lundi 5 septembre 2016

idealisme kan een groot goed 
maar evenzeer een groot gevaar zijn


Ik overdenk nog eens de geschiedenis van de Europese Unie sinds het prille begin na de tweede wereldoorlog toen de Europese Kolen en Staal Gemeenschap ontstond uit een gezamenlijk economisch belang.
Europa was verwoest en verarmd.
Opbouw van de economie was essentiëel voor het overleven van Europa.
De verschrikkingen van de tweede wereldoorlog waren daarnaast de bouwstenen van het "dat nooit weer".
Uit die noodzaak en dat ideaal is via de Europese Economische Gemeenschap, die inderdaad de verwachte opbloei van de lidstaten en welvaart bracht, de Europese Unie ontstaan.
De economische poot en de politieke poot.
Maar wat is er van geworden.
Heeft het geleid tot dat ideaal van welvaart, vrede, voorspoed en op natuurlijke wijze naar elkaar toegroeiende lidstaten.

Het Verdrag van Lissabon van 2007, aanvankelijk als Europese Grondwet voorgesteld maar weggestemd door referenda in Frankrijk en Nederland werd, en dat was pure misleiding, toen toch doorgevoerd niet als constitutie maar als Verdrag van Lissabon.
Maar what's in a name.
Het had dezelfde kracht en verschafte dezelfde macht nu als verdrag in plaats van constitutie.
Het was een samenvoeging van het verdrag van Maastricht en allerlei andere (internationale) verdragen.
Het was voor de ondertekenenaars, de staatshoofden van de deelnemende staten, de bekroning van het ideaal.
Vooral voor Duitsland en Mw Merkel als grote motor (want de Franse bevolking had de constitutie  afgewezen) de bekroning.
Maar hoewel Duitsland niet alleen de grote motor voor de EU en speciaal de Eurozone was en is en Mw Merkel in mijn visie vrijwel het gezicht van de Europese Unie was en de toon heeft gezet voor meer Europa is Duitsland juist in financieel opzicht het land geweest dat het meest heeft moeten toegeven.
Want een verdrag heeft alleen waarde als het ook wordt gerespecteerd door alle ondertekenaars.
En juist daarin heeft Duitsland steeds moeten inleveren maar is er ook schuld aan geweest.
In de beginjaren van de euro hield Duitsland, in die tijd als zwakke partner, zich niet aan de begrotingsregels vastgelegd in de verdragen, samen met Frankrijk.
Dat heeft het vertrouwen in het verdrag de eerste knauw gegeven.
Goed, Duitsland heeft toen hervormd en is van zwakke partner de schatkamer van de euro geworden maar had niet meer de faam van de vasthouder aan het verdrag.
Daardoor is het gehele eurogebouw met voorwaarden verzwakt tot wat het nu is.
In de Lehmancrisis stond Duitsland voor de keuze het verdrag te handhaven of directe financiële steun aan Griekenland op grond van een zeer wollig uitgelegd nooduitgangs artikel in het verdrag vanLissabon toe te staan.
Duitsland koos voor de steun aan de Eurozone banken die enorme leningen aan Griekenland hadden verstrekt die zeer aantrekkelijk waren door de lage rente maar ver boven de economische spankracht van Griekenland uitgingen dat bovendien door kunstig boekhouden de eigen financiële puinhoop verdoezelde
Die banken, toch al geteisterd door de derivaten kwestie zouden onder die af te schrijven schuldenlast van Griekenland bezweken zijn.
Om die bankencrash te voorkomen en wellicht de gehele EU werd het verdrag omzeild en niet Griekenland maar de banken gered.
Niet Griekenland want de gelden die zij ontvingen van de Europese gemeenschap gingen rechtstreeks naar de schuldeisers, de banken.
Een wisseling van schuldeisers, van privaat, banken, naar publiek, de eurozone.
Duitsland moest dus aan het verdrag verzaken hetgeen grote gevolgen had.
Want dat schepte een precedent.

Het ESM European Stability Mechanism werd in leven geroepen dat het directe steun verbod van de verdragen omzeilde door indirecte hulp te bieden aan landen in liquiditeitsproblemen waarbij het begrip liquiditeit ruim werd opgevat.
En Duitsland moest dat ESM aanvaarden als logische voortzetting van de steun aan Griekenland.
Want Duitsland wilde persé de Eu in stand houden.

Tezelfdertijd begon de ECB ook haar mandaat uit de verdragen  op te rekken.
Duitsland verzette zich hevig tegen de Open Market Transactions maar moest opnieuw bakzeil halen toen in tweede instantie het Verfassungsgericht boog voor het Europees Hof dat ze toestond.
Het door de ECB bijdrukken van 80 miljard euro per maand en daarmee opkopen van eurozone staatsobligaties, het verlagen en negatief maken van de interbank rente door de ECB waarbij steeds meer de  nadruk werd gelegd op de steun aan de zwakke eurolanden door opkopen van hun staatsobligaties (dus staatsschuld) waarvan de waarde werd bepaald door de lage rente politiek van de ECB wat beslist niet de marktwaarde zou zijn zonder ECB garanties.
Zou de ECB stoppen met haar opkooppolitiek en lage rente politiek en haar standvastig "redden van de euro wat het ook kost" dan zouden de zuidelijke eurolanden in de kortst mogelijk tijd bankroet zijn.
Maar het kan ook niet eeuwig doorgaan met geld bijdrukken, hoewel wel in theorie.
Dat brengt, naar mijn mening, ook de ECB in een soort dwangpositie door henzelf geschapen.
Stoppen is geen optie want dan loopt de eurozone in het honderd.
Er kan ook niet gezegd worden dat de een biljoen euro bijdrukken en obligaties opkopen sinds maart vorig jaar invloed hebben gehad op de inflatie noch op de groei in de eurozone ondanks de extra impulsen van lage olie en grondstoffensprijzen.
Het argument dat het anders nog erger zou zijn geweest houdt geen steek als men de eurolanden vergelijkt met de andere EU lidstaten die er zonder ECB beter van afkomen.
Want de economische groei in de eurozone is op zijn laagst,  "composite PMI at 19-month low as German economic growth slows".
Maar wel hebben de schadelijke neveneffecten van de negatieve rentepolitiek hard toegeslagen.
Spaarders zijn hun vertrouwen in de banken kwijtgeraakt nu er zelfs door de banken rente dreigt te worden geheven in plaats van te worden uitgekeerd en pensioenfondsen, hoewel goed gevuld, door die lage rente de pensioenen moeten verlagen.
Zelfs de banken zelf komen in de problemen.
In Duitsland is er een run op huiskluizen om het spaargeld veilig te stellen.
Maar wat kan Draghi anders doen dan nog meer opkopen, nu ook meer bedrijfs obligaties en de voorwaarden daarbij nog verder verzachten ook al loopt het geloof in de positieve uitwerking ervan mondiaal flink terug.

Niemand die de ECB een halt kan toeroepen want de ECB is onafhankelijk en niemand verantwoording schuldig en kan haar mandaat onder de noemer "prijsstabilisatie dus de inflatie naar 2%" naar behoeven uitbreiden.
Duitsland, als grote garantsteller voor de ECB, maar zonder enige invloed stelt dat niet op prijs maar heeft geen macht.

Duitsland heeft daarnaast ook andere enorme problemen te verwerken gekregen.
Door het sluiten van de kerncentrales en het overstappen op duurzame wind en zonne eneregie om de CO2 uitstoot te verminderen is het enige tastbare resultaat een veel hogere energieprijs voor de eindgebruiker en een nog hogere CO2 uitstoot dan voorheen door het gebruik van bruinkoolcentrales om de prijsverhoging niet nog verder uit de hand te laten lopen.
Bovendien ontstaat steeds meer verzet tegen de natuurschoon en vogels vernietigende windmolenparken en hoogspaningsleidingen.
En zo'n 350.000 Duitsers kunnen de electriciteitserekening niet meer betalen.
Een op de zes Duitsers leeft beneden de armoede grens. 19% van de kinderen leven in relatieve armoede.
En de ongelijkheid tussen rijk en arm neemt toe.
Zoals ik al vaker heb opgemerkt, er is een groot verschil tussen de welvaart van een staat en de welvaart van de bevolking.

Tenslotte denk ik dat de vluchtelingen politiek van Mw Merkel de druppel is geweest die de emmer deed overlopen.

De Duitse bevolking, van oudsher zeer gezagsgetrouw,  heeft door op de AFD partij te stemmen, in Mecklenburg het machtige CDU, het naoorlogse onnneembare politieke bolwerk verslagen.
CDU 19%, AFD 20.8% van de stemmen.
De AFD door andere politieke partijen en media verguisd als minderwaardig, populistisch en gevaarlijk. (een ook voor ons bekend geluid)
Is het moment gekomen dat ook de Duitse bevolking het niet meer neemt?

Het lijkt me ook steeds duidelijker worden dat de vrijwel onaantastbare macht van de Commissie en de wijze waarop zij meer Europa kweekt, niet spoort met de opvattingen en wensen van de bevolking van de Europese Unie.
Het wordt hoog tijd dat de Commissie die, zoals in de Apple zaak, openbaar ministerie, rechterlijke macht en uitvoerende macht in zich verenigt wordt opgesplitst zoals de Duitse minister Schaüble heeft voorgesteld in een politieke en een uitvoerende institution.
Want gezien de opkomst van sceptische politieke partijen in de zuidelijke staten die de gevestigde partijen naar de kroon steken, de oostelijke lidstaten die fel tegen verdere integratie zijn en nationale macht terug wensen en ook het verzet tegen Brussel in de noordelijke staten en nu ook tenslotte in Duitsland zelf  is het  hoog tijd het verdrag van Lissabon in de oorspronkelijke vorm, zonder oprekken en juridisch spitsvondig interpreteren weer als uitgangspunt op te vatten.
De verdragen zijn primair recht dat alleen via een verdragsverandering gewijzigd kan worden, alle andere EU wetgeving is secundair en kan dus ingetrokken of aangepast worden.
En dat de EU in een voortdurende crisistoestand verkeert is maar al te duidelijk.
Dat Mw Merkel als EU symbool alle lidstaten af moet om althans over enkele essentiele punten dan toch hopelijk een gezamenljk standpunt van de regeringsleiders te verkrijgen voor de bijeenkomst in September is een teken aan de wand.

De EU moet geherstructureerd worden en het verdrag van Lissabon aangepast.
In dat verdrag van Lissabon moeten de nationale parlementen alle macht, ook de nu met name in het verdrag genoemde gedeelde onderwerpen terug krijgen.
Daarnaar terugkeren zou een goed begin zijn.
En dan een goed functionerend gestroomlijnd kortlijnig EU bestuur opzetten.
Weg met de vele elkaar overlappende bestuurslagen.
Want de economische voordelen van de Europese Economische Unie  zijn zo algemeen erkend groot dat het een ramp  zou zijn ze met de politieke poot ervan weg te gooien.


Maar zoals immer en altijd zijn het alleen maar mijn eigen overpeinzingen.

























Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire