Het Enige Doel van het Rentebeleid en de QE

2% Inflatie

Waarom?

De Brexit suddert heen en weer, maar de tijd begint te dringen.

Vertragingen maken de uitkomst alleen maar moeilijker en slechter.

Griekenland staat weer op eigen wankele benen, 25% van het GDP kwijt, vol werklozen, zonder geld, oververschuldigd, en onder blijvend toezicht van de Commissie.

Italië wil een fiscale koersverandering, groter tekort om investeringen te plegen en zo de economie op gang te brengen.

Weg met het keurslijf van de EMU en aanpassing aan de nationale noodzaken.

Meer in het voordeel van de USA aangepaste  handelsovereenkomsten, gewijzigde importheffingen, een handelsoorlog, misschien wel een dreigende valutaoorlog.

De inflatie stijgt en de rente stijgt mee.

Er zijn Turkse financiële problemen

Allemaal ongewisse factoren die de prognoses voor onze economische toekomst een andere wending zouden kunnen geven.

Zal het allemaal (in de wandelgangen van) Jackson Hole besproken worden eind deze week.

Draghi zal de Jackson Hole conferentie niet bijwonen, evenmin andere leden van de Executive Board van de ECB.

Kun je je als leek eigenlijk wel een beeld vormen van de ingewikkelde sturingen van de ontwikkelingen in de economie.

Ik probeer het in mijn overpeinzingen voor mezelf door het zo simpel mogelijk te bezien zonder de fijne nuances van uiterst ingewikkelde rekenmodellen met de troost dat daar tenslotte ook alleen maar doorgerekend uitkomt wat er aan gegevens is ingestopt.

In mijn vorige blogs heb ik mijn gedachten neergelegd over de overgrote wereldschuld, maar ook dat daar tegenover even grote vorderingen en dus bezit staan, behalve in het geval van QE.

Die wereldschuld is zo sterk aangewassen in en mede door een periode van ultra lage rente, voor een groot deel vastgesteld door de grote Centrale Banken, met daarnaast de overvloedige geldvloed door de QE.

Maar de inflatie in de eurozone is nu opgelopen tot boven de 2%, boven de ECB norm.

Nu dreigen de hogere rentes met grote gevolgen voor de leners van die nooit eerder zo grote schuld.

Voor de verschillende landen voert die rentepolitiek van de grote CB’s tot grote verschillen ertussen die niet verklaarbaar zijn door risicoverschillen.

Maar is er echt zo veel in vloed op de economische groei geweest?

Om dat te bezien hier een tabel die de 10 jaars rente op obligaties laat zien en ook de groei van het laatste kwartaal (een kwart dus van de jaargroei) en het percentage staatsschuld (2017) ten opzichte van het Bruto Binnenlands Product (GDP)

Ieder kan daaruit zijn eigen conclusies trekken.

Uit deze tabel van vorige maand (sindsdien zijn er weer veranderingen) is te zien dat de rente voor staatsobligatieleningen in de eurozone vergeleken met die buiten de eurozone uitzonderlijk laag is met uitzondering van Griekenland dat niet profiteerde van de ECB bescherming).

Die lage rente is uiteraard van invloed op de begrotingen van de eurolanden waar een begrotingstekort  groter zou zijn geweest door hogere rentelasten als die rente markt conform zou zijn geweest.

Voor het bedrijfsleven betekent het dat de lage rente van leningen de productiekosten heeft gedrukt.

Dat die kostenverlaging gebruikt is voor prijsverlaging, of hogere winst of hoger loon zijn de mogelijkheden.

Bedrijven wier obligaties ook zijn opgekocht door de ECB in het kader van de QE hebben daarnaast meer geprofiteerd dan de bedrijven die hier niet voor in aanmerking kwamen.

Ik zie de verwijten van Trump richting Europa in dat kader.

In de USA is immers de rente op staatsobligaties tot bijna 3% gestegen en natuurlijk ook gestegen voor de leningen voor bedrijven en particulieren.

Ik heb vorige malen me dan ook afgevraagd waar stimulatie eindigt en subsidie begint.

Door het herinvesteren (in nieuwe eurozone staatsobligatieleningen na aflossing van de oude) door de ECB blijft de beïnvloeding van die rente ook na het stoppen van het bijdrukken van euro’s doorgaan.

In tegenstelling tot de USA wordt immers de money glut van 2.5 biljoen euro’s door de ECB voor onbepaalde tijd niet geleidelijk uit de circulatie gehaald maar opnieuw geïnvesteerd.

De rente wordt ook niet door de ECB geleidelijk verhoogd tot zeker half 2019.

De ECB blijft dus de eurozone economie beschermen.

De FED blijft uiteraard de USA economie scherp volgen en kan ook zijn beleid snel wijzigen indien nodig.

Misschien dat bijeenkomst van de wereldbankiers in Jackson Hole wat meer helderheid schept.

We moeten wel beseffen dat al die rente en QE maatregelen zijn genomen om de inflatie op die 2% te brengen en zo de meest gunstige voorwaarden voor economische groei te verschaffen.

Alle andere gevolgen ervan zijn slechts neveneffecten.

Maar is die 2% inflatie wel zo gunstig voor de economie als wordt voorgesteld?

Want inflatie heeft commercieel twee gevolgen:

De export wordt goedkoper

De import wordt duurder.

Men moet alle grondstoffen en (half)fabrikaten importeren die het land zelf niet bezit.

Men exporteert alle grondstoffen en (half)fabrikaten die andere landen niet bezitten.

Dat wil overigens niet zeggen dat landen die alle grondstoffen zelf bezitten per definitie een betere economie moeten hebben dan landen die vrijwel alle grondstoffen moeten importeren.

Want een land moet ook de infrastructuur en de expertise hebben om de grondstoffen efficiënt om te zetten in eindproducten.

Maar landen die veel moeten importeren aan grondstoffen en (half)fabrikaten zien daardoor de voordelen van goedkopere export al snel verdwijnen door die duurdere import van grondstoffen.

Landen die veel grondstoffen bezitten en die exporteren profiteren meer van die goedkopere export.

Een tweede gevolg van inflatie is zichtbaar in de lonen die niet of later en vaak dan niet geheel met die inflatie meestijgen.

Zij maken de export mede goedkoper.

De theorie achter die 2% inflatie is een simpele.

Als de prijzen stijgen door die 2% inflatie wordt door de vrees voor verdere prijsstijgingen de kooplust aangewakkerd waardoor meer verkocht wordt en zo de economie groeit.

Want onze economie is gebaseerd op groei.

Anderzijds daalt door die inflatie juist de koopkracht van de munt en is er dus minder voor die duurdere aankopen beschikbaar komt tenzij men zijn spaargeld uitgeeft, hetgeen zijn beperkingen en gevaren heeft.

Want spaargeld is ook de buffer voor onverwachte kosten.

Het psychologische aspect wordt dus afgeremd door de lagere koopkracht.

Om het geheel wat complexer te maken, lonen zijn vaak geïndexeerd, zo niet dan zullen de vakbonden actie voeren om de verloren koopkracht deels te “repareren” door loonsverhogingen.

Zo gaat het oorspronkelijke doel van de 2% inflatie verloren.

Bovendien is de inflatie cumulatief want elk jaar moet die 2% inflatie bereikt worden, als de wortel voor de kop van de ezel die de kar trekt.

Het geheel is duidelijk een groei model, door die 2% blijft de koopstimulus aanwezig, zo redeneert men.

Hieronder een tabelletje die het effect van de inflatie laten zien zoals ik denk dat hij is.

Het verminderen van de koopkracht door inflatie:

Loon = minimum loon afgerond

Inflatie = door ECB gewenste jaarlijkse inflatie

  

Dan schiet mij ook nog dat andere nare bijverschijnsel van die lage rente om de inflatie op te vijzelen te binnen.

Door de lage, of soms nul rente erdoor, op spaargeld en de inflatie die toch altijd om en nabij de 1,5% lag is de waarde van het spaargeld en de opbrengst ervan sinds het invoeren van het lage rentebeleid van de ECB sterk teruggelopen.

Neemt men daarbij ook nog in gedachte dat loonsverhogingen om stijgende prijzen door inflatie te compenseren altijd zo’n jaar later volgen en vaak niet hoog genoeg zijn om het koopkrachtverlies door die inflatie te compenseren.

Ook is er een soms onverklaarbaar verschil in het percentage van de salarisverhogingen voor laten we voorzichtig zeggen management en de werkvloer.

Dat houdt in dat de ongelijkheid in inkomsten tussen de werkenden en van spaargeld (ook pensioen) afhankelijken en de management toeneemt.

Wat is dan toch het nut van dat rentewapen.

Want gaat het de landen in de 10 jaars yield tabel met hogere rentetarieven dan minder  dan de landen in de eurozone.

Ook de andere  EU landen gaat het zeker niet minder dan die in de lage rente eurozone en de staatsschulden zijn binnen de eurozone op een uitzondering na veel hoger, zoals blijkt uit tabel een.

Maar zoals altijd zijn dit slechts de overpeinzingen van een belangstellende leek die het dus volkomen verkeerd zou kunnen inschatten.