de eurozone en de rede

Dit is een lang verhaal maar ik geloof dat het het gevoel dat velen van ons hebben vertolkt.

De eurocrisis gaat van kwaad tot erger.  Griekenland valt met grote sprongen, dieper na elke noodhulp. Griekenland zit met een te dure munt, te lage productiviteit, te hoge lonen, te weinig belastinginkomsten en steeds verder slinkende koopkracht, enorme werkeloosheid, hogere schulden en hogere rentebetalingen. Voor elke martktkoopman duidelijk: inpakken en wegwezen en elders opnieuw  beginnen. Vertaald naar Griekenland: uit de euro, devalueer 50%, profiteer dan van de lage lonen, begin te werken en klim uit het dal. Laat de crediteuren naar hun geld fluiten, ze hadden toch niet verwacht het terug te krijgen,  het staat alleen voor joker in hun boekhouding om de belastingbetaler de idee te geven dat het niet weg is. Wees realist.  Je begint even arm als je nu bent maar heb de kans eruit te komen en dat heb je nu niet.

Onze euroregenten zijn geen marktkooplui en houden koppig vast aan het concept dat steeds opnieuw bewezen heeft niet te werken: noodhulp aan de staat. Die hulp verdwijnt door afbetalingen die de economie geen stap omhoog brengen en aan veel te hoge salarissen maar niet waar die nodig is: in de dagelijkse economie, geld voor de bedrijfjes die dat nodig hebben voor hun inkoop en bedrijfsvoering en zo langzaam minder armoede scheppen.  Zo groeit een economie van binnenuit.  Griekenland zonder schulden met de gedevalueerde drachma en gerichte hulp voor het middelgrote bedrijfsleven: een beproefd recept voor succes.
 De eurozone is het klassieke voorbeeld van een geleide financiële economie die bij niemand echt past en dus niemand goed doet behalve Brussel.  Hij doet me denken aan die Griekse mythologische figuur die zijn gasten een bed aanbood. Waren ze te lang dan werden de benen eraf gehakt, waren ze te klein dat werden ze op maat uitgerekt. Er bleven weinig gasten over. Je kunt een deux cheveautje niet vergelijken met een mercedes. Als je je net een deux cheveautje  kunt veroorloven en je koopt een mercedes dan mankeert er wat aan je. Het excuus dat ze beide op benzine rijden gelooft geen hond.  Het zuiden is de deux cheveaux en het noorden de mercedes. De euro te duur voor het zuiden en eigenlijk ook voor het noorden als je de stijgende staatsschulden ziet.
De enige economische waarheid die niemand zal betwisten is dat elk bedrijf en elke staat niet meer kan uitgeven dan er binnenkomt en dat als een verkoper meer onkosten veroorzaakt dan hij opbrengt moet hij een ander baantje zoeken. Lees voor bedrijf de lidstaten van de eurozone en voor verkoper Brussel dan weet u wat ik bedoel. Iedere lidstaat is anders, heeft andere mogelijkheden en problemen en moet met die mogelijkheden en problemen zijn huishoudboekje op orde houden. Doet hij dat niet dan moet hij zoveel rente op zijn schulden betalen dat hij wel uitkijkt. In de eurozone geldt dat niet, moet je teveel rente betalen dan komt oom ESM en geeft je een zak centen. Dat helpt even tot hij leeg is en dan moet je opnieuw en opnieuw en opnieuw vragen tot oom niets meer heeft. Jammer dan.
Het sprookje dat een financiële unie dan zou helpen is nergens op gebaseerd, het is alleen zo dat het dan geen hulp meer is maar een deel van het gemeenschappelijk geld  waar je recht op hebt. De provincie Groningen die steeds door den Haag wordt gestiekt en zonder die hulp niets meer overhoudt. Het verschil met de eurozone: alle lidstaten hebben verschillende talen, sociale wetten, belastingwetten etc. Groningen heeft dezelfde wetten als den Haag de behandeling is dus overal in Nederland hetzelfde. Niet zo in de eurozone. Neem alleen even de pensioenleeftijd.  Die is in Groningen hetzelfde als in Zeeland.
Dus zegt men dan willen we een politieke unie, een eurozone (of EU) met overal dezelfde wetten, pensioenleeftijden, salarisschalen, belastingen, behalve taal. Ja, dat zou de oplossing zijn, het ideaal beeld van de EU: totale convergence. Niet alleen iedere gast op dat bed en hakken maar  nu alle lidstaten.  Wie hierin gelooft mag het zeggen. Ik niet.

 De wat rijperen onder ons weten het nog: de Europese Economische Gemeenschap, vrijhandels zone Europa. Vrij verkeer van goederen en diensten en iedereen zijn eigen munt en eigen huishoudboekje. Dat liep als een trein. We vormden een sterk economisch blok in de wereld en konden goed vooruit. Maar ja, voor de politici was het beeld van een Groot Verenigd Europa zoals de Verenigde Staten een droombeeld. Alleen toen het ging over de vestigingsplaats van het parlement hadden we de eerste ruzie al. En iedereen wilde zijn eigen taal houden. En niemand wilde langer werken. Eenheid in verscheidenheid. Niet te vergeten de landbouwsubsidies. Zucht zucht.

De enige uitweg die we nog hebben en de schade zoveel mogelijk beperkt is de noordeuro en de zuideuro, geheel gescheiden behalve in naam en tussen die twee vrijhandel. Dat maakt de verschillen binnen de eurozone kleiner. Dan ook Brussel kleiner en we zijn een stapje terug en dus vooruit.