Duitsland de versleten 

(auto)motor van de eurozone

De economische vooruitzichten in de eurozone zijn niet rooskleurig.

In de gehele eurozone is er een daling in de industrie en in de diensten sector (51.9 in augustus naar  50.4 in september)

In Duitsland kan men zelfs spreken van recessie.

Zie de tabel.

Preventief heeft de ECB al ingegrepen bij deze teruggang van de economie en per 1 november de depositorente nog negatiever gesteld op - 0.5% plus een hervatting van het obligatieopkoopprogramma met per maand  20 miljard euros voor in feite onbepaald lange tijd.

Bovendien gaat het herinvesteren van de vervallen opgekochte obligaties van 2.55 biljoen euro’s door.

De wereldwijde verlaging van de rente en daardoor de de wisselkoers positie van de euro zullen daar geen primaire rol in hebben gespeeld.

De financiële markten reageren positief

 

De eurozone (en daardoor meegesleurd) de Europese Unie vormen in de financiële wereld een uitzondering met de negatieve lange termijn rente en de negatieve deposito rente van de CB.

Terwijl in andere currency areas de lange termijn rente (10 jaar) wel daalt maar boven de 0% blijft is hij in de eurozone nu nog verder beneden de 0% gedaald (het geld toe niveau) en de deposito rente (nu strafrente voor het parkeren door banken van gelden bij de ECB) gedaald (negatief gestegen) tot -0.5%.

Zodra je tot het rente negatief niveau bent afgedaald bestaan er ineens andere financiële waarheden, zowel voor de banken als de spaarders als de gepensioneerden en de kleine middenstand.

Maar voor grote bedrijven en aandeelhouders zijn het goede tijden.

De negatieve gevolgen ervan voor rente afhankelijken, dus spaarders en gepensioneerden zijn al duidelijk, zie vorige blogs.

Voor welvarende eurolanden (voor wie veel lenen dus niet essentiëel is) is  de rente geen probleem meer maar een voordeel.

Voor de zwakkere landen speelt de risico opslag een beperkte rol: zolang zij de euro als munt hebben vallen zij onder de bescherming van die gemeenschappelijke munt en van de ECB die de eurozone intact moet houden.

Zie de rente voor Italië en Griekenland in de periodes dat getwijfeld werd aan hun in de eurozone blijven.

Zo zouden het financieel solide Duitsland en Nederland inderdaad “klimaatfondsen” van 50 of meer miljard euro’s kunnen opzetten met geleend kapitaal tegen een verwaarloosbare rente (en dus zonder daarmee de staatsschuld te vergroten).

Het enige probleem is dat de leningen voor zo’n fonds na de vervaldatum moeten worden afbetaald of opnieuw afgesloten tegen de rente die dan geldt, maar dat is ver in de toekomst.

Voor de zwakkere eurolanden zou dat niet zo eenvoudig zijn, hun schuldenlast is al veel te groot.

Wat mij opvalt is dat als mede oorzaken van de teruglopende groei van de wereldeconomie en van de eurozone gewezen wordt op de handelsoorlog en de teruglopende economie van China en dat de rol van de overeengekomen en nog te nemen klimaat en milieu maatregelen nauwelijks genoemd worden, terwijl deze juist door de ingrijpende nog niet geheel te overzienen ver rijkende ingrepen grote onzekerheid en hoge kosten met zich mee brengen.

En kosten worden altijd in rekening gebracht bij de belastingbetaler en consument door overheid en onderneming.

Neem als voorbeeld de CO2 uitstoot in Duitsland en de Energiewende en de economische gevolgen ervan.

Bij ons in Nederland de plotsteling opduikende gevolgen van de ammoniak en NO2 uitstoot (ten onrechte stikstof genoemd) die de milieu normen van de EG  te boven gaan en nu  bouw en constructie vrijwel lam leggen en een enorme krimp in de veestapel en landbouw noodzakelijk dreigen te maken.

Want pas als regelgeving wordt omgezet in ten uitvoerlegging ervaren de burgers de kosten die dat met zich meebrengt.