Bankiers en Regeringsleiders

Oorzaak en Gevolg en Symptoombestrijding

Terwijl in Jackson Hole de wereld bankiers elkaar toespreken en discussiëren over de magere resultaten van hun monetaire politiek van geld bijdrukken en renteverlagen trekt Mw Merkel langs de Europese Unie landen om zover ik kan beoordelen de meningen te peilen over de toekomst van de Europese Unie zonder het Verenigd Koninkrijk en daarbij vier onderwerpen in het bijzonder, vluchtelingen, veiligheid, EU strijdmacht en economie/groei.

Beide zijn in hoge mate symptomatisch van aard.

In Jackson Hole moet men kampen tegen de tegenvallende economische resultaten van een jarenlang monetair beleid waar men toch geen beter alternatief voor kan vinden dan meer van hetzelfde met nog groter risiso.

Waar men wel moet toegeven dat men in die afgelopen jaren zo driftig met het sturen van de economie (en in feite vooral de geldmarkten) bezig is geweest dat de "toolkit" vrijwel uitgeput is en zich zelfs  zich tegen de beoogde uitwerking zou kunnen keren en bovendien geen ruimte meer open heeft gelaten om een nieuwe crisis het hoofd te bieden.

Maar de Bank van Japan wil, ondanks de voortdurende lage inflatie en de kwakkelende economie op de geldverruimingsweg doorgaan evenals volgens Coeure  de ECB hoewel hij aangaf dat op een gegeven moment de side effects wel eens de positieve werking zouden kunnen overtreffen.

Maar er is, zo dacht ik,  overeenstemming dat zonder structurele hervormingen monetaire easing en rentemanipulatie niet de optimale uitwerking kunnen hebben.

De oorzaak van de stagnatie is juist de structuur van de economie.

Hoe zit dat in de eurozone.

Toen Duitsland in het begin van de euro het zwakke lid was van de eurozone en jaar na jaar de begrotingsdoelstellingen niet kon halen zijn de Hartz hervormingen doorgevoerd, harde arbeidsvoorwaarden en uitkeringsrechten.

Samen met nieuwe initiatieven op het gebied van scholing en werkcontracten leidden deze tot de omvorming van het zwakke euroland tot de motor van de euro.

De Duitse hervormingen hebben geleid tot de aanscherping van de austerity politiek  zoals vastgelegd in het verdrag van Maastricht door de 0,5% en 60% limieten en 3% sanctiegrens.

Wat in Duitsland mogelijk was zou ook in de andere eurolanden (en EU landen) mogelijk moeten zijn was de opvatting.

Maar structurele hervormingen van de arbeidsmarkt stuiten in de meeste eurolanden op grote weerstand.

Bovendien is het de grote vraag of structurele hervormingen de eurolanden op hetzelfde economische niveau kunnen brengen.

In ieder geval is het tegenovergestelde bereikt door de austerity. Dat blijkt uit de tabellen in vorige blogs.

Daarnaast moet men ook beseffen dat de monetaire politiek van de ECB sterk gericht is op het in stand houden van de zwakke eurolanden en dat als de ECB de garanties voor het kost wat kost in stand houden van de euro en de opkoop van waardepapieren zou staken en de rente enigszins verhogen  dat voor de zwakke landen het failliet zou betekenen terwijl het voor de noordelijke landen geen probleem zou zijn.

Dat breng mij er toe te denken dat die landen niet de economische potentie van de noordelijke hebben en dat structurele hervormingen (en die zijn wat arbeidsomstandigheden betreft al flink doorgevoerd, zij het afgedwongen in de bailout landen)  daar evenmin een oplossing voor zouden zijn.

Internationaal wordt dan ook gedacht dat alleen een fiscale unie met verdeling van baten en lasten over alle eurolanden de zwakke landen door de dan structurele geldstroom van noord naar zuid op de been zouden kunnen worden gehouden zoals Wallonië gesteund wordt door Vlaanderen en Noord Italië Zuid Italië ondersteunt.

Dat zou binnen een enkele staat mogelijk zijn maar niet tussen negentien sterk verschillende zelfstandige staten.

Dat zou ook geen oplossing maar maskering van het probleem zijn en  politiek  onhaalbaar door  de negentien verschillende sociale- en belastingwetgevingen.

Het zou tenslotte ook nog eens rechtstreeks tegen het verdrag van Lissabon ingaan.

En afstemming op elkaar van die wetgevingingen is een utopie als minimumlonen, pensioenleeftijden, werkeloosheid uitkeringen, enfin alle sociale wetten niet op elkaar kunnen worden afgestemd door die economische verschillen.

Maar Mw Merkel is bij het begin van haar campagne  met de bijeenkomst met Frankrijk en Italië op de Garibaldi al gestuit op dat noord zuid probleem.

Italië eist een verzachting van de austerity, de mogelijkheid een hoger begrotingstekort te hebben en dus hogere schulden te maken om geld vrij te maken voor investeringen die dan de economie zouden aanzwengelen.

Mw Merkel reageerde daarop met te wijzen op de flexibiliteit van het huidige ettelijke malen aangescherpte Stabiliteits en Groei Pact, op zich al een verscherping van het verdrag van Lissabon.

Daar zit geen flexibiliteit is voor zwakke economieën.

De enige flexibiliteit in de praktijk is dat vrijwel geen euroland zich er aan houdt en dat nog nimmer overtredingen ervan door de Commissie zijn bestraft.

Vandaar de deplorabele schuldenpercentages en begrotingstekorten van de eurolanden die jaar na jaar de situatie verergeren en het verschil tussen noord en zuid vergroten.

Duitsland krijgt waarschijnlijk een overschot van 15 miljard euro dit jaar.

Noch economisch noch politiek is er sprake van eenheid.

Maar wellicht denken anderen er totaal anders over.

Volgend blog over de rondgang van Mw Merkel met ook de vraag waarom de President van de Raad van Regeringsleiders, Tusk, dat niet voor zijn rekening neemt.