft.

Maar is dat alles?

Prijsstijgingen tussen 2008 en nu

In dit staatje zien we wat de inflatie tussen 2006 en nu met de consumentenprijzen heeft gedaan. Een gestage stijging van de prijzen elk jaar weer met het percentage inflatie. In die negen jaar is een echte prijzen berghelling ontstaan.

De koopkracht zou dus in die periode enorm zijn afgenomen als de  inkomens gelijk waren gebleven. De conomie zou omgetwijfeld zijn ingestort. Maar....

de erbijbehorende loonstijgingen 2008 tot nu toe

Maar gelukkig zijn de lonen en salarissen in dezelfde periode met de prijsontwikkeling meegegroeid. Soms zijn de lonen geïndexeerd en volgen dan de prijsontwikkeling (inflatie) automatisch en als dat niet het geval is  zijn de vakbonden er snel bij om loonsverhogingen af te dwingen.

Vaak gebeurt dat niet helemaal volgens het boekje en treed er toch een sluipende koopkrachtvermindering op omdat de inflatie hoger is dan de looncorrectie.

Daarbij moet ik wel vermelden dat degenen van wie het inkomen niet geïndexeerd is goed de klos  zijn.

Denk aan de gepensioneerden de laatste tien jaren, voor wie er geen of veel te lage indexering was.

Kun je nu gezien de groei van het BBP zeggen dat de economie zoveel heeft geprofiteerd van de inflatie. Kijk naar de BBP grafiek van gisteren en trek je conclusie.

Wat wel zo is is dat de loonsverhogingen ter compensatie van de inflatie de situatie weer hebben geëgaliseerd. En dat door die loonsverhogingen er weer een productiekosten verhoging en dus prijsstijging, is inflatie, werd opgewekt die  weer een nieuwe loonsverhoging noodzakelijk maakt.

Er is een soort elk jaar opnieuw voortdurende inhaalrace tussen prijsstijgingen en loonsverhogingen.

De consument  schiet er dus in feite niets mee op.

Maar er is een ander gevolg dat wel degelijk heel belangrijk is.

Want het is  duidelijk dat de staatschuld met de waarde die in 2008 gold in 2015 heel wat minder waard is door die inflatie, geldontwaarding. 

Voor de staat dus een flink voordeel.

  

Wat moet ik nu voor mijzelf als eindconclusie zien van al die honderden miljarden en negatieve rentes? 

De economie groeit maar mondjesmaat, de inflatie laat op zich wachten, de lonen stijgen met de prijzen, renteniers en gepensioneerden zijn het haasje, de handelsbalansen vertonen geen spectaculaire sprongen, lenen blijft veel te goedkoop en dus riskant.

Maar zonder die lage rente zouden de zwakke lidstaten de rente over hun schulden niet meer kunnen betalen en zou de eurozone instorten.

Aan de andere kant hadden ze zonder die lage rente die schulden nooit zo hoog kunnen laten oplopen.

Zonder die lage rente waren er die huizenbubbels niet geweest en had je in zuid Spanje niet al die onafgebouwde skeletten gezien.

En als de Centrale Banken niet zo de markt hadden gestuurd met die maatregelen had de marktwerking die aandelen meer op de reële waarde gelaten en hadden die beurskoersen niet zo gezwabberd. Althans, zo zie ik het.

Maar denk erom. Nu dat allemaal zo is gegaan is er geen stoppen meer mogelijk. Zoals sommige analisten zeggen, we zijn aan de QE en lage rente verslaafd geraakt en moeten nu ermee door. En sommigen zeggen ook dat de uitwerking ervan afneemt em dat hogere doses of nog zwaarder middelen nodig zijn. Is dat echt zo.

Dus wordt algemeen verwacht dat de ECB in maart met aanvullende maatregelen moet komen, naast de 60 miljard euros maandelijks geprint.

De inflatie, dat wordt algemeen verwacht zal nog jaren laag blijven. De groei verwachtingen voor de wereldeconomie worden continu naar beneden bijgesteld. De zuid europese banken, en misschien ook wel in andere lidstaten,  hebben nog steeds een overmaat aan bad loans, niet incasseerbaar en non-performing loans, leningen die de laatste tijd niets hebben opgebracht.

Rij over de A7 in Spanje  van Malaga naar Gibraltar en zie langs die gehele route de onafgebouwde skeletten van soms halve wijken. Die moeten ook alle terug te vinden zijn op de balansen van banken. Maar voor welke waarde.

De economie van de eurozone groeit wel, maar te weinig om de begrotingsgtekorten op te vangen. Dus blijft de 93% schuldenlast of constant of neemt toe.

De illegale migrantenstroom kost ook kapitalen. Stel eens voor dat dat bedrag in Nederland op 6,5 miljard euro komt dit jaar. Dat betekent dan dat het begrotingstekort met 1% oploopt. Dus de schuldenlast loopt ook op.

Maar ik ben van mening dat de beurskoersen de meeste invloed hebben op de maatregelen die genomen gaan worden. Het is de laatste jaren duidelijk geworden dat Centrale Banken meer dan de economie de beurskoersen hoog houden.

Steeds als er een koersen daling is komt er van de een of andere centrale bank een aankondiging  van ingrijpen en de beurskoersen veren op. 

In de eurozone beurskoersen grafiek is dat te zien. 

Maar er is ook te zien dat de invloed er van terug loopt. Een soort slijtage verschijnsel.

De standaardmaatrgelen, goedkope leningen, geldpers aanzetten, renteverlaging tot in het negatieve, het effect neemt af.

Kan de ECB dan met iets geheel nieuws komen. 

Bijvoorbeeld direct in de economie investeren, buiten de banken om, die alleen maar een hinderpaal tussen geld en bedrijfsleven zijn. 

Obligaties van bedrijven aankopen. 

Of echt helicoptergeld, direct een geldgift aan de consument die dat uitgeeft (want sparen heeft geen zin) en zo de economie een enorme adrenaline injectie geeft waardoor die dan goed op gang komt en zo zichzelf kan stimuleren. Want dat laatste is een economische noodzaak.

Maar hoe ver kan de ECB haar mandaat nog verder oprekken.

Eén ding blijft. 

Met geen enkele maatregel maak je van een potentieel zwakke economie een sterke. Dat is het lot van de eurozone. 

Bofinger heeft gelijk maar zal het nooit krijgen. 

Want het zijn en blijven onafhankelijke staten en geen eurozone regios. 

Dus blijven fiscal transfers, structurele geldstromen van sterk naar zwak uit den boze.

Tenzij pensioenen, sociale wetgeving, belastingwetgeving, loonvorming in de gehele eurozone gelijk moeten zijn. 

Kijk naar de verschillen en besef dat dat nooit mogelijk wordt. 

Behalve in de verbeelding van buiten de werkelijkheid levende theoretici of idealisten.

Maar, zoals altijd zijn dit mijn gedachten en overpeinzingen. En iedereen kan de zijne of de hare hebben die totaal anders zijn. Denken staat gelukkig nog vrij. Indoctrineren ook, jammer genoeg.

Als laatste reminder nog een maal de beurskoersen van 2014tot nu toe

 Vanaf maart 2015 toen de 60 miljard euro per maand door Draghi werden geschapen zie je dat elke kleine inzinking steeds minder reageerde op een nieuwe belofte of rentevermindering tot eind januari 2015 de 60 miljard geen indruk meer maakten. en de koers weer beneden  die van 2014 kwam. 

De markt begon te winnen. 

de wet van de teruglopende reactie. 

Welke geheel nieuwe prikkels moeten weer respijt  gaan bieden, zo vraag ik me af.

Binnenkort zullen we het weten.