Sunday morning

It is amazing that the G20 world leaders and bankers do not have an answer how to solve the worldwide economic gloom they have created and can only think of continuing on the same track: monetary easing (though admitting it is insufficient and maybe exhausted) and looser fiscal policy (larger deficits and bigger debts and there is far too much debt already) and structural reforms (equal to diminishing bureaucracy which has never succeeded) but are unified in prophesying that a Brexit will be a world wide disaster.
And why all this far too much debt? Money printing and low interest rates,  central banks' way to stimulate growth, have made borrowing nearly free and all have profited themselves into unsustainable debt. 

 


De migrantencrisis en de bureaucratie

Een bureaucratie is zelfinstandhoudend en uitdijend. Hoe vreemd het ook moge klinken, als de Europese Unie zou ophouden te bestaan zou de Brusselse bureaucratie gewoon door kunnen gaan met hun pietepeuterige reguleren en decreteren (zoals  over waterkokers en broodroosters die te veel stroom gebruiken, nu tijdelijk uitgesteld tot na het Brexit referendum. Want de Engelsen zijn gek op toast en tea.  Dat zou meer stemmen voor "uit" opleveren).

Zolang de salarissen maar betaald blijven.

In feite is dat wat nu al gebeurt.

In de migrantencrisis zien we de bureaucratie doorgaan met zinloos vergaderen zonder enig resultaat maar met de irrationele veronderstelling van wat bureaucratisch over de migrantencrisis besproken en geregeld wordt de werkelijkheid is.
Als dan blijkt dat dat niet het geval is wordt hetzelfde scenario weer herhaald met iets andere woorden maar de inhoud verandert niet.
Dat intussen de lidstaten individueel allerlei maatregelen treffen die hun eigen positie zo weinig mogelijk schade toebrengen wordt op bureaucratische wijze veroordeeld als tegen de regelgeving van de Europese Unie in en met sancties wordt gedreigd.
Bureaucratisch wordt zo ontkent hoe de werkelijkheid is en wordt de schijnvertoning doorgezet.
De werkelijkheid is dat de Europese Unie en de rest van Europa overlopen wordt door vorig jaar meer dan een miljoen en dit jaar door al meer dan honderduizend migranten uit allerlei landen die zelfstandig in Europa naar het land reizen waar zij denken het beste af te zijn.
De werkelijkheid is dat met de idealiserende wetgeving in de EU en daarbuiten deze migratie in de hand wordt gewerkt. De werkelijkheid is ook dat zolang  deze idealiserende wetgeving gehandhaafd blijft deze migratie zal aanhouden.
De toekomst is dan dat er tientallen, en misschien wel honderden miljoenen zijn die dan potentieel ook zullen komen en van deze idealiserende wetgeving profiteren.
De toekomst is dan dat de oorspronkelijke bewoners plaats aan deze migranten zullen moeten afstaan en bovendien voor hun huisvesting, woninginrichting en levensonderhoud zullen moeten betalen. Want de bureaucratie kan het anders zien en overleggen over integratie, opleiding, al aanwezige kwalificaties en banen scheppen zonder enig idee te hebben waarover zij praten. En zonder de aanwezige ervaring met eerdere migratie in acht te nemen.
De werkelijkheid is dat alleen al in Duitsland 130.000 migranten spoorloos zijn, de werkelijkheid is dat niemand weet hoeveel er binnengekomen zijn en niemand weet hoe de samenstelling van de migrantenstroom is. Natuurlijk worden cijfers bekendgemaakt maar niet waarop ze gebaseerd zijn.

Er hangt voor sommigen een soort waas over de migratie dat we allemaal wereldburgers zijn en dat we als element van de globalisering moeten accepteren dat een land niet meer aan de bewoners ervan behoort maar aan de gehele wereld. En weer anderen hebben een vaag idee dat wij op morele en ethische gronden migranten niet mogen weigeren. Een nobele gedachte.

De werkelijkheid is dat we nu zien dat door blokvorming van de Balkanlanden, lid of geen lid van de Europese Unie, de noordgrens van Griekenland wordt afgegrendeld zodat Griekenland tot een transitzone wordt waar de migranten ongehinderd binnen kunnen komen maar niet uit kunnen doorstromen.

Dat brengt natuurlijk opluchting voor de landen ten noorden van Griekenland waar de stroom opdroogt. Maar het kweekt tezelfdertijd in ijltempo in Griekenland een noodtoestand.
Nu roepen de Grieken toch al de gramschap van de EU op omdat zij de zuid grenzen niet voldoende bewaken. Maar door die idealiserende wetgeving is dat niet mogelijk.
Want iedereen die op EU bodem voet zet heeft het recht asiel aan te vragen en in de EU af te wachten tot alle beroepsmogelijkheden bij afwijzing uitgeput zijn.
Dat geldt ook voor iedereen die illegaal de EU betreedt.

Illegale migrant is iedereen die vanuit een eerder aangedaan veilig land naar de EU komt. En Griekenland, of Italië of Spanje  kunnen ze niet buiten houden. Niet via zee noch land tenzij je een hek bouwt om de landgrenzen en het zeerecht afschaft.

En als illegale migranten geen asiel zouden mogen aanvragen dan gelden heel andere regels voor hen. Dan kunnen ze zelfs afgezonderd worden. Geen recht op huisvesting.

Maar het belangrijkste is dat migratie dan lang zo aantrekkelijk niet meer is.
En de UNHCR "resettlement" regeling waar de EU aan meedoet blijft bestaan.
En voor echte vluchtgelingen (die dus niet via een ander veilig land komen maar rechtstreeks van het ontvluchte land naar de EU) is de asielaanvrage wel mogelijk.
Terugsturen is dan veel minder nodig want de aantrekkingskracht om hier te komen is weg.
En nu is  terugsturen naar landen die kennelijk verheugd zijn dat hun landgenoten naar Europa vertrekken, want dat levert hun land geld op aan door de migranten opgestuurd geld zodra deze uitkering of werk krijgen, daardoor niet eenvoudig.
En nu heeft iedereen die in de EU binnen komt het recht asiel aan te vragen met alle benefieten daaraan verbonden. Dat afschaffen doet de situatie totaal wijzigen.

Het moet dan redelijk zijn te stellen dat een wijziging van de wetgeving die deze migratie in de hand werkt een eerste vereiste is om aan de grenzenloze migratie een einde te maken.

Maar dat is nu juist door de bureaucratie onmogelijk. Want in de waarneming van de werkelijkheid door de bureaucraten is aanpassen van de wetgeving aan de situatie een weg door de bureaucratie die uiterst ingewikkeld is.  De regelgeving wordt door de bureaucratie vastgenageld, bevestigd en in stand gehouden.
Zo kan men blijven vergaderen, overleg plegen, directieven uitvaardigen, banvloeken uitspreken, zelfs onhoudbare situaties in de hand werken maar pragmatisch en snel wetten aanpassen in een crisis stuit op de bureaucratie die zich inkapselt in de procedures.

What heeft de Europese Unie (niet) gedaan om in dit netwerk van crises terecht te komen.

Zelfs al zou het waar zijn, zoals een groeiend percentage van Duitse krantenlezers en nieuwskijkers, van mening,  is dat de media gestuurd worden door de overheid en er dus geen sprake is van objectieve verslaggeving dan blijkt dat toch niet uit de berichtgeving van de laatste tijd. Want het is helemaal niet meer nodig uitsluitend op internet de informatie binnen te halen, met name de Duitse pers begint een steeds kritischer en op logica gebaseerde informatie en opinievorming te tonen.

De illegale migranten crisis splijt Europa, want het zijn niet uitsluitend Europese Unie lidstaten die er door geraakt worden.

Dus is er overleg buiten Brusssel om en buiten laten we zeggen de EU kernlanden om door de Balkanlanden, tien in getal, over de crisis om tot een voor hen aanvaardbare gezamenlijke aanpak te komen.
Griekenland zou gevaar lopen buiten de Schengen zone gezet te worden zodat de Noord grens van Griekenland de buitengrens van die zone zou vormen. Naar mijn mening een krankzinnig plan want Griekenland kan geen kant op. Iedereen die voet op Griekse bodem zet is in de EU en heeft het recht asiel aan te vragen en (volgens de Dublin overeenkomst) daar te blijven tot er asiel is verleend of afgewezen. In het eerste geval volgt toelating tot de gehele EU en Schengenzone (denk erom, die twee dekken elkaar niet geheel), in het tweede volgt uitzetting, na talrijke beroepsmogelijkheden. Maar dat lukt meestal niet gezien de ervaringen tot nu toe.
Griekenland heeft een landgrens met Turkije in het zuiden en een zeegrens waarin talrijke Griekse eilanden en eilandjes, alle EU grondgebied. Alle recht op asielaanvrage en verblijf.
De landgrens met Turkije is alleen door Turkije af te sluiten want na het verlaten van Turkije is men op EU grondgebied en dus kan men asiel aanvragen en blijven. De enige manier om ze buiten te houden zou zijn met een elke meter bewaakt hek, zoals Hongarijë heeft. Dat zou een enorme ophoping van vluchtelingen (want in Turkije zijn ze dat wettelijk) aan de Turks Griekse grens opleveren.
Datzelfde geldt voor alle Griekse eilanden.
Sluit Griekenland in het noorden af en de EU zal ontploffen. Er zal een niet in de hand te houden opeenhoping van illegale migranten ontstaan vanuit zee en vanuit Turkije.
Griekenland kan er niets tegen doen en moet asielprocedures voor elke binnenkomer afhandelen en na goedkeuring kan de asiel statushouder de grens naar het noorden oversteken, de Schengenzone in.
Er zijn sinds 1 januari dit jaar al weer 100.000 illegale migranten Griekenland binnengekomen.
Voor ieder die een beetje rekenen kan moet het over duidelijk zijn dat dat administratief niet te behappen valt voor Griekenland.

Daarbij moet men ook eventjes de meer dan 25% Griekse werklozen en meer dan 50% jeugdwerklozen in acht nemen die qua rechtspositie voor een groot deel minder rechten hebben dan de dan asielzoekers die allen opgevangen moeten worden, gehuisvest, onderhouden. Door Griekenland te  betalen.

Bijna acht op de tien werklozen in Griekenland zijn meer dan een jaar werkloos en hebben dus geen recht meer op een uitkering en zijn vaak aangewezen op de pensioenen van hun ouders of grootouders of verwanten. Dan moeten die pensioenen nog verlaagd worden ook in het kader van de derde bailout.

Een nog complicerende factor is de wijze waarop de EU deze crisis aanpakt. Het is een Europa breed vraagstuk maar het is alsof het alleen Duitsland is dat de beslissingen neemt en de aanpak wil coördineren.

De Duitse kanselier onderhandelt met Turkije, Duitsland bepaalt de status van de illegale migranten, noemt het vluchtelingen, terwijl het geen "refugees" zijn volgens de UNHRF, verandert hun rechten naar gelang het land van oorsprong en vervolgens op basis van waarschijnlijkheid van toewijzing of afwijzing van de asielaanvrage.  Vervolgens wil het een verdeling van de illegale migranten over de EU lidstaten doorzetten in de EU waardoor dan Duitsland ontlast zou worden. Duitsland verwacht tot 2020 3,6 miljoen illegale migranten.
Duitsland heeft een beeld geschapen in de armere landen van een gastvrije onvangst en economisch goede vooruitzichten. Maar die bestaan niet in de landen die hun deel van die illegale migranten op zou moeten nemen.
Wij kennen de Geneefse criteria voor refugee status. Maar in hoeverre zijn deze te garanderen in de massale opvangcentra. Want berichten hierover in de media, niet alleen op internet, doen het vermoeden rijzen dat daar wel het een en ander aan mankeert. Dat is ook logisch gezien het feit dat men niet kan verwachten dat de zeden en gewoonten van de migranten, vaak gebaseerd op hun religie, ineens sporen met de criteria van Geneve. Want het zijn mensen die gevlucht zijn voor oorlogsgeweld of op weg zijn naar een betere economische toekomst,  maar geen asiel aanvragen op grond van de Geneefse criteria van vervolging voor etc., niet vanwege  hun zeden en gewoonten.

Duitsland ligt niet alleen onder vuur van de zuidelijke landen door de illegale migranten maar ook vanwege de austerity politiek in de eurozone. Zij eisen een lossere belasting, begroting en staatsschuld politiek om investeringen in de infrastructuur te plegen en een gezamenlijke bankschulden en werkeloosheid beleid. Daardoor zou de staatssschuld door de grotere economische groei percentagegewijs houdbaarder worden. Vooral in dit tijdsbestek van zelfs negatieve rente op staatsobligatieleningen en voor het zuiden uiterst lage rentes zou dat goed mogelijk zijn.

Maar die zo lage rentes zijn niet het gevolg van een bloeiende economie maar van een constant ingrijpen in de kapitaalmarkt door de ECB en de Bank of Japan, de FED en de Bank of England.

Zij hopen alleen door die ingrepen van geld bijdrukken en negatieve deposito rentes bij de ECB, steeds opnieuw herhaald, de investeringen in de echte economie te vergroten en zo economische groei te verkrijgen.

Kijk echter naar de harde echte econmische werkelijkheid en de welvaart van de bevolkingen van de eurolanden. Vijftien jaar eurozone en ECB hebben niets dan illusies voortgebracht mede voorgetoverd door lenen en dus hogere staatsschulden.

Als recent voorbeeld de groei van de economie door de illegale migratie. Woonruimte, inrichting, voeding voor de binnenkomers doen natuurlijk de economie groeien. Meer werk voor bouw, woninginrichting, middenstand. Naar daar staat tegenover dat de staat daarvoor extra moet lenen, want elk jaar komt bijvoorbeeld Nederland al zo'n 2,5% tekort, geeft het meer uit dan er binnenkomt. Al die economische groei wordt dus door meer schuld gefinancierd. Want de binnenkomers brengen zelf niets op. Misschien goed opgeleiden onder hen in de toekomst want die hebben wij zelf te weinig. Maar de meerderheid. Gezien de ervaringen tot nu toe een schamel resultaat.

Maar dan is er ook nog de Brexit mogelijkheid. En de Grexit onfinancierbaarheid. En de opkomst van een oostelijk EU blok dat een andere visie heeft dan de kernlanden van de EU, en de eurozone die financieel in steeds gevaarlijker vaarwater terecht komt.

Ook Feyenoord gaat ten onder aan geen daden maar woorden. Als Rotterdammer moet ik dat ook even kwijt.

The Long Hot Spring die misschien wel 

The Long Hot Summer wordt

Europa, niet alleen de EU, barst van de problemen. De illegale migranten die blijven binnenstromen zo nu en dan een beetje minder in aantal door de winterstormen maar ongehinderd door een falende EU wetgeving gekoppeld aan onderlinge onenigheid. De wetenschap dat er nog honderden miljoenen potentiëlen klaar staan. De ervaring dat landen hun migranten niet meer terug willen nemen. 

Griekenland dat zucht onder de migrantenstroom  en verwijten krijgt niet genoeg te doen maar ook niet meer kan dan vingerafdruken afnemen die later, naar ik lees, weer vernietigd worden, en binnenlaten. Onenigheid over maximaliseren of ongelimiteerd door laten stromen, in feite niet ter zake doende, want de stroom gaat door of men nu een limiet wil stellen of niet. Grenzen dicht of open hebben alleen als resultaat dat de ophopingen van illegalen zich verplaatsen en de onderlinge onenigheid toeneemt. 

De schuldenberg die vooral op de zuidelijke lidstaten zo zwaar drukt dat een losser schulden en belasting klimaat vrijwel uitgesloten is. De machtstrijd tussen zuid en noord over wel of niet vasthouden aan het rigide austerity systeem

De economie die ondanks de lage olie en grondstoffenprijzen en de 600 miljard geldprinten vorig jaar een veel te lage groei toont, en de negatieve rente die voor banken in plaats van een stimulans een rem dreigt te worden. Doordat lenen zowat geld oplevert het gevaar van speculerend lenen die bubbels  kunnen doen ontstaan. Een vreemde angst zowel voor de lage olie en grondstoffen prijzen als voor wat er gebeurt als ze weer gaan stijgen. Komt dan die inflatie ineens die nu maar niet zelfs in de buurt van die 2% wil komen, en hoe gaat het dan met de koopkracht. Daarbij begint nu tot 23 juni in Groot Brittannië de strijd om de gunst van de kiezer, niet voor een nieuw parlement maar of de door Cameron bereikte voorwaarden voor een "stay" advies voldoende zijn of niet. Een bittere strijd die oude vrienden tot rivalen maakt. Daarbij vergeleken zinkt  ons Oekraine referendum in het niet hoewel het hetzelfde thema is. Voor ons over ons zonder ons. Ik laat mijn gedachten erover gaan maar vanuit een ander perspectief.

Gisteren noemde ik de Cameron deal een schijnvertoning. Natuurlijk heeft hij de wensen die hij had in sterk verdunde vorm vervuld gekregen. Niet genoeg om tevreden te zijn, net voldoende om niet af te gaan. Maar om dan te spreken over Groot Brittannië in een hervormd Europa lijkt me wel wat overdreven.

Want de Europese Unie heeft nog altijd de euro als zijn munt en alle lidstaten behalve Groot Brittannië en Denemarken zijn verplicht die munt in te voeren zoals Juncker nog eens mededeelde.

Het eindstation is dus euroland in plaats van de Europese  Unie met Groot Brittannië als pondland ernaast. Niet erin. 26 erin 2 ernaast.

Hoe dan de wetgeving voor dat euroland de status van Groot Brittannië niet zou kunnen beïnvloeden kan ik me niet goed voorstellen. Niet dat Brittannië er dan actief aan zou moeten meedoen, maar wel de gevolgen ervan ondervinden, want eurozone is dan ook equivalent aan single market en handelsverdragen.

Dat het niet zou moeten meebetalen aan eurozone bailouts is niets nieuws. Nu ook niet via het ESM maar wel en dan ook via het IMF.

En beperking van uitkeringen is niet blijvend maar tijdelijk.

In dat toekomstig euroland wordt de monetaire politiek bedreven door de Europese Centrale Bank geheel geënt op de waarde van de euro. We zien nu dat de QE en rentepolitiek van de ECB, nu alleen gericht op 19 landen, al  een grote invloed heeft  gehad en heeft op de Zwitserse munt, de monetaire politiek van Zweden en Denemarken, geen eurolanden. Dan zal  die ECB politiek gericht zijn op 27 eurolanden en natuurlijk zal dat van invloed zijn op Groot Brittannië in dezelfde single market en met dezelfde euroland handelsverdragen. Want zelfstandig handelsverdragen afsluiten mag niet. In mijn gedachten zie ik Brittannië dan als een vreemde eend in de bijt. Wel profiterend van de single market maar door de handelsverdragen er ook door gebonden.

Of dat dan een reformed Europe is of niet maakt, denk ik, niet veel uit.

De andere vraag is of de EU zonder Groot Brittannïe kan. In ieder geval voert het VK meer in uit de EU dan het er naar exporteert.

Nog een andere vraag is of inderdaad alle andere EU lidstaten de euro zullen willen invoeren. Met de huidige economische toestand in de eurozone met elk jaar stijgende staatsschulden en te weinig echte groei om daaraan te ontkomen en, hoe naar het ook klinkt, in de meeste niet eurolanden een gezonder monetair klimaat dan bij de meeste eurolanden is dat twijfelachtig, zo denk ik. Zolang er nog een aantal lidstaten van de EU is met een eigen munt en eigen centrale bank is er nog geen euroland.

Maar de aller belangrijkste vraag voor de Britten is uiteraard of Groot Brittannië buiten de Europese Unie en buiten de single market overlevingskansen of zelfs betere kansen heeft dan als EU lid. Of dat nu is in dat Reformed Europe of niet.

Want als EU lid wordt Brittannië toch meegezogen in de economische ups en downs van de EU en de single market. Of het nu de euro voert of niet. Maar zonder dat het enige zeggenschap zou hebben in dat komende euroland. Want het blijft verschoond van de "ever closer union" maar niet van de gevolgen ervan.

En Groot Brittannië blijft afhankelijk van al wat in de EU verdragen en secondaire EU wetgeving het machtsgebied van de EU is geworden. Neem energie bijvoorbeeld.

Wegen die voordelen van de single market op tegen de voordelen voor Groot Brittannië als het zelfstandig, zonder binding met de EU, handelsverdragen met andere Engelsprekende en oude dominions kan afsluiten afgestemd op de Britse belangen en niet die van euroland.

Is Brittannië groot genoeg om niet ten onder te gaan in de handelsstrijd tussen grote blokken. Dat wordt vaak aangevoerd als argument. Maar nu  is het geheel afhankelijk van de EU handelsverdragen. En zie met  het TTIP, het Transatlantic Trade and Investment Partnership, het toekomstige  handelsverdrag tussen de EU en de USA hoeveel problemen er zijn om het ieder EU land naar de zin te maken en de geheimzinnige sfeer waarin dat zich afspeelt en al jaren voortsleept, hoe die EU handelsverdragen tot stand komen.

Leave or stay. Een sprong in het duister of weloverwogen een eigen toekomst.

Na de schijn vertoning van de Britse hervormingseisen moet de Europese Unie met zichzelf in het reine komen voor dat  de migranten crisis kan worden opgelost.

Als de Europese Unie niet de regelgeving over immigratie verandert kan er maatregel op maatregel worden genomen waardoor lidstaten meer en meer tegenover elkaar komen te staan dan naast elkaar zonder enig resultaat.

Want iedereen die legaal of illegaal zich op Europese Unie grondgebied bevindt heeft volgens de verdragen het recht in de EU asiel aan te vragen. Met alle beroepsmogelijkeden die er bij een afwijzing ervan bestaan.
Binnen is dus binnen. Niets kan die stroom bedwingen. Het is vragen om ellende.

Allereerst zou dus de regel moeten vervallen dat iedereen die voet op EU grondgebied zet het recht heeft daar asiel aan te vragen ook al is het een illegale immigrant.

En iedereen die vlucht uit een land en via een ander eerste veilig land naar de Europese Unie gaat en geen recht heeft via verdragen tussen het land van afkomst en de EU deze op vertoon van paspoort zonder visum binnen te komen is een illegale immigrant en strafbaar.
Maar zoals de situatie nu is kan iedereen de Europese Unie illegaal binnenkomen en heeft daardoor het recht asiel aan te vragen zodat de grenscontrole op zijn best uitkomt op registreren van de illegale binnenkomer.
En zelfs dat lukt niet door de grote aantallen waarmee illegale migranten de EU binnenstromen.

Pas als dat ongenuanceerde asielrecht vervalt kan aan illegale binnenstromers de verdere toegang tot de EU worden ontzegd en kunnen zij zelfs worden geïnterneerd.

Dat zal al een stevige rem op de toeloop vormen.

Ten tweede zullen de regels voor echte asielzoekers moeten worden verscherpt. Nu komt het erop neer dat in de zuidelijke landen de illegale binnenkomers een betere positie hebben  hebben dan de bewoners van die landen zelf. Dat is uiteraard ongehoord.

Pas als een asielaanvrage is goedgekeurd en men asiel heeft gekregen  zouden de asielzoekers aanspraak moeten kunnen maken op de daaraan verbonden rechten. Tot die tijd zouden zij uitsluitend de meest elementaire verzorging moeten krijgen. Ook die maatregel zal een sterk remmende werking hebben.

Die twee houden al in dat inderdaad alleen echte asielzoekers de Europese Unie zullen aandoen.

Voor asielzoekers in het eerste land van aankomst bestaat de regeling dat, indien hun aanvrage wordt gehonoreerd, zij via de resettlement procedures daarna vanuit het eerste land voor definitieve vestiging  naar een tweede land kunnen worden overgebracht via de UNHRF en gastlanden die zich daarvoor beschikbaar stellen.

De Europese Unie heeft zich hiervoor opengesteld. Het VK doet het al. Dat moet  de enige weg zijn  om legaal vanuit een veilig land de EU binnen te komen.

Het alternatief ervan,  alleen menslievendheid en mededogen,  is wat nu plaats vindt. Een ongeorganiseerd overlopen van de buitengrenzen door een mengelmoes van veelal jeugdige mensen die vanuit een eerste veilig land de armoede daar willen ontlopen en gelukszoekers die in de Europese Unie een beter bestaan willen verkrijgen, gelokt door de in hun ogen weelderige voorwaarden van woning, inrichting, uitkering, overkomen van gezinsleden en familieleden.

Wie zou nu niet willen betalen en een levensgroot risico willen lopen om dat doel te bereiken. En als men daar is de familie te mogen laten overkomen zonder risico.

Het gevolg is echter dat er geen enkele afweging van belangen en rechten plaats vindt. Men kan op morele en ethische gronden van mening zijn dat men de grenzen wijd open moet stellen voor wat men dan ten onrechte vluchtelingen noemt zonder enige beperking daarbij en tezelfdertijd de bevolking voor het blok te stellen deze toestroom te moeten ontvangen en hun andere zeden en gewoontes te aanvaarden. Want van zich dwingend aanpassen aan onze zeden en gewoontes is geen sprake en in veel gevallen ook geen enkele neiging bij de binnenkomers. Noch is er sprake van een goed georganiseerde opvang. Het is simpelweg plaats maken. De consequentie van die moraliteit en ethiek is grenzenloosheid in de letterlijke betekenins van dat woord.

Als men deze morele en ethische overwegingen aanhangt is het overigens ook de vraag of het dan moreel en ethisch verantwoord is te proberen andere landen te laten voorkomen dat deze migranten uit die landen waar zij in behoeftige maar veilige omstandigheden leven naar de EU reizen. Dat is meten met twee maten.

De wijze waarop de EU elite zo tracht met behulp van een ander land de migranten daar te beletten dat land te verlaten en de EU binnen te dringen is trouwens al tegen het allereerste principe van staatsmanschap: wees nooit afhankelijk van andere landen want er worden altijd voorwaarden aan verbonden en er is geen zekerheid van continuiteit. Bovendien blijkt er een verwerpelijke hypocrisie uit: de EU laat dit belang prevaleren boven de grondbeginselen van de EU.

Daarenboven blijkt daaruit de onnozelheid aan te nemen dat er geen andere toegangswegen tot de Europese Unie zouden zijn.

Zolang het binnenkomen van de Europese Unie zulke voordelen biedt zullen er altijd toegangswegen te vinden zijn. Zolang kan men doen wat men wil om hen te stoppen, maar de in hun ogen gulle aantrekkingskracht en de welkomende regelgeving van de Europese Unie zullen hun steeds wegen doen vinden binnen te komen. En binnen is binnen.

Dus de EU elite kan vergadering op vergadering beleggen, deadline na deadline bepalen, onwillige lidstaten dreigen en ze verder tegen zich in het harnas jagen, men kan met andere landen blijven onderhandelen, de bevolking steeds verder dwingen zich aan te passen en in te schikken  maar de aantrekkingskracht van een beter leven kan alleen maar gecompenseerd worden door dat leven onaantrekkelijk te maken.

De wereld is niet meer wat hij zestig jaar geleden was, of vijftien. Als de EU zich niet aanpast aan die veranderde en veranderende wereld  wordt men er door overlopen.

Men kan zich niet verschuilen achter oeroude internationale verdragen. Ga dan ook maar weer met vadermoorders lopen. Dat woord mag dan zowat niemand meer kennen maar de mentaliteit bestaat kennelijk nog steeds.

20-02-2016            Waarom vind ik dat misschien de Quantitative Easing en lage rente contraproductief zijn geweest. Om het argument dat ik niet in het artikel in de Economist zie:
-door de lage rente hebben overheden te gemakkelijk te veel kunnen lenen waardoor de staatschulden zo hoog zijn dat geen ruimte voor investeringen is.
-door de QE die zwakke landen steunde door indirect veel van hun schuld op te kopen is de noodzaak van de broodnodige hervormingen in de fiscale politiek en sociale wetgeving uitgesteld of afgesteld.
Een gevaar dat Weidman, de president van de Bundesbank,  al veel eerder gesignaleerd heeft.
Nu  is er geen credit ruimte door de hoge schuld ondanks de lage rente en geen mogelijkheid tot renteverhoging in verband met die zelfde hoge schuld.

Volgens de OECD moet het roer om

maar heeft de eurozone daar de ruimte nog voor met op enkele na de hoogste staatsschuld ter wereld. Zie het tabelletje hieronder van een aantal belangrijke, soms ook arme,  landen. Kijk vooral naar de EU landen die de euro niet hebben.

In vorige bloggen heb ik mijn negatieve gedachten laten gaan over de wijze waarop de monetaire politiek van lage of toenemend negatieve rente en voortdurend geld bijdrukken gevoerd wordt en het gebrek aan resultaat ervan.
Het begint nu meer algemeen door te dringen dat een andere aanpak nodig is.
Maar ik vraag me af of dat met de enorm hoge schuldenlast van de eurozone daar nog mogelijk is. Wel in enkele lidstaten zoals Nederland maar dat zou dan weer de kwestie van de strucurele geldstromen sterk naar arm oproepen met alle nadelen daaraan verbonden en geen blijvende oplossing zijn en die is juist nodig in de eurozone.

Na jaren lang gewed te hebben op austerity in combinatie met monetaire losheid en rente laagheid als medicijn voor een kwakkelende economie beginnen de experts (niet allemaal, maar dus toch) te beseffen dat deze combinatie niet werkt en misschien zelfs helemaal niet gewerkt heeft en heel, heel misschien zelfs tegengewerkt heeft.

Nu moet toegegeven worden dat austerity een begrip is dat op veel manieren kan worden geïnterpreteerd. Zuinigheid en vlijt is er één van. Dat zou goed zijn.
Maar austerity werd in de eurozone verkeerd gemeten.
Austerity werd gezien als voldoen aan de eisen van de Europese Unie uit het verdrag van Maastricht voor een juiste staatshuishouding. Een begrotingstekort van niet meeer dan 3% om geen inmenging van Brussel te krijgen (maar eigenlijk is een begrotingstekort van maximaal 0,5% bedoeld) en een staatsschuld van 60% maximaal.
In de praktijk is van geen van beide iets terecht gekomen maar wel is er na de Lehman klap van 2008 een strenger toezicht op gekomen, althans voor de eurolanden.
Hoe dan ook moesten de euro lidstaten op die 3% terecht komen al waren de staatsschulden, zeker na 2008 peilsnel omhooggeschoten. Er werden voor elke lidstaat samen met Brussel plannen en wegen opgesteld die na 20 jaar de zaken weer op orde zouden gebracht hebben. Begrotingstekorten moesten worden teruggebracht en groei zou de rest doen.
Om nu die 3% en het overeengekomen lagere streef percentage te bereiken moesten de uitgaven van de overheid omlaag of de inkomsten van de overheid omhoog. Nu is dat laatste alleen mogelijk bij een vergroting van de groei, als er dus meer geld in het laadje komt door een groeiende economie, of door verhoging van de inkomsten van het rijk. Door verhoging van de belastingen en heffingen dus.
De uitgaven van de overheid verlagen is in de sociale context van onze maatschappij nauwelijks mogelijk zonder uitkeringen en voorzieningen en subsidies te verlagen en dat is nu juist vrijwel uitgesloten.
Austerity verwerd tot uitbenen van de bevolking en wat in de marge bezuinigen op de uitgaven. De bureaucratie terug dringen is vrijwel onmogelijk omdat dan het bureaucratische apparaat zich zelf zou moeten inkrimpen, terwijl elke bezuinigingspoging juist meer ambtenaren nodig maakte. Vakbonden maakten front tegen wijzigingen in de sociale wetgeving die de rechtspositie van werknemers vereenvoudigden of aantastten.
De gemakkelijkste maar zelfvernietigende weg was dus de lastenverzwaring die de koopkracht deed dalen en dus de economie deed krimpen.
Het was binnen de eurozone nog wat ingewikkelder omdat door loonsverlagingen in zwakke landen de onderlinge concurrentieverhoudingen van de lidstaten wijzigden en wat de een dan won verloor de andere, een verschuiving maar geen verbetering.
Geld bijdrukkken, rente verlagen en lasten verzwaren in combinatie hebben de eurozone slechts verarmd en niet versterkt. Zie de tabel BBP, etc van enkele weken geleden. Vergeleken bij de invoering van de  van de euro staan ze er voor het merendeel veel slechter voor. Vooral de schuldenlast is op de USA en Japan na de hoogste in de wereld. Alleen door de kunstmatig laag gehouden rente worden ze overeind gehouden.

Het OECD, de grote wegwijzer voor de economie, wil nu in de gehele wereld een andere weg inslaan. De rijke landen worden opgeroepen goedkoop lenen te benutten om meer aan de infrastructuur uit te geven om de stagnerende groei aan te jagen en zo meer vraag te kweken. Een totale ommekeeer van de schuldbeperkingspolitiek.

Het OECD hekelt het te grote vertrouwen op monetaire politiek, Quantitative Easing en lage rente, en vindt de fiscale politiek (dus belastingheffing en begroting)  te krimpend en dringt aan op een beter uitgebalanceerde benadering.

Het IMF is wat voorzichtiger. Bij inflatie beneden de doelstelling blijft monetaire politiek (QE en rente) essentiëel. Als de situatie het toestaat zou de fiscale politiek meer steun moeten bieden aan het herstel vooral door investeeringen die in de toekomst productief zouden zijn. Structurele hervormingen blijven nodig.

In de eurozone zijn de reacties te voorzien.

Duitsland en de andere noordelijke lidstaten zullen met deze OECD verklaring niet blij zijn.
Voor hen is ook geen enkele andere wijziging van het beleid nodig dan het afschaffen of minstens beperken van de Quantitative Easing en de negatieve rente.
De zuidelijke staten en Frankrijk zullen zich daarentegen gesteund voelen in hun streven naar grotere flexibiliteit, lees groter begrotingstekort en nog hogere schuldenlast, in het vooruitzicht dat dan de economische groei zo sterk zal zijn dat ze "uit de schulden groeien".

Naar mijn mening weer een aanwijzing dat de eurozone structureel een onmogelijkheid is.

Twee tekenen aan de wand

Toen Draghi eind vorig jaar december aankondigde dat de ECB nog wapenen genoeg in voorraad had en voor maart dit jaar indien nodig stappen aankondigde was het resultaat dit keer niet overweldigend.

Niet voor de economie noch voor  de wisselkoers, die  ten opzichte van de dollar juist omhoog ging maar ook de beurskoersen schoten niet omhoog zoals bij de aankondigingen daarvoor en pas vorige week begon een herstel op de beurs.

Toen de Bank van Japan, die al jaren met gigantisch geld bijdrukken en de Japanse nationale schuld zo opkopen  probeert de inflatie omhoog te  krijgen en de Yen omlaag, ten einde raad (zo denk ik er althans over)  een negatieve rente invoerde had dat op de Yen juist de omgekeerde uitwerking, in plaats van omlaag ging de koers van de Yen tot ontzetting van de Centrale Bank van Japan juist omhoog en de Nikkei daalde.

Zijn dit de tekenen aan de wand  dat de geldverrruiming en renteverlaging aan het einde van zijn kracht en leven is gekomen, dat de grens is bereikt. Of dat het alleen een psychologische werking had en dat in feite hij niets heeft bijgedragen aan een economisch  herstel en zeker nergens de inflatie omhoog heeft gestuwd.

De economie in de eurozone was al begonnen te groeien voor de QE  in maart 2015 begon en als de enorm dalende olieprijs en grondstoffen prijzen erbij betrokken worden als economie stimulerende ontwikkelingen dan zou men de invloed van de QE zelfs miniem kunnen vinden. Althans dat is mijn mening.
Wat niet te ontkennen valt is dat de QE en renteverlagingen de zwakke eurolanden behoorlijk hebben gesteund. Door beide is de rente van de staatsleningen veel lager gebleven dan de marktwerking zou hebben geëist.
Men kan rustig stellen dat zonder beide de zuidelijke landen alle failliet waren gegaan bij hun huidige leenbeleid.

Daar zit helaas ook een gevaar aan verbonden. Door deze hoge schuldenlast  (ook in de niet publieke sfeer) is het onmogelijk de rente te verhogen of misschien zelfs noodzakelijk ze verder te verlagen.

Want hogere rentelasten zouden voor de zwakke landen niet op te brengen zijn (noch voor de niet publieke sector). Zie de uitwerking die de minieme USA renteverhoging had.
Dat die renteverlagingen, tot negatieve rente toe, ook negatieve effecten hebben blijkt uit de waarschuwingen tegen het gevaar van ontstaan van nieuwe bubbels. Door de lage rente en dus de lage prijs van geld is lenen te gemakkelijk. En bijvoorbeeld lenen en dan dat geld beleggen omdat rendement hoger ligt dan rente kan levensgevaarlijk zijn zoals we in 2008 hebben ondervonden.
Daar komt daar nog bij dat spaarders en gepensioneerden er sterk door benadeeld worden.

Hetzelfde gevaar zou ook dreigen als het nieuw gedrukte geld inderdaad gesteriliseerd zou worden.

De oorspronkelijke opzet was dat nieuw gedrukte geld te steriliseren, dat wil zeggen het te vernietigen als de securities die er mee opgekocht waren vervielen en dus aan de Centrale Bank uitbetaald werden.
Want de QE is in essentie geld, dat in de toekomst op de vervaldag van de onderpanden beschikbaar zou  komen, nu alvast uit te geven, een soort voorschot dat later verrekend wordt.
Dus tijdelijk extra in omloop wordt gebracht.
De FED doet dat echter niet en koopt er bij vervallen van de oude nieuwe obligaties voor.
Draghi heeft aangekomdigd dat ook te doen.
Het gaat dus om echt extra nieuw geld bij te drukken dat in de circulatie blijft ook bij aflossen van het onderpand.
Of als het onderpand niets waard blijkt te zijn of minder waard.
Want dat is het risico van een onderpand of je het nu obligatie, covered bond of asset backed security noemt.
Er schuilt dus ook een verlies risico in.

Maar zodra dat geld uit de circulatie gaat worden genomen treedt er tightening op.
Nu is er een money glut, geld te over.
Maar dan komt er een tekort aan geld en dat zal de rente flink opstuwen met alle gevolgen van dien.

Zou het missschien zo zijn dat een eenmalige geldverruiming als een stimulerende injectie in de economie een positieve uitwerking heeft maar dat een voortdurende herhaling ervan een gewoonte wordt waar de ecomomie zich op instelt en er zelfs afhankelijk van wordt.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Soms gaan mijn gedachten deze kant op: Als men de geld voorraad met laten we stellen 5% vergroot terwijl tegenover die geldvoorraad dezelfde assets staan als tevoren houdt dat in dat de waarde van dat geld ook met die 5% is gedaald. Gaat men daarmee te lang door kan er een galopperende inflatie tot stand komen.

Als ik het goed heb, maar daar ben ik niet zeker van, lijkt het me logisch dat dat alleen kan worden opgelost met een globale echte groei van de economie gedurende een aantal jaren.

  

Nog geen hoofdpijn?  Na dit stukje vast wel. Waar gaat het nou om?

Is het nou de inflatie, de wisselkoers of de beurskoersen

Ik dacht dat de door de ECB uitgevoerde banken stresstests vorig jaar hadden aangetoond dat de eurozone banken liquide en solvabel waren en dat voor afgelopen 1 januari eventuele herkapitalisatie afgerond zou zijn zodat vol vertrouwen zou kunnen worden overgestapt van banken bailout naar banken bailin, dat wil zeggen dat allereerst aandeelhouders en obligatiehouders zouden worden aangesproken, daarna het bankenfonds dat bufferkapitaal voor noodgevallen bevat, daarna de staat en pas daarna de belastingbetaler.

Dat de ECB er ook een rol in zou spelen door gerichte aankopen van bad loans van banken direct of via bundeling en andere banken is mij toen niet zo duidelijk gebleken.

Nu blijkt dat in Griekenland, en nu in Italië toch die ECB een rol lijkt te spelen door de aankoop van die gebundelde bad loans als Asset Backed Securities in de QE.

Portugal en Spanje zijn eveneens  bad loan landen dus daar  zou dat ook kunnen gaan spelen. Transparantie als door een frosted glass window. Dus niet. 

Centrale Banken van euro zone landen schijnen ook (via banken) de eigen staatsschuld te kunnen opkopen als reserveringen voor pensioenen en dergelijke. Draghi laat zich er, op zijn minst, niet erg helder over uit.

wisselkoers van 2014 tot nu toe

Hoewel het inflatiedoel niet is bereikt is een van de neveneffecten van de ECB Quantitative Easing en het rentewapen de val van de euro tegenover de dollar. Hoewel dus niet het doel van de 60 miljard euro per maand opkoop handel is het een heel gunstig neven effect voor de concurrentiepositie van de eurozone op de wereldmarkt. De export wordt in dollars immers veel goedkoper en zal dus behoorlijk kunnen toenemen.

Dat zou vooral voor de zwakke euro staten voor wie de euro eigenlijk te duur is een export stimulans zijn en zo hun economie aanjagen.

Want de eurozone heeft wel in totaal  steeds een positieve handelsbalans maar voor de zuidelijke staten is een koersdaling in feite noodzakelijk om te kunnen concurreren. Zij juichten die koersdaling dan ook toe.

  

de Duitse handelsbalans

 vergeleken met de Franse handelsbalans

Dat blijkt echter op zijn minst toch helaas te vroeg gejuicht.

Helaas, want zoals uit deze twee handelsbalansen blijkt profiteert wel Duitsland, dat toch al een zeer goede export positie had en herhaaldelijk haast op de vingers werd getikt omdat het de positieve grens van 6% (door de EU als maximum toelaatbaar gesteld in de Macroeconomic Imbalance Procedure) handels overschot steeds overschreed, hetgeen  werd gezien als ten nadele van de andere euro lidstaten.

Maar Frankrijk, dat zou hebben moeten profiteren van de koersval van de euro deed dat, zoals uit de grafiek blijkt, echter niet en behield de negatieve balans, meer import dan export.

Hetzelfde geldt voor Spanje dat toch een redelijke economische groei doormaakt. Voor Italië, dat al een positieve handelsbalans had maakte het niet veel uit.

Maar van een markante steun erdoor voor de zwakke lidstaten, zoals werd verwacht, is dus geen sprake. De sterke landen hebben er wel baat bij.

  

Wat zijn nu echter de gevolgen van de inflatie. We weten dus dat 2% inflatie de smeerolie is voor de economie, de kooplust wekt en zo een heilzame uitwerking heeft.

Maar is dat alles?

Prijsstijgingen tussen 2008 en nu

In dit staatje zien we wat de inflatie tussen 2006 en nu met de consumentenprijzen heeft gedaan. Een gestage stijging van de prijzen elk jaar weer met het percentage inflatie. In die negen jaar is een echte prijzen berghelling ontstaan.

De koopkracht zou dus in die periode enorm zijn afgenomen als de  inkomens gelijk waren gebleven. De conomie zou omgetwijfeld zijn ingestort. Maar....

de erbijbehorende loonstijgingen 2008 tot nu toe

Maar gelukkig zijn de lonen en salarissen in dezelfde periode met de prijsontwikkeling meegegroeid. Soms zijn de lonen geïndexeerd en volgen dan de prijsontwikkeling (inflatie) automatisch en als dat niet het geval is  zijn de vakbonden er snel bij om loonsverhogingen af te dwingen.

Vaak gebeurt dat niet helemaal volgens het boekje en treed er toch een sluipende koopkrachtvermindering op omdat de inflatie hoger is dan de looncorrectie.

Daarbij moet ik wel vermelden dat degenen van wie het inkomen niet geïndexeerd is goed de klos  zijn.

Denk aan de gepensioneerden de laatste tien jaren, voor wie er geen of veel te lage indexering was.

Kun je nu gezien de groei van het BBP zeggen dat de economie zoveel heeft geprofiteerd van de inflatie. Kijk naar de BBP grafiek van gisteren en trek je conclusie.

Wat wel zo is is dat de loonsverhogingen ter compensatie van de inflatie de situatie weer hebben geëgaliseerd. En dat door die loonsverhogingen er weer een productiekosten verhoging en dus prijsstijging, is inflatie, werd opgewekt die  weer een nieuwe loonsverhoging noodzakelijk maakt.

Er is een soort elk jaar opnieuw voortdurende inhaalrace tussen prijsstijgingen en loonsverhogingen.

De consument  schiet er dus in feite niets mee op.

Maar er is een ander gevolg dat wel degelijk heel belangrijk is.

Want het is  duidelijk dat de staatschuld met de waarde die in 2008 gold in 2015 heel wat minder waard is door die inflatie, geldontwaarding. 

Voor de staat dus een flink voordeel.

  

Wat moet ik nu voor mijzelf als eindconclusie zien van al die honderden miljarden en negatieve rentes? 

De economie groeit maar mondjesmaat, de inflatie laat op zich wachten, de lonen stijgen met de prijzen, renteniers en gepensioneerden zijn het haasje, de handelsbalansen vertonen geen spectaculaire sprongen, lenen blijft veel te goedkoop en dus riskant.

Maar zonder die lage rente zouden de zwakke lidstaten de rente over hun schulden niet meer kunnen betalen en zou de eurozone instorten.

Aan de andere kant hadden ze zonder die lage rente die schulden nooit zo hoog kunnen laten oplopen.

Zonder die lage rente waren er die huizenbubbels niet geweest en had je in zuid Spanje niet al die onafgebouwde skeletten gezien.

En als de Centrale Banken niet zo de markt hadden gestuurd met die maatregelen had de marktwerking die aandelen meer op de reële waarde gelaten en hadden die beurskoersen niet zo gezwabberd. Althans, zo zie ik het.

Maar denk erom. Nu dat allemaal zo is gegaan is er geen stoppen meer mogelijk. Zoals sommige analisten zeggen, we zijn aan de QE en lage rente verslaafd geraakt en moeten nu ermee door. En sommigen zeggen ook dat de uitwerking ervan afneemt em dat hogere doses of nog zwaarder middelen nodig zijn. Is dat echt zo.

Dus wordt algemeen verwacht dat de ECB in maart met aanvullende maatregelen moet komen, naast de 60 miljard euros maandelijks geprint.

De inflatie, dat wordt algemeen verwacht zal nog jaren laag blijven. De groei verwachtingen voor de wereldeconomie worden continu naar beneden bijgesteld. De zuid europese banken, en misschien ook wel in andere lidstaten,  hebben nog steeds een overmaat aan bad loans, niet incasseerbaar en non-performing loans, leningen die de laatste tijd niets hebben opgebracht.

Rij over de A7 in Spanje  van Malaga naar Gibraltar en zie langs die gehele route de onafgebouwde skeletten van soms halve wijken. Die moeten ook alle terug te vinden zijn op de balansen van banken. Maar voor welke waarde.

De economie van de eurozone groeit wel, maar te weinig om de begrotingsgtekorten op te vangen. Dus blijft de 93% schuldenlast of constant of neemt toe.

De illegale migrantenstroom kost ook kapitalen. Stel eens voor dat dat bedrag in Nederland op 6,5 miljard euro komt dit jaar. Dat betekent dan dat het begrotingstekort met 1% oploopt. Dus de schuldenlast loopt ook op.

Maar ik ben van mening dat de beurskoersen de meeste invloed hebben op de maatregelen die genomen gaan worden. Het is de laatste jaren duidelijk geworden dat Centrale Banken meer dan de economie de beurskoersen hoog houden.

Steeds als er een koersen daling is komt er van de een of andere centrale bank een aankondiging  van ingrijpen en de beurskoersen veren op. 

In de eurozone beurskoersen grafiek is dat te zien. 

Maar er is ook te zien dat de invloed er van terug loopt. Een soort slijtage verschijnsel.

De standaardmaatrgelen, goedkope leningen, geldpers aanzetten, renteverlaging tot in het negatieve, het effect neemt af.

Kan de ECB dan met iets geheel nieuws komen. 

Bijvoorbeeld direct in de economie investeren, buiten de banken om, die alleen maar een hinderpaal tussen geld en bedrijfsleven zijn. 

Obligaties van bedrijven aankopen. 

Of echt helicoptergeld, direct een geldgift aan de consument die dat uitgeeft (want sparen heeft geen zin) en zo de economie een enorme adrenaline injectie geeft waardoor die dan goed op gang komt en zo zichzelf kan stimuleren. Want dat laatste is een economische noodzaak.

Maar hoe ver kan de ECB haar mandaat nog verder oprekken.

Eén ding blijft. 

Met geen enkele maatregel maak je van een potentieel zwakke economie een sterke. Dat is het lot van de eurozone. 

Bofinger heeft gelijk maar zal het nooit krijgen. 

Want het zijn en blijven onafhankelijke staten en geen eurozone regios. 

Dus blijven fiscal transfers, structurele geldstromen van sterk naar zwak uit den boze.

Tenzij pensioenen, sociale wetgeving, belastingwetgeving, loonvorming in de gehele eurozone gelijk moeten zijn. 

Kijk naar de verschillen en besef dat dat nooit mogelijk wordt. 

Behalve in de verbeelding van buiten de werkelijkheid levende theoretici of idealisten.

Maar, zoals altijd zijn dit mijn gedachten en overpeinzingen. En iedereen kan de zijne of de hare hebben die totaal anders zijn. Denken staat gelukkig nog vrij. Indoctrineren ook, jammer genoeg.

Als laatste reminder nog een maal de beurskoersen van 2014tot nu toe

 Vanaf maart 2015 toen de 60 miljard euro per maand door Draghi werden geschapen zie je dat elke kleine inzinking steeds minder reageerde op een nieuwe belofte of rentevermindering tot eind januari 2015 de 60 miljard geen indruk meer maakten. en de koers weer beneden  die van 2014 kwam. 

De markt begon te winnen. 

de wet van de teruglopende reactie. 

Welke geheel nieuwe prikkels moeten weer respijt  gaan bieden, zo vraag ik me af.

Binnenkort zullen we het weten.

Eventjes snel ertussen door. Leuk trukje. Italiaanse banken barsten van de oninbare schulden. Hoe kom je daar af.

Simpel: de EU geeft toestemming ze  te bundelen en dan te verkopen onder staatgarantie van Italië (net zoals in Griekeland is gebeurd, maar dat  mag niet meer sinds de nieuwe regelingen van januari, maar ja....)
Banken kopen ze dan op en bieden ze vervolgens te koop aan de ECB als Asset Backed Security (QE).

Normaal zou de ECB ze niet mogen kopen want ze zijn niets waard. Maar omdat de Italiaanse Staat ze garandeert zou het ineens misschien wel kunnen. Reuter zegt het, lees ik.
Dat zou betekenen dat de ECB dan met de oninbare Italiaanse banken schulden zitten. Wij ook dus. En Italië is er van af.

Stockmarkets versus de Real Economy.

Nadenken over financiële perikelen is saai en slaapverwekkend. Maar het is toch ook fascinerend. Want money is tenslotte the root of all evil en geld maakt niet gelukkig maar ongelukkig is als je rijk bent toch beter dan ongelukkig en ook nog straatarm.

Zo bijvoorbeeld praten we bij de illegale migranten niet graag over wat het kost. Want als je moreel en ethisch Mw Merkel volgt dan mag geld niet tellen. Daar ben ik het helemaal mee eens. Maar het geld moet toch ergens vandaan komen. En dus annonceert Minister van Financiën Schaüble dat Duitland een extra tekort van 7 miljard dreigt te kijgen. En dit jaar kost het Duitsland naar schatting 25 miljard euros en volgend jaar herzelfde of, als het tegenzit, het dubbele als er niet snel geïntegreerd wordt en werk komt voor de binnenkomers. Dus geld.

 In maart zal Draghi bekend maken welke maatregelen de ECB zal nemen om de prijs stabilisatie te stimuleren. Algemeen wordt verwacht dat een verdere daling van de negatieve rente of verder QE in de bazooka zit. Want de inflatie wil maar niet van de grond komen. En de euro is flink gestegen tegenover de dollar. De beurzen reageeren al positief.

Als we kijken naar de Japanse worsteling met stockmarkets versus de economie dan zien we een val van de Jpanse economie in het laatste kwartaal 2015 van 1,4% op jaar basis en daartegenover een herstel van de Nikkei van 7% na een verlies van 11% vorige week nog. Economie omlaag, beurs omhoog. De Centrale Bank regeert want de belofte van Abe dat Tokio maatregelen zou nemen deed het beurstij keren. "Excessive currency volatility is undesirable", zei hij. Oftewel een munt die jojoot is onwenselijk.

Het verschil met de eurozone is dat daar de economie het afgelopen jaar gegroeid is, zij het slechts zo'n 1,5%.

De inflatie eurozone  2015.

Eind 2015 na een injectie van 600 miljard euro is van het doel van 2% inflatie slechts een magere 0,4% bereikt en de ECB bij monde van de heer Coeure voorziet dat de financiële problemen bij de Europese (eurozone?) banken een stijging van de inflatie zelfs nog langer zullen tegenhouden  en dat de banken met krachtige maatregelen aangepakt moeten worden. Ik dacht juist dat de eurozone banken de stress test zo goed hadden doorstaan en dus solide waren. Maar dat was vorig jaar.

Maar de QE van de ECB en de negatieve bankrente hebben dus niets uitgehaald. En dat is toch het enige doel van die 60 miljard euro per maand.

  

de beurskoersen 2014 2015

Bij de beurskoersen zien we dat deze tot januari 2015 vrij vlak blijven maar dat in februari 2015 met de 60 miljard euro nieuw geld per maand in het vooruitzicht een snelle stijging plaats vindt. Elke keer als die piek iets inzakt volgt weer na een belofte van de ECB een snelle stijging tot in januari 2016 de magie lijkt  uitgewerkt en de koersen dalen naar een peil onder dat van 2014. Zoals de media zeggen de magie van Draghi is uitgewerkt.

Het lijkt mij duidelijk dat terwijl de inflatie wel heel flauwtjs reageert de beurs duidelijk positief beïnvloed wordt door de 60 miljard euro per maand. Het kapitaal wordt dus door de QE gesteund.

Hoe reageert het GDP

  

Als we de ontwikkeling van het eurozone GDP, het BBP, de groei van de totale verdiensten per jaar bekijken vanaf 2008 dan zien dat de groei zelfs lager is dan na de Lehman crash van 2008. De QE en rentevelaging heeft dus in de eurozone de economie niet sneller doen groeien.

  

Hoe ontwikkelt de staatschuld van de eurozone zich.

 Van een schuld percentage in 2008 van  68,5%, dus laten we viendelijk zeggen slechts 8,5% boven de door de EU gestelde limiet van 60% is de staatsschuld van de eurozone als geheel tot boven de 90%, de internationaal als fatale limiet,  gestegen.

Hoe is het mogelijk dat lidstaten hun schuld zo hoog laten oplopen  zonder dat kapitaalverschaffers de rente zo hoog doen oplopen dat lenen fiancieel onverantwoord wordt.

Er zijn twee oorzaken. In 2012 de belofte van Draghi kost wat kost de euro te steunen waardoor het vertrouwen van kapitaal verschaffers in de zekerheid van terugbetalen terugkeerde en het risoco van verliezen door Draghi's belofte vrijwel nihil werd waardoor de rente laag kon blijven en daarnaast door de rentepolitiek van de ECB die met een negatieve deposito rente en uiterst lage andere rentevoeten lenen uiterst goedkoop maakte. Daardoor werdden ook normaal gesproken onverantwoorde leningen nog steeds houdbaar.

Dat dat zo is, zie hoe de rente op Griekse staatsleningen ineeens torenhoog steeg toen de ECB beschermparaplu werd ingeklapt. En nu de Portugese staatsleningen alleen al vanwege de vrees dat Portugal de austerity vaarwel zou willen zeggen.

Het rentewapen, naast de opkoop van staatsobligaties van de banken met 60 miljard per maand waardoor lidsstaten gesteund werden heeft dus  ook onverantwoord lenen in de hand gewerkt.

eurozone governement debt in euros

de grafiek gaat tot 2015. Vandaag staat de schuld op 9.720.895.783.000 euros, dus . 4.000.000.000.000.euros meer. En zolang het begrotingstekort groter is dan de groei gaat dat zo verder omhoog. De schulden zijn dus echt tot angstaanjagende hoogtes gestegen. En grotere flexibiliteit voor de zuidelijke staten zou dat aleen nog maar erger maken want dat is of een hoger begrotingstekort en nog meer lenen.

De ECB mag geen geld scheppen om direct aan lidstaten te lenen of te geven, maar het opkopen van de achulden van een lidstaat via een bank mag wel en houdt de rente zo laag.

Waarom is die zo achteraangejaagde 2% inflatie nu zo vreselijk belangrijk?

Zoals ik al eerder schreef, een soort psychologische macht. Omdat elk jaar de prijzen 2% hoger worden dan het jaar ervoor worden de mensen aangezet om te kopen. Volgend jaar kost het immers meer. Door het nu te kopen bespaar je geld.

Maar er is ook een meer sinistere achtergrond. Door die inflatie van 2% wordt geld elk jaar 2% minder waard.

Dat voelen nu de gepensioneerden van wie de pensioenen niet meer geindexeeerd  worden en die dus elk jaar opnieuw 2% in koopkracht verliezen als er die 2& inflatie is.

Datzelfde geldt voor spaarders als de rente die zij kijgen minus de belasting erover minder dan die 2% is.

Maar de staat voelt het ook, maar dan in positieve zin. Want de staatsschuld wordt dan ook elk jaar minder waard. Bij een looptijd van 20 jaar is dat meer  dan 40% vergeleken met de waarde nu. Dan is aflossen lekker goedkoop.

Slordig gezegd, goed voor de staat, slecht voor de ongeindexeerde gepensioneede of rentetrekker.

Volgende keer daar meer over en over de invloed op de internationale handel van de QE op de wisselkoersen.

De Europese Centrale Bank en al die andere Centrale Banken.

Ons geld Hun geld.

Een groter gevaar dan al die illegale immigranten

Het gaat zo geruisloos, er worden maatregelen genomen  die een mathematische precisie lijken te hebben, als we het zo horen. Maar wat is het in werkelijkheid. Hoe vreemd het ook klinkt, het is veel belangrijker dan de illegale migranten want het gaat om veel, veel meer geld. Maar het gaat zo geruisloos, zo alleen op vergaderingen met deskundigen en journalisten. Het is een rituele dans om de mammon. De taal heeft niets van de omgangstaal maar vakjargon waarvan de betekenis de meesten van ons ontgaat. Maar het gaat wel om ons geld, dat wat wij verdienen, zonder  dat wij het beseffen. Ik denk erover na en kom tot het besef dat het geen enkele mathematische zekerheid bevat maar alleen theorieën die over ons en zonder ons onze toekomst zullen bepalen. Maar er zijn maar weinigen die zich er om bekommeren. Ik probeer het me, zij het gesimplificeerd, maar daardoor juist des te zuiverder, voor te stellen.

Quantitative Easing, het klinkt zo fraai, en het is een van de onorthodoxe wapens van de Centrale Banken. Maar wat is het nu precies?

Banken lenen geld uit aan staten, bedrijven en particulieren. Maar ze willen daar wel een zekerheid tegenover zien zodat ze niet naar hun geld kunnen fluiten, een onderpand. Dat zijn bijvoorbeeld staatsobligaties, obligaties van grote ondernemingen,  en huizen van bedrijven en particulieren en zo voort.

Als nu die banken geen geld meer kunnen uitlenen omdat ze vol onderpanden zitten maar zonder geld,  kunnen ze hun functie, geld uitlenen,  niet meer uitoefenen.
Dan is dat slecht voor de economie want bedrijven en overheden kunnen niet meer lenen. Geld wordt schaars en dus duur. De rente gaat sterk oplopen en de economie stagneert daardoor.

En centrale banken mogen niet aan staten, bedrijven en particulieren uitlenen. Daar zijn de gewone banken voor.

Maar de centrale banken kunnen wel al die onderpanden van banken opkopen tegen geld dat zij daarvoor van hun geldpers laten rollen (figuurlijk dan), want centrale banken zijn de enige die officieel geld mogen vervaardigen, printen, scheppen, computeraal in omloop brengen.

Dus schieten zij die banken te hulp, kopen al die onderpanden, obligaties, covered bonds, asset backed securities, op en geven de banken daarvoor in de plaats dat nieuw geschapen geld.
De banken hebben dan weer voldoende, laten we het noemen kasgeld, liquidity, om weer uit te lenen aan staten, bedrijven, particulieren tegen afgave van onderpanden.
De rente daalt, bedrijven kunnen volop lenen en investeren, nemen personeel aan, werkloosheid loopt terug en koopkracht neemt toe, loonsverhogingen volgen, daardoor stijgen de productiekosten en de prijzen en hogere prijzen betekent hogere inflatie en dat is het streven van de Centrale Banken, een inflatie van ongeveer 2%.

Waarom willen ze  die inflatie.

Wel, dat is de hebzucht van de mens want uit vrees dat die prijzen nog verder stijgen gaan ze gauw kopen waardoor de vraag toeneemt en daardoor de prijzen verder stijgen, de lonen stijgen mee en zo ontstaat een constante prijsstijging, dus inflatie, dus  geldontwaarding.

Door met de rentestand te spelen, hoger en lager houdt de Centrale Bank dan die inflatie jaar na jaar na bij die 2%. Net als in een auto, een beetje gas geven en een beetje gas terug nemen.
Dus met dat geld scheppen en met die rente stoeien stuurt de Centrale Bank de financiële stabiliteit. Dat is hun opdracht.
Natuurlijk behoeft de Centrale Bank als de economie lekker loopt alleen een beetje met die rente te spelen. Maar als dat niet helpt komt dat grote wapen pas in stelling, de bazooka, de QE. Net zoals je in een auto alleen hoeft terug te schakelen als je een helling op moet. Maar dan is het ook nodig anders gaat de motor schokken en bokken.

Maar soms loopt het grandioos uit de hand. Want er zijn meer Centrale Banken en meer buitenlandse economieën en ze hebben alle datzelfde doel. En het zijn dus elkaars concurrenten. Zoals nu  in Japan.

Japan de meest fanatieke Quantitative Easing en Rente jongleur voerde omdat Quantitative Easing, geldschepping, en renteverlagingen de economie maar niet op gang konden brengen een negatieve bankrente in.

De opzet was, in lijn met het QE/rentewapen geloof,  dat deze negatieve rente de koers van de Yen zou doen dalen  en zo de concurrentiepositie van Japan zou verbeteren.
Maar, wat gebeurde, de yen werd duurder in plaats van goedkoper.
Het rente wapen backfired, sloeg terug.
Abenomics, al jaren lang omstreden, slaat terug!

Wat zouden die twee nu eigenlijk moeten doen, in theorie, maar niet  in de praktijk, die geldverruiming, euphemisme voor geld bijdrukken, en het rentewapen?

Wel,  Draghi en zijn ECB (Europese Centrale Bank) bestuur zeggen het.

Het enige doel van de ECB QE en Rentewapen is de inflatie op nabij 2% te brengen en zo de economie te steunen.
Is dat doel bereikt of benaderd in die bijna twaalf maanden van QE?
Neen, er is eerder disinflatie (dus dalende inflatie) en zelfs gevaar voor deflatie in sommige lidstaten.
Wat doet de ECB nu. Quantitative Easing en Negatieve rente opvoeren.

Wat houdt dat nu eigenlijk in? Om dat duidelijk te maken trek ik een vergelijking met de Nederlandse economie. Die is echt, ons echt verdiende geld kun je tellen.

Nederland heeft een Bruto Binnenlands Product van 636 miljard euros  plus nog wat kleingeld per jaar (gemeten naar World Debt Clock). Met eigen hand verdiend. Bloed zweet en tranen
In één jaar tijd heeft de Europese Centrale Bank 720 miljard euro bijgedrukt, uit het niets laten verschijnen. Meer dan Nederland in een jaar echt verdient.
Dat geld blijft in de circulatie. Dus blijft bij de euro geldvoorraad.
Want als de "assets", onderpanden die de banken aan de ECB "verkocht" hebben vervallen, dus ingelost moeten worden koopt de ECB er meteen  bij die banken voor dat vrijkomende geld (dat vernietigd had moeten worden) nieuwe assests aan.

Maar  wat heeft dat bijdrukken van die 720 miljard, meer dan het Nederlandse BBP,  nu de eurozone opgeleverd?

Het heeft niets gedaan om de inflatie tot bijna 2% op te duwen. Want die is nog steeds veel te laag en deflatie dreigt nog steeds.  Als je het tenminste als een dreiging ziet. Want dat is ook theorie. En deflatie is voor de consument, U en ik, voordelig.

Om een vergelijking voor die 720 miljard euro te maken.

Nederland is nummer vijf op de Eurozone verdienlijst.
Alleen Duitsland, Italië, Spanje en Frankrijk verdienen meer per jaar. En iedereen weet ondertussen hoe die drie, behalve Duitsland dus, er voor staan. Meer staatsschuld dan veerkracht.
En alle andere veertien eurolanden verdienen dus minder  dan Nedereland.
Nederland heeft een Bruto Binnenlands Product van 636 miljard euros  plus nog wat kleingeld per jaar (gemeten naar World Debt Clock).
Dus, grof gezegd, drukt de ECB zomaar bijna 100 miljard euros meer per jaar erbij dan wij Nederlanders met zijn allen per jaar verdienen. Loos geld.
De ECB plukt het uit de lucht, niemand heeft ervoor gewerkt, niemand heeft het verdiend. Ineens is het er en tilt die inflatie dan ook nog niet naar 2%. Faal.

Dat is overigens nog maar het beginnetje want de ECB heeft beloofd dat het nog minstens één jaar doorgaat,  of tot in het oneindige, namenlijk tot die bijna 2% inflatie bereikt zijn.

Wanneer dat is en of het ooit zal gebeuren kan niemand voorspellen. Zelfs het CBS niet en het IMF evenmin. Maar de ECB gaat door. We shall overcome.

Stel dat het vier jaar duurt (absoluut niet ondenkbaar want iedereen verwacht dat de inflatie nog jaren en jaren lang laag blijft).

Dan zou de ECB dus vier keer 720 miljard = 2880 miljard euro hebben bijgedrukt. Dat is dan net zoveel als Duitsland, de rijkste en het best presterende lidstaat van de eurozone per jaar verdient. En misschien is de inflatie dan nog niet bij die 2% komen klimmen. Alors, on continue, wir gehen weiter. noi continuiamo

Even een tussen vraagje.

Wat is dan wel met dat geld gebeurd. Wel, het antwoord is eenvoudig. Niemand weet het. Want die banken zijn van die obligaties bijvoorbeeld van Portugal, Italië en Spanje en al die asset covered assets (wat ze ook echt waard mogen zijn) af en hebben per maand 60 miljard euro te besteden. Zij hebben niemand (behalve hun aandeelhouders achteraf) te vertellen wat zij er mee doen. Ook de ECB niet.

Eén ding is zeker, die 60 miljard euro worden niet grotendeels in de eurozone geinvesteerd.
Misschien in Emerging Markets waar de rentes hoger zijn (en het risico ook).
Maar zeer zeker in de aandelen markten want elke keer dat Draghi belooft de rente te verlagen of nog meer huisdrukker te spelen schieten de koersen weer omhoog.
Elke opdoemende beursval wordt zo in de kiem gesmoord.

Wat gebeurt er dan echt? Volgende keer wat ik daar over denk. Maar zoals altijd, wie ben ik.