De EU en lidstaat Polen liggen op ramkoers. Maar er staat veel meer op het spel.

Vandaag geen blog over de Italiaanse bankencrisis waar de ene na de andere onwerkbare stopgap wordt bedacht om 360 miljard oninbare schulden te maskeren.

Waar het gaat om het lot van massa's kleine spaarders  die, misschien zonder het te beseffen, aandeelhouders of obligatie houders van de banken zijn en dus hun geld zouden kunnen kwijtraken bij een verlies.

Ook niet over de uitslag van de stresstest vandaag, mosterd na de maaltijd.

Ook niet dat Portugal en Spanje niet gesanctioneerd worden voor het overtreden van het S&G Pact met alle verscherpingen en sixpacks daarvan.

Dat S&G Pact dat eigenlijk beter omgedoopt zou kunnen worden in Simuleer en Graai Pact.

Dat Frankrijk en Italië zeker niet zouden worden aangepakt stond allang vast.

Maar Brussel vond dat het zo goed was.

Of liever gezegd dat sancties voor die vier landen niet zouden passen in het sprookje van de euro.

Ook niet dat het IMF zich langzaam maar zeker van de monetaire easing en lage rente afkeert en de nadruk gaat leggen op fiscale flexibiliteit, structurele hervormingen op de noden van de landen in kwestie gericht.

Een merkwaardige ontwikkeling in het licht van de Japanse en Eurozone stug doorgaande waardepapieren opkoop en rente politiek.

Duitsland zal ervan gruwen.

Ook niet over de vernietigende kritiek van het IOE (Independent Evaluation Office van het IMF) op de  handelswijze van het IMF bij de bail out van eurozone landen waarbij werd afgeweken van het vastliggende IMF concept: hulp plus devaluatie plus hervormingen en de volslagen verkeerde inschatting van de gevolgen van de bezuinigigen. Ook op de  inmenging van de politiek in de economie daarbij.

Zoals ik al vaak schreef: Griekenland opgeofferd om de euro en de noord Europese banken te redden.

Maar vandaag nu eens iets wat zo'n onbelangrijke en onnozele kwestie lijkt te zijn. De Poolse kwestie.

Maar schijn kan bedrieglijk zijn.

De Poolse kwestie van de benoeming van rechters voor het Constitutionele Hof van Polen en het aanscherpen niet van de bevoegdheden van dat hof maar van de procedures brengt de Poolse rechtstaat in gevaar, zo luidt de aanklacht door de Commissie.

Het wordt dus zo hoog gespeeld dat de EU er Polen zelfs van beschuldigt geen rechtstaat meer te zijn in de EU interpretatie van dat begrip.

En wat is die interpretatie eigenlijk.

En wat zijn de consequenties voor de gehele EU.

Want natuurlijk schuilt er meer achter.

Polen moet in het gareel en die benoemingskwestie is een geschikt middel om dat te bereiken zo denkt de Commissie, vermoed ik.

Maar het heeft ook andere verdergaande implicaties.

Daarom denk ik op mijn amateuristische manier erover na.

De onderliggende situatie is dat de pro EU Civic Platform partij (CP) bij de verkiezingen in 2015 is weggestemd door de Law and Justice Partij (LJ) die nationalistisch en EU kritisch is.

Uiteraard een uitslag waar de EU niet verheugd over was en is.

Toen de prognoses duidelijk maakten dat de CP de verkiezingen zou gaan verliezen benoemde de uitgaande CP regering (die naar traditie dus eigenlijk alleen nog lopende zaken zou moeten afwikkelen) nog snel vijf nieuwe rechters voor het Constitutioneel Hof waaronder twee ter vervanging van rechters wier benoemingsperiode na de verkiezingen nog niet verlopen zou zijn. Uiteraard waren deze nieuw benoemden EU goedgezinde rechters.

Na de verkiezingen was de nieuwe nationalistische L&J regering van mening dat deze benoemingen onconstitutioneel waren en werden de benoemingen teruggeschroefd en andere rechters benoemd.

Daarna besloot het Poolse parlement ook nog enkele veranderingen aan te brengen in de procedures.

Voortaan was een twee derde meerderheid noodzakelijk voor een oordeel en moesten daarbij dertien van de vijftien rechters betrokken worden.

Daarvoor was dat een gewone meerderheid en waren slechts negen van de rechters voldoende geweest.

Een functie van het Constitutionele Hof is de toetsing van wetsvoorstellen aan de grondwet.

Door de CP oppositie werd sterk gedemonstreerd tegen deze gang van zaken.

Het goed recht van de oppositie tegenover het goed recht van het parlement wetten uit te vaardigen.

De EU, die zoals gezegd in het geheel niet verheugd is met de nieuwe Poolse EU kritische regering, is van mening dat het Poolse Constitutionele Hof  nu verkeerd is samengesteld en dat de wijzigingen in hun mandaat de rechtstaat in gevaar brengen.

Ze dreigt nu Polen met een Rule of Law procedure die kan uitlopen op een artikel 7 van het Verdrag van Lissabon geding dat een overtreding van artikel 2 van het verdrag zou kunnen aantonen waarop sancties kunnen volgen, o.a. het verliezen van het stemrecht.

De heer Timmermans is degene, naar ik meen, die zich intensief met deze kwestie bezig houdt.

Polen merkt, nogal fijntjes, op dat bijvoorbeeld Nederland in het geheel geen Constitutioneel Hof heeft dat de wetsvoorstellen aan de grondwet kan toetsen.

Dat heb ik in een blog  vele maanden terug al genoemd.

In de EU is het bestaan van zo'n hof kennelijk geen wettelijke verplichting, immers Nederland is er nog nimmer op aangesproken door de EU dat het zo'n Hof niet heeft.

Waarom dan artikel 7 procedure starten over wijzigingen in een wel bestaand Constitutioneel Hof als zo'n Hof zelfs geen EU verplichting is.

Heeft zo'n procedure,  denk ik,  een kans van slagen.

Hij verloopt als volgt:

-Twee derde van de lidstaten, of het Europese Parlement of de Commissie (in dit geval dus de heer Timmermans, lijkt mij) moeten de procedure starten. Vervolgens:

-De Raad van Regeringsleiders moet unaniem oordelen, Tenslotte:

-De Raad van Ministers velt een oordeel via een gekwalificeerde meerderheid.

Er zijn ook wat meer implicaties.

Het gaat hier immers over een afbakening  tussen wat de competentie van de Rule of Law van de EU heet te zijn en de competentie van het nationaal parlement.

Want zo'n procedure zou impliceren dat een land niet het recht heeft zijn eigen instellingen vorm te geven.

Het zou ook betekenen dat alles wat naar het oordeel van de Raad van Regeringsleiders tegen deze Rule of Law oftewel alle primaire wetgeving (verdragen) en secundaire wetgeving (Brussel) en uitspraken Europees Hof ingaat een artikel 7 procedure zou rechtvaardigen.

In dit geval zelfs met als onderwerp een Constitutioneel Hof dat in de verdragen niet voorkomt.

En waar geen secundaire wetgeving bestaat die het bestaan van zo'n hof verplicht en/of aanduidt welke vorm en welk mandaat zo'n hof  zou moeten hebben.

Dat wil dus zeggen een onderwerping van de lidstaten niet alleen aan de in het verdrag aan de EU toegewezen machts gebieden en ook aan de door de EU naar zich toe getrokken "gedeelde" gebieden met het argument dat de EU daar beter voor is geëquipeerd dan de individuele lidstaten (jongste voorbeeld de pensioenen) maar  tenslotte ook nog aan wat naar het unanieme oordeel van de Raad van Regeringsleiders Rule of Law zou zijn.

Het komt mij als waarschijnlijk voor dat de kwestie Constitutioneel Hof Polen geen geïsoleerde betekenis heeft maar een belangrijke stap is in de richting waarin de Europese Unie zich ontwikkelt.

Van een verbond van nationale staten die enkele gemeenschappelijke belangen aan de EU hebben overgedragen naar een Centrale Federale Staat met daaraan onderworpen Deelstaten.

Want geruisloos wordt die centralisatie van macht zo ook hier steeds verder doorgezet.

De EU probeert Polen te dwingen zich naar Brussel te schikken en de eigen onafhankelijkheid op te geven. Maar zet daarmee tevens een riskante stap.

Polen verzet zich nu reeds tegen wat het ziet als de Duitse overheersing in de EU en dus ook overheersing in Polen zoals ook steeds blijkt in de illegale migranten crisis en zoekt meer aansluiting bij de USA in het gezamenlijk veiligheidsbelang aan de grens met Rusland.

Een oostelijk blok tegen de overheersende rol van Duitsland in de Europese Unie met sterker streven naar economische gemeenschap op gelijkwaardig niveau zonder politieke overheersing zouden enkele  van de gevolgen van deze artikel 7 procedure kunnen zijn.

Want ook in Hongarije en Slovenië (na het door de Sloveense justitie in gang gezette vooronderzoek naar onregelmatigheden bij de afhandeling van de herkapitalisering van Sloveense banken en daarvoor de in beslagname van centrale bank documenten daarover gevolgd door dreigementen van de ECB over de onschendbaarheid en onafhankelijkheid van centrale banken) blijkt ontevredenheid over de machtsverdeling en machtsuitoefening van Brussel te bestaan.

Weer een rode draad in die grote kabel.

Polen is overigens wel lid van de EU maar geen lid van de eurozone.

Maar wellicht ben ik een amateur zwartkijker en schuilt er echt niets achter en is Polen inderdaad geen rechtstaat meer in de zin van de Europese Unie.

Maar er is in Polen  geen sprake van mensenrechtenschendingen en er bestaat er nog steeds volledige vrijheid van meningsuiting, er is democratie, gelijkheid en geen vervolging van minderheden en de Poolse wetgeving wordt gerespecteerd.

Maar ja, dat telt kennelijk niet zo zwaar als die rechters benoeming kwestie en dertien in plaats van negen.

Dat brengt de rechtstaat in gevaar.

Hieronder voor de liefhebbers het gebruik van de artikelen 2 en 7 van het Verdrag van Lissabon.

Artikel 7

The rule of law is one of the fundamental values upon which the European Union is founded. The Commission, beyond its task to ensure the respect of EU law, is also responsible, together with the European Parliament, the Member States and the Council, for guaranteeing the fundamental values of the Union. Recent events in Poland, in particular the political and legal dispute concerning the composition of the Constitutional Tribunal, and the non-publication of judgments rendered by the Constitutional Tribunal, have given rise to concerns regarding the respect of the rule of law.

artikel 2

The Union is founded on the values of respect for human dignity, freedom, democracy, equality, the rule of law and respect for human rights, including the rights of persons belonging to minorities. These values are common to the Member States in a society in which pluralism,