Economie, banken

en

de wereld beleidsmakers

Terwijl de twee presidents kandidaten van de Verenigde Staten, het machtigste land in de wereld, in plaats van te debatteren over de grote globale vraagstukken, elkaar verbaal zo zwart mogelijk proberen te maken valt er vrijwel niets economisch positiefs te melden in de wereld.

De ECB heeft het toezicht op de eurozone banken toegewezen gekregen, twee stresstesten hebben vermeld dat alles in orde zou zijn, maar de laatste nam bijvoorbeeld niet de invloeden van de negatieve rente in beschouwing maar wel een nog te verwachten winst van de Deutsche Bank. 

In Italië is er desalniettemin zo onderdehand een algemene banken crisis, in Duitsland wankelt de Deutsche Bank mede door een nog nooit vertoonde megaboete van het Amerikaanse Department of Justice, 14 miljard dollar.

Ja, de Deutsche Bank heeft eigenlijk pech gehad.

Kwamen andere banken er door hun leengedrag in de USA er met 2 of 5 miljard dollar straf of zo af, voor Deutsche Bank geldt dat niet.

Hebben zij zich dan erger dan de andere gestrafte banken misdragen?
Neen, maar zij hebben de pech dat er een wijziging is gekomen in de top van het USA Department of Justice dat nu strenger optreedt en veel hogere boetes oplegt dan tot nu toe.
Hadden ze maar eerder tot overeenstemming moeten willen komen.

Italië is al lange tijd gewikkeld in een bankencrisis.

Italië weet dat het niet de aandeelhouders van zijn noodlijdende banken kan aanspreken zoals in de nieuwe bankenunie constructie afgesproken is omdat dat voor een groot deel  kleine luiden zijn die vaak niet eens weten dat zij aandeelhouder van de bank zijn.
Vorige jaren heeft dat al tot onrust geleid toen een kleine bank op die manier werd opgerold en Italië met een stagnerende economie en superhoge staatsschuld kan zich geen verdere sociale onrust veroorloven met het komende referendum over Renzi's structurele hervormingsbeleid voor de boeg.
Vandaar dat Renzi met belangstelling de ontwikkelingen bij de Deutsche bank volgt waar Merkel alle mogelijkheden afweegt om zonder staatssteun de Deutsche bank op de been te houden.
En de ECB kan geen steun bieden want wel mag hij corporate obligaties opkopen maar daar zijn banken en andere financiële instellingen van uitgesloten.

Gaat Merkel door de knieën en zegt staatsteun toe en ondermijnt daarmee de gloednieuwe bankenunie dan zijn de Italiaanse banken ook gered.

Iedereen wacht dus in spanning af want de dwarsverbanden tussen de eurozone banken zijn hecht en lijdt de een dan kreunt de ander.

Hoe gaat het verder met de QE van de ECB en andere landen.

Van de ene zijde gaan er  geruchten dat de ECB aan “taperen” van de opkoop politiek denkt, dus het langzaam verminderen van het maandelijks bedrag (nu 80 miljard euros) dat de ECB bijdrukt om waardepapieren op te kopen van banken en bedrijven.
Van de andere zijde wordt dat ontkend en komen geluiden dat ook na maart 2017, wanneer de opkoop periode officieel voorbij de ECB door gaat tot de 2% bereikt is.
Volgens de laatste uitspraak van Draghi (als er intussen tenminste alweer geen andere is) zal die 2% in 2019 bereikt zijn.
Maar wat zijn zulke prognoses waard.
Een probleem voor de ECB  is dat de voorraad staatsobligaties die binnen de koopvoorwaarden van de ECB vallen (looptijd, minimum rente) schaars begint te worden.
Vandaar dat nu ook corporate obligaties, dus leningen van bedrijven, reeds opgekocht worden.
Een mogelijkheid tot vergroting zou zijn dat de ECB de minimum rente voorwaarde zou laten vallen waardoor ook Duitse obligaties opkoopbaar zijn en of de looptijd zou verhogen. Italië heeft bijvoorbeeld onlangs obligaties met een looptijd van 50 jaar uitgegeven die nu niet aan de opkoopbaarheids voorwaarden voldoen.

Wat dat voor gevaren inhoudt heb ik vorige blogs al vermeld.

Er zijn trouwens economen die van mening zijn dat de QE nooit meer gestopt zal kunnen worden.

Ook over de negatieve rente zijn er uitspraken.
Volgens de Wall Street Journal hebben Praet en Mersch (bestuursleden van de ECB) de uitspraak gedaan dat een negatieve rente op de duur juist een vermindering van bankleningen aan de economie zouden kunnen veroorzaken, het tegenovergestelde van wat de bedoeling ervan is.
Er is natuurlijk ook onrust ontstaan over de vele tienduizenden banen die de komende jaren door de banken geschrapt gaan worden.
De negatieve rente die het profijtelijk zakendoen van de banken zwaar bemoeilijkt wordt als één van de oorzaken daarvoor gezien.
Maar volgens uitspraken van Draghi is de oorzaak het business model van de banken die zich moeten aanpassen aan die lage rente.
In zijn toespraak tot het Duits parlement heeft hij zelfs gezegd dat deze lage rente goed is voor de spaarders  omdat daardoor op de duur meer werkgelegenheid wordt geschapen waarvan de spaarders ook profiteren.
Maar dat de monetaire QE politiek geen hogere inflatie en grotere groei heeft veroorzaakt en daartoe alleen ook niet in staat is wordt wel algemeen aanvaard.
Naar mijn bescheiden mening heeft hij er in de eurozone wel voor gezorgd dat de eurolanden excessieve staatsschulden hebben kunnen opbouwen door de lage rente, grotere schulden dan de meeste andere belangrijke landen,  en dat de dringende noodzaak van structurele hervormingen erdoor op de lange baan is geschoven.

Bij de IMF meeting vorige week in Washinton van de wereld beleidsmakers was de boodschap:  als men snellere economische groei wil gaat dat pijn doen.

Fiscaal geld uitgeven gaat moeilijk in een tijd van verouderende bevolkingen en record hoge schulden.
Dus blijft over dat de zoektocht naar groei afhangt van impopulaire maatregelen zoals het verhogen van de pensioenleeftijd of het verzachten van de immigratie barrières, die nu al politiek moeilijk liggen.
Dat houdt in dat de structurele hervormingen waarover wel gepraat werd maar niets gedaan nu meer in detail moeten worden uitgewerkt en wat dat inhoudt.
In China en Canada bestaan extra uitgeef plannen, monetaire politiek is soepel in alle belangrijke economieën maar dat kan door de enorme wereldschuldenlast van 152 biljoen dollars niet eeuwig doorgaan.
Dus zijn die structurele hervormingen noodzakelijk in die mix.
Ingrepen in de sociale verworvenheden.
Duitsland heeft een surplus begroting, heeft dus ruimte om meer geld vrij te maken (ten koste natuurlijk van een stijgend begrotingstekort en nieuwe schulden) maar voelt daar niets voor.
En verkiezingen in talrijke landen de komende maanden en jaren maken het ook niet gemakkelijk impopulaire beslissingen te nemen.
En wat nu precies bedoeld wordt met die structurele hervormingen is mij evenmin duidelijk geworden.

Ik blijf dus wat verdwaasd achter.

En dit is maar één van de vele problemen.