Het is eindelijk volbracht, 

of toch niet misschien

"Griekenland heeft overeenstemming bereikt met de crediteuren".

Het klinkt net alsof Griekenland geen deel uitmaakt van de eurozone. Dat in plaats daarvan er twee partijen tegenover elkaar staan.

Want het is geen overeenkomst die uit wederzijdse wil om tot elkaar te komen ontstaan is maar uit het gegeven dat Griekenland perse in de eurozone wilde blijven en tezelfdertijd de austerity, de basis van de eurozone fiscale politiek, af wilde zweren.

Dat Griekenland dat wilde valt niet te verwonderen want deze austerity was nog meer dan in andere lidstaten gebaseerd op ondragelijke lastenverhogingen en een  zo groot koopkracht verlies dat voor zo'n dertig procent van de bevolking de armoede de werkelijkheid van elke dag was geworden.

Deze overeenkomst heeft eigenlijk maar één doel. Het scheppen van een blijvend primair begrotingsoverschot, minder uitgeven door de overheid dan deze aan revenuen (belastingen en accijnzen) ontvangt. Daarbij blijven de uitgaven aan rente op schulden buiten beschouwing. Het waarom is simpel. Een land met een primair begrotingsoverschot behoeft niets te lenen en kan dus op eigen benen staan en kan zelfs zijn staatsschuld verminderen zowel in euros als in schuldpercentage.

Nu zijn er, naar mijn mening, twee soorten primair budget surplus. De ene komt voort uit een bloeiende economie met een gezonde groei die daardoor voor de overheid een hoge belastingopbrengst oplevert. Een economie gestuurd overschot dus.

De tweede is bij een zwakke economie met geringe groei en overdadige schuld een opschroeven van de inkomsten van de staat door hogere belastingheffing en accijnzen gepaard aan loonsverlagingen (om de export positie concurrerender te maken) om zo'n primair overschot te forceren.

Het risico daarbij is dat de overschot winst te niet wordt gedaan door het  erdoor ontstane koopkrachtverlies en de economische situatie verslechtert. Dat laatste is het geval geweest bij de vorige Griekse bailouts.

In de Griekse situatie komt daar nog bij dat, en dat is nu nog bij deze overeenkomst onbespreekbaar, dat de Griekse staatsschuld volstrekt onhoudbaar is.

Maar er zijn binnen de eurozone meer landen die er slecht voorstaan. En er zijn er maar een paar die een primair overschot hebben.

Kijk naar de tabel in mijn vorige blog.

Het voordeel van die andere landen boven Griekenland  is echter dat zij op de kapitaalmarkt tegen redelijke rentetarieven kunnen lenen onder dekking van de ECB. Zonder die dekking zouden zij ook exorbitante rentetarieven moeten accepteren.

Ook wordt hun positie verbeterd door de aankoop van hun obligaties door de ECB in het kader van de Quantitative Easing van 60 miljard per maand.

Zonder deze paraplues zouden dus ook zij het zwaar hebben.

Was Griekenland echter niet in opstand gekomen tegen de austerity en hadden ze de voorwaarden door de eurozone gesteld gedwee aanvaard en toegestemd in een derde bailout dan had Griekenland daar ook van kunnen profiteren.

Maar Griekenland wilde zowel het een als het ander. Geen austerity en wel in de eurozone blijven.

Dat de wijze waarop nu de overeenkomst tot stand is gekomen meer opleggen en aanvaarden dan overleggen is geweest en  dat eurozone regelingen die aanvaard zijn de parlementaire beslissingen kunnen overrulen is ook wel duidelijk geworden.

Dat kleine landen daar eerder onder lijden dan de grote is ook helaas duidelijk geworden.

Hoe groot die verschillen tussen de lidstaten wel zijn blijkt uit de volgende tabel. Daarin staan de lidstaten met oppervlak, aantal inwoners per vierkante kilometer, het Bruto Binnenlands Product per persoon, de staatssschuld per persoon, percentages begrotingstekort/surplus, werklozen, de geschatte groei in 2015.

Dan blijkt weer hoe verschillend de eurolanden zijn, niet alleen in economie maar demografie. Samen met de vorige tabel geven ze denk ik een duidelijk beeld van de eurozone.

Het berekenen van het primair overschot dat Griekenland blijvend moet bereiken om in de verre toekomst, als er tenminste uitstel van aflossing van de schulden wordt toegestaan, hetgeen dus nog steeds niet is besproken, is een kwestie van rekenen en prognoses maken. Dat rekenen zal wel kloppen maar of dat ook met de prognoses zo is valt te betwijfelen.

Het zwarte circuit speelt ook een grote rol, denk ik. Als dat gewit wordt en belast valt een flinke inkomenspost voor de betrokkenen weg. Dat heeft ongetwijfeld een even flinke invloed op de koopkracht. Zo is er nog veel ongewis hetgeen ook blijkt uit de reacties van veel analisten.

Bovendien is het nog geen gelopen race. Schuldvermindering is voor het IMF een dwingende factor. Zonder dat doen zij niet mee. Geen schuldvermindering is voor Duitsland een dwingende factor. Duitsland wil niet zonder het IMF.

Hoe daar een schimmige oplossing voor zal komen, (wegschuiven naar over dertig jaar of zo) lost het probleem niet op. En flink wat   eurozone landen kampen ook met onhoudbare schulden. Die volgen met argusogen wat er met die Griekse schuld gaat gebeuren.

En wat gaat er met Griekenland zelf gebeuren met die nog zwaardere lasten.

Ik geloof dat Schauble, hoewel hij het als overtuigd voorstander van de euro met bloedend hart gezegd moet hebben, het bij het rechte eind had toen bij een (tijdelijk) uittreden van Griekenland uit de eurozone het beste vond.

Dan kan met een devaluatie, als zelfstandig land begeleid door het IMF, en een totale schuldsanering Griekenland zijn eigen lot bepalen. Natuurlijk vooral in het begin in grote armoede.

Maar als ik de 27 pagina's overeenkomst doorlees denk ik dat die armoede voor een groot deel van de Griekse bevolking ook onder die derde bailout periode en vele jaren daarna even groot zal zijn.

Maar, zoals ik altijd zeg, ik kan de plank ook mis slaan.

En de Griekse bevolking verkiest toch binnen die eurozone te blijven. Is het toch after all hun eigen wil.

En we leven in een geglobaliseerde economie. De gevolgen van de Chinese waardevermindering van de yen (hoewel met nog geen 4% niet te vergelijken met de 20% waardevermindering van de euro ten opzichte van de dollar in nog geen jaar tijd) vallen nog niet te overzien. Maar ongetwijfeld zullen ze ook van invloed op de eurozone zijn.

En rente verhogingen in Groot Brittannië en de VS, die ook ongetwijfeld zullen komen, is het dit jaar niet dan wel later laten ook hun sporen achter.

En politiek gezien staat er een behoorlijk aantal verkiezingen voor de deur. Of die even grote verrassingen als de Griekse zullen brengen is maar afwachten.

Op CNB.com vond ik dit nogal pessimistische organogram.