Democratie : 

één stem meerderheid geeft absolute macht alleen beperkt door de grondwet

De laatste weken vielen er zelfs voor een leek niet veel nieuwe ontwikkelingen te overpeinzen.

Het was afwachten of in Duitsland de SPD weer een sprong in het diepe zou maken met de Union en dat is inderdaad gebeurd.

Maar voorzichtig gezegd is het geen vreugdevolle hereniging van de twee.

Meer uit nood geboren.

Wat die sprong voor de Europese Unie en vooral de eurozone gaat betekenen is nog niet duidelijk.

Macron ziet met genoegen de oude bondgenoot weer aan de Franse zijde, maar wordt het zwaartepunt nu verlegd van Duitsland naar Frankrijk?

Duitsland onder Schäuble heeft immers altijd de zuinigheid en vlijt kant in de eurozone gekozen met de stelling dat economische hervormingen de zwakke landen op het juiste peil zouden brengen en ieder land zijn eigen financiën in balans moest brengen.

Frankrijk is voor een lossere economische politiek met een eurozone die de kant van een fiscale unie uitgaat waarbij dus de zwakke eurolanden financieel gesteund worden door de sterke, misschien een soort transfer unie.

Maar Merkel heeft gezegd dat Duitsland bereid is meer geld in de EU en eurozone te steken na de Brexit,  ook voor nieuwe ontwikkelingen.

Gaat Duitsland onder druk van de Pro EU SPD een ommezwaai maken?

Binnenkort zullen we het hopelijk weten.

De groep van acht noordelijke lidstaten onder leiding van Nederland keert zich tegen de Macron/Juncker/mogelijk Merkel plannen voor een fiscale eurozone unie en Transfer Unie.
Geen euro minister van financiën, geen gezamenlijk budget.
Structuurhervormingen en zich houden aan het Stabiliteits en Groei Pact.
Men vreest een Frans/Duitse overheersing en wijst die af.

Een sturende as Duitsland Frankrijk was simpeler in de tijd dat de samenwerking beperkt bleef tot zes landen.

Nu met 27 lidstaten die elk toch ook elk hun eigen agenda hebben zal de gezamenlijke sturingswil van Frankrijk en Duitsland daar rekening mee moeten houden.

De verkiezingen in Italië hebben het toch wel verwachte resultaat opgeleverd, de vroegere beoogde redder van Italië Renzi heeft de doek al in de ring geworpen, de rechtse euro en EU kritische partijen hebben gewonnen.

Italië wil een andere EU.

Maar welke?

En eerst een regering.

Ook daar lijkt hij eerder uit nood geboren te zullen worden dan uit de positieve wil tot samenwerking.

Binnen de EU organisatie zien we eveneens in plaats van een unanieme blik op de toekomst een verdeeldheid.

Laat ik het flink zwart wit stellen zoals ik het als amateur zie.

Het Europees Parlement en de Commissie willen een Federale Europese Staat met henzelf als parlement en regering.

De Raad van Regeringsleiders is verdeeld maar wil zo’n federale staat  niet, zij willen zelfstandige staten blijven met gezamenlijke uitvoering van kernfuncties.

Zij hebben de beslissingsmacht in de EU die hun verleend is door het Verdrag van Lissabon.

De Visegrad groep van oostelijke lidstaten willen de EU eerder zien als vrijhandelszone, een economische unie dan als een politieke unie en willen geen macht overdragen, integendeel.

Een aantal westelijke lidstaten wil meer politieke eenwording, meer centraal geregeld vanuit Brussel, maar beslist niet alle zijn het daar over eens.

Binnen de eurozone is er dan nog het verschil in inzicht over de toekomst ervan tussen de economisch sterke lidstaten en de economisch achterblijvende.

Daar gaat het ultiem om een fiscale unie of niet en meer dringend of rijkere eurolanden de zwakkere met geldtransfers of investeringen moeten steunen.

Het gaat daarbij beter met de economie in de eurolanden maar de (staats)schulden nemen nog altijd sterk toe.

Maar daarbij vraag ik me, natuurlijk als amateur, af hoe de economische situatie in de eurozone zou zijn zonder de voortdurende steun van de ECB met de onnatuurlijk lage rente op schulden en de 2,5 biljoen euro extra geldsteun voor de eurozone.

Want dat schept, zo denk ik, een kunstmatige economische situatie.

En zoals nu in Italië en daarvoor in Polen en in Oostenrijk heel zichtbaar en ook in andere eurolanden wat de EU het “populisme” noemt aan sterkte wint blijkt dat er ook bij de bevolkingen van de EU landen een stroming is die de huidige ontwikkelingen in de EU met argwaan aanziet.

De EU is geen democratie maar een unie van zelfstandige democratieën die een deel van hun macht aan de Unie (lees Brussel) hebben afgestaan

Er is geen grondwet maar een Verdrag (van Lissabon, bedoeld als grondwet maar verworpen door referenda in Frankrijk en Nederland).

In dat Verdrag worden de taken van de EU verdeeld tussen centraal en de lidstaten.

Het beleid wordt met inachtneming van de bepalingen in het Verdrag bepaald door de Raad van Regeringsleiders (unaniem dus met veto recht) en uitgevoerd door de Commissie met een Europees Parlement met beperkte macht.

In de praktijk gaat echter steeds meer macht naar de centrale bureaucratie in Brussel.

Besluiten die onder mandaat van het EP vallen worden niet alleen beslist door dat parlement maar in laatste instantie  door de Raad van Ministers.

Geen democratie dus.

Is een democratie wel zo zaligmakend.

In een democratie geeft een meerderheid van één stem de absolute macht.

Zo kunnen de wensen van de oppositie consequent genegeerd worden.

De enige zekerheid voor de minderheid is te vinden in de grondwet die de grenzen van de macht van de meerderheid aangeeft.

Kort gezegd zou zo de wens van 49.99% van de stemgerechtigde bevolking totaal genegeerd kunnen worden.

En een uiterst kleine partij die nodig is om die 50% plus één stem mogelijk te maken kan eisen stellen die ver boven hun reële invloed uitgaan maar hun stem is nodig voor die meerderheid van één en dus…

Men zou zo de democratie de dictatuur van de meerderheid kunnen noemen.

Zwitserland heeft dat voorkomen door het bindend referendumrecht.

Daar heeft bij belangrijke kwesties de bevolking het recht hun mening te geven en is hun mening bindend.

Ons parlement heeft nu juist het raadgevend referendum opgegeven zodat zelfs de wil van de bevolking niet getoetst kan worden.

De rationale dat het geen zin heeft omdat  het raadgevend is en dus niet behoeft te worden opgevolgd klinkt vreemd.

Al beslist het parlement anders dan weet het toch dat het dan niet de wens van de bevolking respecteert.

Dat is dan in ieder geval voor het parlement een leidraad.

De juiste weg zou, denk ik,  zijn geweest het raadgevend referendum te behouden en er aan te werken het bindend te maken in plaats van het af te schaffen.

Dat zou onze democratie echt democratischer hebben gemaakt.

Als ik tenslotte dit alles zo overpeins roept het bij mij als amateur de vraag op of het wel democratisch gezien zo goed zou zijn van de EU een Federale Unie te maken met een alles beslissend parlement en een EU regering met alle toeters en bellen.

Want democratisch gekozen betekent echt niet democratisch geregeerd.

Maar zoals altijd zijn dit de overpeinzingen van een oudgediende, een belangstellende leek, die dit alles vanuit een afstand aanschouwt.