Geld speelt geen rol zo sprak heer Bommel en 

Draghi liet de geldpers weer op volle toeren draaien.

Dit wordt een lange blog ondanks de vakantie want de Italiaanse bankencrisis is slechts een draad in de kabel van de EU financiën waar de ECB een centrale rol in speelt. Maar het is wel, zo denk ik vaak, een rode draad die langzaam maar zeker naar een zelfde doel voert. En geld is welhaast het belangrijkste in de strategie van de EU. Met geld is alles te koop. Maar onbeperkt geld bijdrukken kan ook alles vernietigen.

Natuurlijk beginnnen we steeds meer te beseffen dat niet alleen de wereld om ons heen maar ook onze eigen Europese Unie vol gevaren zit.

Wij zijn vol onbegrip en onthutst over wat voor invloed de massas illegale immigranten die nog steeds binnenstromen  op ons leven uitoefenen en in de toekomst nog verder zullen hebben.

De volkomen andere culturen en godsdiensten waarvan de geboden en verboden volstrekt niet stroken met onze levenswijze en er zelfs mee botsen. Zodat integratie een loos begrip wordt.

Maar vooral ook het groeiende besef dat er onder die miljoenen binnenkomers ook IS aanhangers zijn, of ze nu als individu zijn binnengekomen of als onderdeel van een plan doet er niet toe, die ons leven door aanslagen willen ontwrichten. 

Dat we te goedwillend en te weinig achterdochtig zijn geweest en veel te weinig hebben gecontroleerd wie onze EU binnenkomen.

Ook het besef dat de uit andere tijden stammende regelingen dat iedereen die de EU op wat voor wijze ook is binnengekomen het recht heeft  er asiel aan te vragen en er te blijven tot de omvangrijke en tijdeisende procedures met beroepsmogelijkheden zijn afgerond elk afremmen er van onmogelijk maakt.

En dat bij afwijzing er nauwelijks middelen zijn om hen naar het land van oorsprong uit te wijzen zodat ze als een aparte ondermaatschappij officieel niet bestaand door de EU kunnen zwerven ongehinderd door niet bestaande grenzen en niet bestaande controles.

Zonder middelen van bestaan zonder erkenning zonder toekomst en zonder vertrek.

En een EU die machteloos ambitieuze maar onuitvoerbare maatregelen uitvaardigt en innerlijk een grote verdeeldheid toont.

En de vraag wie eigenlijk de EU bestuurt.

Is dat Mw Merkel die steeds als representant van of Duitsland of de EU of beide naar voren komt of is het de Raad van Regeringsleiders of een Verbond van Oude Oprichters van het eerste uur van de Kolen en Staalgemeenschap of de President van de Commissie of een Duits/Frans Voortouw.

Of die onzichtbare maar alomaanwezige Brusselse overheid die ons leven met een lawine van directieven nog gecompliceerder maakt dan het al is.

Ik overdenk zo alles wat de laatste jaren heeft plaatsgevonden  en vraag me steeds dringender af wat er zou moeten  gebeuren en wat er echt gebeurt.

Zo nu en dan heb ik akelige dromen, goed, nog erger, nachtmerries.

Dit keer was het er een die me akelig realistisch leek.

Het gaat bar slecht met de Italiaanse banken.

Zonder hulp zouden ze op instorten staan.

Hoe kan dat nou na die positieve stress testen en aanmaningen door de  ECB om orde op zaken te stellen door diezelfde ECB gecontroleerd.

Nieuw kapitaal aantrekken kunnen ze niet want uiteraard is niemand zo onverstandig om geld te investeren in een bank om vervolgens dat geld kwijt te raken omdat de bank failliet gaat en aandeelhouders, obligatiehouders de klos zijn.

Want zo zijn de nieuwe regels van de bankenunie sinds januari j.l.

Maar stel nu eens dat die bank obligaties gaat uitgeven die prompt worden opgekocht door een investment fund  waarna de ECB vervolgens obligaties van dat investment fund opkoopt. Dan is de bank weer gered. Al waren die obligaties in feite geen cent waard.

Want direct opkopen van de bank mag niet. Maar de ECB mag wel direct obligaties opkopen van ondernemingen. 

Te zeggen dat dat hetzelfde is gaat niet op. Het ene is direct en verboden, het andere indirect en dus niet verboden.

Hetzelfde dus wat het ESM doet.

Dat biedt indirecte steun aan lidstaten in liquiditeits problemen (tot 20 jaar), gefinanceerd door de eurozone lidstaten want directe steun is volgens het verdrag van Lissabon verboden. Maar een sluwe omweg is altijd wel te vinden. En onze parlementen hebben dat allemaal goedgevonden.

Maar goed, het was maar een droom en dromen zijn bedrog. Of niet altijd.

Want ook Draghi vindt nu dat de Italiaanse banken  die door hun 360 miljard (en mischien wel veel meer) euro aan oninbare schulden in een uitzichtloze positie zijn gekomen met belastinggeld gered moeten worden.

Dat die oninbare schulden er nog steeds zijn en niet zijn weggewerkt in de loop van de jaren sinds 2008  is uiteraard de schuld van die banken zelf, die flink dividend zijn blijven uitkeren  in plaats van de oninbare schulden geleidelijk af te schrijven en ze op de balans hebben laten staan voor de nominale waarde. 

Als ze wel hebben geprobeerd die schulden af te schrijven en het is ze niet gelukt dan zijn ze evident niet levensvatbaar en zouden moeten worden opgerold zoals voorzien in de ECB plannen daarvoor, lijkt me. Want andere banken zijn er wel in geslaagd.

Maar natuurlijk vindt de ECB die greep in de belastingpot gerechtvaardigd want de ECB is belast met het banken toezicht en kan het dus moeilijk tolereren dat er een bank failliet gaat en het toezicht dus jammerlijk gefaald heeft.

Om maar niet te spreken van de door de ECB uitgevoerde stress test in 2014 die geen vuiltje aan de lucht toonde.

Bovendien is het voor de ECB lastig als een onder hun beheer vallende bank ineenstort. Dat verstoort het evenwicht in zijn financiële wereld. Want de banken zijn onderling op talrijke wijzen financieel met elkaar verbonden. Valt er een om dan wankelen de andere.

En als laatste maakt de ECB zelf door hun lage of zelfs negatieve  rentepolitiek het de banken moeilijk binnen de eurozone rendement te maken.

Dus is steun door met belastinggeld de verliezen te compenseren een uitstekend middel om dat alles af te dekken.

Maar de belastingbetaler die dan voor de oninbare schulden opdraait heeft geen enkele invloed op de bankenwereld. 

En vanaf 2008 tot afgelopen januari heeft de belastingbetaler de banken al geholpen te herkapitaliseren. 

Want dat is uitgebreid gebeurd met staatssteun en dat is belastinggeld. 

Ook daardoor zijn de staatsschulden zo gestegen.

Om daar een einde aan te maken is juist die bankenunie met die nieuwe regels van "wie van de winst profiteert moet ook voor de verliezen opdraaien" in het leven geroepen.

Maar nauwelijks in werking getreden blijkt die bankenunie al niet werkbaar te zijn. Althans dat vindt Draghi. Zoals veel te veel in de EU dat niet werkbaar blijkt te zijn zoals ik in mijn vorige blog heb geillustreerd.

Neem een simpel voorbeeld.

De economie in de eurozone groeit niet zoals elders in Europa en in de wereld ondanks de meer dan 1000 miljard euro aan nieuw geld dat door de ECB via de banken beschikbaar is gekomen.

Er is, zoals vrijwel overal in de wereld, een niet te stuiten lage inflatie behalve in een aantal landen waar hij juist uit de hand is gelopen.

In navolging van in het verleden de USA, het VK en nu nog steeds Japan voert de Europese Centrale Bank een monetaire politiek van geldverruiming en renteverlaging.

Dat moet de inflatie doen toenemen, dat is het enige officiële doel.

Maar sinds het begin ervan is de economie niet merkbaar sneller gaan groeien, is de inflatie zelfs verder teruggelopen en kan men dus niet zeggen dat die politiek zoden aan de dijk heeft gezet, vind ik.

Maar de ECB gaat stug door tot die inflatie nabij de 2% zou komen te liggen.

Waarom nu juist 2% is niet geheel duidelijk.

En dat de bijwerkingen van dit paardemiddel meer kwaad doen dan de werking goed doet wordt genegeerd.

De ECB heeft tot nu toe om die 2% inflatie te proberen te bereiken al voor veel meer dan 1000 miljard euro aan staatsobligaties van de banken opgekocht en het geld daarvoor gewoon bijgedrukt, nieuw geschapen geld dus.

Staatsobligaties waarvan de waarde die de ECB ervoor betaalt voor een groot deel juist bepaald wordt  door de lage rente politiek en opkoop politiek van diezelfde ECB.

Staatsobligaties die zonder die steun van de ECB wellicht vrijwel waardeloos zouden zijn.

Dat was duidelijk te constateren aan de rente op Griekse staatsobligaties toen de ECB Griekenland in de financiele houdgreep nam.

De rente erop schoot op tot boven de 10%.

Want toen bepaalde het risico de rente en niet de ECB.

De ECB beinvloedt door haar politiek de waarde van de zuidelijke staatsobligaties.

Geen intrinsieke waarde dus maar virtuele waarde door steun bepaald. Zo zie ik het.

Die eurobanken hebben tot nu toe dus al veel meer dan 1000 miljard euro in handen gekregen van door de ECB nieuw gedrukte euros.

Wat doen de banken met die meer dan duizend miljard euros.

Investeren in de eurozone levert door de lage rente en het daarvoor te lopen risico immers vrijwel niets op.

Bovendien is het eurozone bedrijfsleven niet zo happig om te investeren.

Consolideren door eigen aandelen in te kopen, overnames van andere bedrijven wel, maar investeren met mondjesmaat want investeren gebeurt alleen als er vraag is.

En de vraag is in de eurozone door de austerity die de binnenlandse  koopkracht heeft gefnuikt, behoorlijk laag en bovendien maakt import uit goedkope landen (mede gefinancierd met investeringen door ook de eurzonebanken) concurrerend produceren erg moeilijk.

Globaliseren is niet altijd profiteren.

Dus de banken blijven zitten met die 1000 plus miljard die ze moeten investeren want parkeren bij de centrale bank levert hun een boete op.

De oplossing is dus investeren buiten de eurozone met hoger rendement maar ook hoger risico.

Van dat hogere rendement profiteren de aandeelhouders en obligatiehouders van de banken maar het risico zou dan volgens de ECB moeten worden gedragen door de belastingbetalers.

Risiso veroorzaakt door geld dat door de ECB bijgedrukt is, waar de belastingbetaler niets over te zeggen heeft, en  door het noodgedwongen  in emerging markten investeren door banken waar de belastingbetaler evenmin iets over te zeggen heeft.

De belastingbetaler wordt dus misbruikt om het financiëel systeem waar hij geen enkele invloed op kan uitoefenen met zijn belasting geld overeind te houden en in feite de falende geldpolitiek in stand te houden.

Want het is, zo denken velen, de monetaire politiek van de centrale banken geweest die steeds op de kapitaalmarkt ongewenste correcties,  door de echte economie veroorzaakt,  heeft gecompenseerd  door geld en rente manipulaties.

Niet de echte economie zijn gang laten gaan met een incidentele stimulans maar door hun monetaire politiek langzamerhand de kapitaalmarkt gaan sturen en praktisch beheersen en en daarnaast eveneens de staats financiën  in plaats van dat de fiscale politiek van de staten zelf door belastingheffing en investeringen voor de economie de meest optimale omstandigheden voor groei en innovatie zouden  bieden.

En nu hebben de meeste (zuidelijke) landen die fiscale reserve mogelijkheid niet meer omdat zij door de lage rente en de steeds uitdijende geldvoorraad door de ECB veroorzaakt hun schuldenlast zover hebben kunnen laten oplopen dat het maximum bereikt is. 95% echte schuld in de eurozone.

En, wat erger is,  die monetaire geldverrruiming en lage rente moeten doorgaan omdat bij hogere rente en krappere kapitaalmarkt de staatsschulden niet meer in de hand te houden zouden zijn en onbetaalbaar worden.

Dus kan er niet mee gestopt worden.

Daardoor aarzelt  de USA nog steeds om de rente te verhogen en zijn er de luide waarschuwingen van het IMF dat een USA renteverhoging de wereld economie zou kunnen doen instorten.

De monetaire politiek van de centrale baken is een op hol geslagen paard. Zo zie ik het.

Die backstop door belastingsteun voorkomt ook een reorganisatie en sanering van de bankwereld die zonder die steun van de belastingbetaler noodzakelijk zou zijn.

De wetenschap dat de banken echt zonder backstop en volledig voor eigen risico zaken zouden moeten doen zou leiden tot een echte sanering van de bankensector.

De storende factor is dat banken in het dagelijks leven van de burger een steeds fundamenteler rol spelen.

Door het steeds verder verdwijnen van contant geld en het virtuele geld betalings verkeer volledig in handen van de banken zouden burgers bij het omvallen van banken de dupe zijn.

Om dat te voorkomen zou er een scheiding moeten komen tussen aan de ene zijde investment banks die ondernemers risico lopen en dus failliet zouden moeten kunnen gaan en aan de andere zijde spaar/betaalbanken die uitsluitend voor het betalingsverkeer zorgen en wat mij betreft het best staatsbanken zouden kunnen zijn en door de staat gegarandeerd zodat de gewone burgers geen risico lopen.

Dat idee is al vaak genoeg geopperd en is ook goed uitvoerbaar.

Maar in de banken wereld bestaat daarvoor, begrijpelijkerwijs,  weinig animo want nu beschikken ze ook over het geld van al die gewone burgers en moeten daarom door de staat voor omvallen gevrijwaard worden om die burgers te kunnen  ontzien.

Hun mes snijdt zo aan twee kanten.

In feite is er hier een parallel te zien met de de voortdurende indirecte financiële steun door de ECB aan zwakke eurolanden die daardoor ook daar de noodzaak tot sanering en aanpassing aan eigen mogelijkheden van die landen wegneemt omdat die steun en het tolereren van het negeren van Stabiliteits en Groei Pact toch wel de zaak lopend houdt.

Liever gezegd de ware hopeloze financiële situatie toedekt. Kijk maar naar de tabellen in vorige blogs.

Maar zoals ik vorige keer heb betoogd, er is de Brusselse virtuele eurozone die modelmatig volkomen klopt en er is de echte economische werkelijkheid die daar in niets op lijkt.

De bankenunie, de facto gesneuveld voordat hij een half jaar heeft bestaan.

Maar modelmatig blijft hij wel degelijk bestaan en gaat Brussel ongestoord door hem modelmatig verder op te zetten.

Want het einddoel is structurele geldstromen van noord naar zuid.

Zoals ook blijkt uit die steeds sterkere aandrang uit het zuiden en Frankrijk tot het stichten van een eurozone fiscale unie op drijfzand gefundeerd waardoor die geldstromen noord zuid regulier zouden worden.

Naar zuidelijke landen of zuidelijke banken.

Of andere regelingen van de bankenunie of het S&G Pact dan wel of niet uitgevoerd worden is bijzaak.

En een oplossing is het niet.

Want de ijzeren wet dat je niet blijvend meer kan uitgeven dan er binnenkomt blijft gelden.

Ook al verberg je dat door steeds meer geld bij te drukken en de rente laag te houden zodat lenen spotgoedkoop blijft.

Want hoe meer geld in omloop komt hoe lager de waarde ervan wordt tot de dam doorbreekt.

In Duitsland ligt dat nog vers in het geheugen.

En de kreet van "met meer Europa zal alles goed komen" is zo de inhoudloze slogan van geblindeerde idealisten of van cynische na ons de zondvloed aanhangers.

Maar zoals altijd, zo moet ik bedenken, zijn dit alles alleen maar de sombere overpeinzingen van een leek die van mening is dat rekenmodellen meestal als output de wensen van de makers ervan weerspiegelen. Maar die wensen zijn niet noodzakelijkerwijs de  werkelijkheid.

Want wat je erin stopt beslist wat er uitkomt.

Ben ik nu negativist of realist. Ik weet het niet. In ieder geval geen politicus.