De financiële "uncharted waters"

-jarenlange monetaire easing,

-fiscale stimulering,

-structurele hervormingen,

-helicopter geld.

zetten ze zoden aan de dijk die op doorbreken staat.

De illegale migranten in Griekenland gestrand. De EU had beloofd 4000 medewerkers naar Griekenland te sturen om het hoofd te bieden aan die Turkije deal.

Per maand zouden 6000 "gevallen" worden afgehandeld met een maximale "inruil" van 72000 dit jaar. Ik meen dat dat nog in aprl j.l. is besloten.

Nu is het duidelijk dat van deze toezegging  nog geen 10% is nagekomen zodat de inruil met Turkije beperkt is gebleven tot in totaal 468 migranten.

Over Italië zullen we het dan nog maar niet hebben.

Ook hier zien we dat de Brusselse rekenmeesters geen enkele zicht hebben op de werkelijkheid.

De Oost Europese landen tonen nog steeds geen bereidheid tot te geven aan de druk mee te doen aan de migranten reallocatie. Het Duitse EU commissie lid Oettinger heeft weer dreigende taal richting Tjechië gsproken.

Om ook even te laten zien hoe krankzinnig de monetaire politiek kan zijn: de ECB koopt ondernemingsleningen op tegen negatieve rente.

Dat wil dus zeggen dat de ECB in feite rente betaalt aan die ondernemingen om geld aan hen te mogen uitlenen.

Zou dat nu de koopkracht van de bevolking doen toenemen of het kapitaal doen groeien. Lang leve Piketty.

De negatieve rente is een nieuwe uitvinding die voor de banken een enorm negatief probleem vormt.

Daarom is er ook kritiek op de EBA stress test omdat juist die negatieve rente invloed niet in die test is meegenomen.

Bovendien zijn Portugal en Spanje, beide met zwakke banken, niet getest.

Maar terug naar andere financiële zorgen.

Japan zet verdere monetaire geldverruiming en renteverlagingen op een laag pitje.

Dat moet wel want afschaffen zou een puinhoop veroorzaken.

Je kunt ongelimiteerd opkopen van obligaties en laag houden van de rente niet in een klap stoppen, er is gewenning opgetreden aan die constant geldvermeerdering bij de banken. Kijk bijvoorbeeld naar de aandelenmarkten.

Maar het is duidelijk dat het zwaartepunt door de Japanse overheid verlegd is naar de fiscale component en, hopelijk, naar structuurveranderingen.

De monetaire geldverruiming en het rentewapen hebben gefaald om Japan uit het slop te halen.

Wel is de staatsschuld gestegen tot 229% van het Gross Domestic Product.

Een fiscaal stimuleringspakket van 275 miljard dollar, meer dan de helft voor dit jaar, in een aanvullende begroting wordt nu beoogd.

Dat zal de economie 1,3% extra doen groeien. Althans dat is de bedoeling.

Is het de eerste stap naar helicopter geld, of is het dat in feite al.

Ik vermeld dit omdat Japan gezien zou kunnen worden als de proeftuin voor de eurozone met dien verstande dat de ECB niet te maken heeft met een homogene economie maar met 19 verschillende ver uiteenlopende economieën.

Ik vermeld het ook in het kader van de langzame positieverandering van het IMF van  monetary easing naar fiscale stimulering en structuurhervormingen.

Meer algemeen wordt nu aangenomen dat of de langdurige toepassing van geldverruiming en renteverlaging het effect ervan doet afnemen of dat er eigenlijk geen duidelijk effect is.

Of het nu het één of het ander is maakt voor mijn lekeninzicht niet veel uit. In ieder geval helpt het kennelijk niet meer en moeten andere wegen worden gezocht.

Gaan we ongetwijfeld nieuwe "uncharted waters" bevaren. Voor de zoveelste keer.

Maar wel moet ik vermelden dat onder het geldverruimings regime door de lage rente en overvloedige geldpers produktie de staatsschulden in de eurozone tot onhoudbare hoogte zijn gestegen gemeten naar normale rentetarieven vorming.

Met andere woorden kunstmatig betaalbaar zijn gehouden.

Bij een normale marktwerking hadden ze nooit zo hoog kunnen stijgen en waren door hoger risico vorming door hogere rente tarieven afgeremd.

Dat geldt men name voor de zwakkere economieën.

Ook hoor ik steeds vaker dat het tijdperk van de austerity, de zuinigheid en vlijt, achter ons ligt en dat juist fiscale stimulering met zoals ik al gezegd heb als doel "uit de schulden te groeien"  gekoppeld aan structurele hervormingen de nieuwe trend is.

Nu moet wel in aanmerking worden genomen dat die austerity in de eurozone uitgelegd is als vooral door lastenverhoging voor de burgers hoe dan ook aan de 3% norm voldoen.

Het IMF heeft te laat ingezien dat dat contra productief werkt.

Die austerity  heeft wat de 3% betreft wel gewerkt gezien het feit dat het totale eurozone begrotingstekort onder die 3% is gezakt.

Maar door die lastenverhogingen en dus daling van de koopkracht is ook de economische groei heel beperkt  gebleven ondanks de uiterst lage rente en overvloedige geldinjecties en lagere olie en grondstroffen prijzen.

Bovendien leidt elk begrotingstekort tot een verhoging van de staatsschuld in euros waarover rente en aflossing moet worden betaald.

Die rente is dus van heel groot belang.

Pas bij een begrotingsoverschot neemt de staatsschuld in euros af.

Bij een groei groter dan het begrotingstekort neemt alleen het percentage van de staatsschuld af.

Dat percentage geeft aan hoe betaalbaar de staatsschuld is gemeten naar het Bruto Binnenlands Produkt.

De EU houdt 60% als norm aan. Andere bronnen vinden 90% het kantelpunt van hopeloosheid.

Maar de rentetarieven zijn de beslissende factor. Hoe lager de rente hoe langer betaalbaar, hoe hoger de rente hoe onhoudbaarder de rentelast.

Hieronder drie simpele opstellingen die aangeven wat het resultaat volgens mij zou zijn in Italië bij gewoon doorgaan zoals nu, bij austerity (en daardoor een 0% begrotingstekort) en bij een hogere groei door ook hoger tekort ("uit de schulden groeien") over een periode van tien jaar.

Voor mij zijn de conclusies duidelijk. Voorkomen is beter dan proberen te genezen.

Maar zoals altijd moet ik toegeven dat het de overpeinzingen van een leek zijn.